Szparagi – rodzaje, właściwości, gotowanie i przepisy
Aktualizacja: 15 maja, 2024
Możemy wyróżnić parę odmian szparagów, które w zależności od nasłonecznienia terenu na którym są uprawiane, przybierają różne barwy. Ponadto szparagi uważane są za afrodyzjak, który idealnie pasuje na romantyczne kolacje we dwoje. Ich smak i aromat sprawia, że coraz chętniej po nie sięgamy.
Szparagi
Szparagi swą historię zaczęły już w starożytnym Rzymie, gdzie doceniane były nie tylko dzięki swoim walorom smakowym, ale także właściwościom zdrowotnym. Szparagi (Asparagus L.) stały się pożywieniem królewskim, goszcząc na stole króla Ludwika XIV. Do dziś wiele osób chętnie próbuje nowych przepisów, których podstawą są jadalne pędy szparagów. Ciekawym przystosowaniem szparagów do warunków środowiskowych są zredukowane do charakterystycznych łusek liście. Nazwa szparagów – „asparagus”, wywodzi się z języka greckiego i oznacza młody pęd.
Szparagi – rodzaje
Można wyróżnić różne odmiany szparagów dostępnych na rynku. Najpopularniejsze, szczególnie w Europie, szparagi białe uprawiane są w specjalnych kopcach, co sprawia, że nie mają dostępu do światła, czemu zawdzięczają swój kolor, gdyż w roślinie nie powstaje chlorofil. Cechują się delikatnym i łagodnym smakiem. Natomiast amerykański rynek spożywczy chętnie wykorzystuje szparagi zielone, których uprawy są bardzo dobrze nasłonecznione, a wyrazem tego jest ich piękny, zielony kolor. Pędy są stosunkowo cienkie, natomiast w odróżnieniu od białych, szparagi zielone posiadają wyrazisty, dość ostry smak. Istnieje jeszcze pośrednia odmiana szparagów o lekko fioletowym zabarwieniu. Ich uprawa jest dość trudna, zatem nie są tak powszechne jak poprzednie odmiany. Posiadają grubą łodygę i często goszczą w kuchni włoskiej czy angielskiej. Ponadto istnieją jeszcze szparagi, które rosną dziko, a których nie spotkamy na półkach sklepowych.
Szparagi – właściwości
Szparagi to warzywa, które stanowią produkt niskokaloryczny – jedynie 20 kcal w 100 g. Ponadto posiadają błonnik pokarmowy, który wpływa na proces trawienia i ułatwia pasaż treści jelitowej. Są cennym źródłem witaminy K oraz kwasu foliowego potrzebnego do prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Posiadają także witaminy z grupy B, witaminę C, A oraz przeciwutleniacze, chroniące organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, co ważne jest również w procesach nowotworzenia. Świetnie uzupełniają niedobory składników mineralnych: potas, wapń, sód, magnez, fluor, fosfor oraz żelazo. Posiadają korzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, zapobiegając jego chorobom. Dobrze radzą sobie z obrzękami ciała, a także bólem, szczególnie podczas menstruacji. Spożywanie szparagów wzbogaca organizm o białko – glutation, które korzystnie wpływa na detoksykacyjną funkcję wątroby. Działają lekko uspokajająco i łagodzą napięcia.
Jak gotować szparagi?
Przygotowanie szparagów jest dosyć pracochłonnym zajęciem, które jednak wynagradza ich smak. Szparagi najlepiej gotować w wysokim i wąskim naczyniu, tak, aby ich główki mogły wystawać ponad gotującą się wodę, ponieważ w procesie gotowania dość szybko miękną, w odróżnieniu od pozostałej ich części. Najlepiej jak szparagi gotuje się na stojąco. Co ciekawe, istnieją specjalne naczynia do gotowania i przyrządzania szparagów, które można kupić w niektórych sklepach. Białe szparagi można obrać zwykłą obieraczką do warzyw, natomiast zielone nie wymagają już obierania, ale we wszystkich odcinamy zdrewniałe końcówki.
Stojące „na baczność” szparagi można związać delikatnie nitką, by przylegały do siebie i nie rozsypywały się podczas gotowania w lekko osolonej wodzie z dodatkiem cukru. Niektórzy stosują także odrobinę masła. Szparagi należy gotować na średnim ogniu pod przykryciem, zwracając uwagę na czas. Zielone szparagi szybciej stają się miękkie i potrzebują do 10 minut w zależności od grubości łodygi, natomiast białe należy gotować nieco dłużej – około 15 minut. W przygotowywaniu szparagów bardzo ważne jest, by nie przetrzymywać ich za długo w wodzie, aby się nie rozpadały. Miękkość szparagów można sprawdzić delikatnie nakłuwając je widelcem.
Szparagi – przepisy
Składniki:
- 20 białych szparagów
- sól
- pieprz
- oliwa z oliwek
- 2 żółtka
- 80 g masła
- odrobina octu winnego
- sok z cytryny
Przygotowanie: po przygotowaniu szparagów wkładamy je do wysokiego naczynia i gotujemy około 3 minuty. Po tym czasie szparagi wkładamy do naczynia z zimną wodą na około 2 minuty. Po osuszeniu kładziemy je na grillu lub w piekarniku i skrapiamy oliwą z oliwek. Grillujemy do odpowiedniej miękkości. Aby przygotować sos rozpuszczamy masło. Do osobnego naczynia wlewamy ocet i sok z cytryny, następnie stawiamy na małym ogniu do częściowego zredukowania. Ubijamy żółtka i powoli dodajemy ocet z sokiem z cytryny. Kolejnym krokiem jest powolne wlewanie do całości jeszcze ciepłego masła, cały czas mieszając. Pod koniec przyprawiamy solą i pieprzem. Gotowe szparagi należy polać sosem.
Składniki:
- białe szparagi
- por
- 100 g masła
- 100 ml śmietany 18%
- 2 łyżki mąki
- pół szklanki mleka
- odrobina startego żółtego sera
- olej
- sól
- pieprz
- gałka muszkatołowa
Przygotowanie: na początku przygotowujemy sos beszamelowy. Roztapiamy masło i dodajemy mąkę. Następnie mleko i śmietankę i bardzo dobrze mieszamy wszystkie składniki. Później kroimy por w plasterki (dość cienko) i dodajemy do sosu, przyprawiamy go solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Szparagi myjemy, obieramy i odcinamy końcówki, a naczynie żaroodporne należy smarujemy olejem. Następnie układamy szparagi w naczyniu i wstawiamy do nagrzanego do 200° piekarnika na około 10 minut. Podpieczone szparagi polewamy sosem i znów wstawiamy do piekarnika na około 10 minut, a na koniec posypujemy żółtym serem i pieczemy do momentu jego roztopienia.
Szparagi to bardzo zdrowe urozmaicenie codziennej kuchni. Od dawna doceniane były za swój smak i właściwości. Każda odmiana posiada wyjątkowy charakter. Cenne składnik odżywcze w nich zawarte, wzbogacają organizm o potrzebne witaminy i minerały, pomagając w wielu dolegliwościach.