Kuchnia włoska – charakterystyka, tradycje i przepisy

Aktualizacja: 7 maja, 2024

Kuchnia włoska to nie tylko wyjątkowy smak, aromat i wygląd potraw, uzyskanych dzięki zastosowaniu świeżych składników i samodzielnemu przygotowywaniu wszystkich dań. To przede wszystkim obyczaje celebrowania jedzenia, traktowania momentu spożywania posiłków z należytym szacunkiem oraz delektowania się każdym spożytym kęsem.

Kuchnia włoska

Kuchnia włoska to najbardziej znany i rozpowszechniony rodzaj kuchni na świecie. Jej smak lubi prawie każdy, a popularność zyskała dzięki wysokiej jakości produktom, własnoręcznym sposobie przyrządzania potraw oraz niepowtarzalnym smakom i aromatom.

Jak już wcześniej wspomnieliśmy kuchnia włoska bazuje przede wszystkim na świeżych, bardzo dobrych jakościowo produktach, co stanowi o wykwintności nawet prostych dań. Opiera się na szerokiej gamie warzyw (podstawą są pomidory) oraz przypraw i ziół: bazylia, oregano, kolendra, estragon, rozmaryn, tymianek.

Oczywiście, większość z nas kojarzy kuchnię włoską z daniami mącznymi jak różnego rodzaju pasty czy pizza, które są najpopularniejszymi daniami włoskimi. Bliskość Morza Śródziemnego sprawia, że klimat jest łaskawy dla uprawy gajów oliwnych, co sprawia, że Włochy słyną z produkcji znakomitej oliwy z oliwek. Poza tym nie mniej powszechne jest stosowanie jako bazy wielu potraw, świeżych owoców morza, których sposób przyrządzania wydobywa ich głębie smaku. Dieta śródziemnomorska jest zaliczana do najzdrowszych diet na świecie. 

Cały świat pała wielką miłością do włoskich deserów – kremowe lody, tiramisu z nutą espresso, panna cotta – nie ma chyba żadnej kuchni, która skupiałaby tak wielu zwolenników włoskich deserów. Nie można także pominąć tego, z czego Włochy słyną, a włosi się szczycą – czyli prawdziwe, aromatyczne espresso, delikatne cappucciono oraz znakomite wina.

Kuchnia włoska – tradycje

Włosi są narodowością, która jest bardzo przywiązana do tradycji, nie tylko kulinarnych, ale i rodzinnych. W kuchni czerpią wiedzę z tradycji przodków, wzorując się na pierwszych przepisach, które stworzone były w danym regionie. Tradycje rodzinne również da się zauważyć w kulinariach. Z pokolenia na pokolenie są przekazywane tajne przepisy, które niezmiennie zachwycają swym smakiem i niepowtarzalnością. I chyba to jest klucz do sukcesu włoskiej kuchni – zwyczaje, które są pielęgnowane z pokolenia na pokolenie. U podstawy śródziemnomorskiej piramidy żywienia znajdują się wspólne posiłki z rodziną i przyjaciółmi. 

O ile tylko to możliwe, posiłki są celebrowane w gronie rodzinnym, stając się prawdziwą ucztą każdego dnia i okazją do rozmów. Włosi także przestrzegają pór spożywania posiłków.

Zwykle nie jadają obfitych śniadań, często podstawę stanowi aromatyczne i mocne espresso, a jako dodatek spożywa się słodkiego rogalika czy ciasteczko. W trakcie dnia jest przerwa na zjedzenie tzw. lunchu, który ma miejsce zwykle około godziny 13.00. Wtedy jada się zwyczajowo pasty, przeróżne makarony. Zwykle w ciągu dnia popijane jest pobudzające, czarne espresso. Kolacja jest najważniejszym posiłkiem, wówczas to cała rodzina spotyka się przy jednym stole i wspólnie spożywa przygotowane posiłki. Zwyczajowo ma to miejsce około godziny 20.00. Kolacja jest obfitym posiłkiem i serwuje się typowe dania z rybą, ziemniakami, warzywami. Często podczas kolacji podawane jest kilka potraw, przystawki, wino – zatem jest to prawdziwa uczta.

Charakterystyczną cechą, która wyróżnia Włochów jest stosowanie przez nich pieczywa, praktycznie do każdego dania, którym na koniec posiłku „czyszczą” talerz, zbierając z niego wszystko, co na nim pozostało.

Jak już wcześniej wspominaliśmy kuchnia włoska opiera się na wyśmienitej oliwie z oliwek, która dodawana jest do wielu potraw. Same oliwki w różnych formach, również są chętnie spożywane zarówno jako dodatek do dań, jak i w charakterze przystawki.

Najbardziej popularną zupą jest odpowiednik naszego bulionu, zupa powstała na bazie warzyw – minestrone. Ponadto Włosi szczycą się szerokim asortymentem przeróżnych rodzajów makaronów podawanych z sosami. Obok past, powszechnie spożywane są odpowiedniki naszych pierogów oraz klusek – ravioli, tortellini, gnocchi, podawane również z sosami, a także z nadzieniem w środku. Cieszącym się największą popularnością daniem na całym świecie jest pizza, która zawiera bogactwo przeróżnych dodatków.

Słoneczna Italia słynie nie tylko z pizzy czy makaronów, ale także z serów (parmezan, mozzarella, risotta, mascarpone), szynki parmeńskiej i wyśmienitych warzyw (pomidory, seler naciowy, karczochy – baza wielu potraw).

Nie można tu pominąć wyśmienitej kawy – espresso, cappuccino, cafe latte oraz deserów znanych na całym świecie – tiramisu, panna cotta czy znakomite, włoskie lody. Do potraw serwowane jest zwyczajowo dobrej jakości wino, którego we Włoszech nie brakuje.

Pełny, włoski posiłek może składać się z 3, a nawet 6 dań. Przystawkę stanowi antipasto, serwowane przed obfitymi daniami. Pierwsze danie nazywane jest primi piatti, pod którym kryje się pasta, risotto, zupa czy inne dania mączne. Danie główne to secondo piatto (piatto di mezzo), które zwykle zawiera owoce morza, drób, dziczyznę, omlety, dania z warzyw oraz gotowane sery. Następnie podaje się dodatki w postaci serów, owoców, a także desery oraz napoje (również alkoholowe).

Symbolem pizzy jest Neapol, tam też można zjeść prawdziwą, tradycyjną pizzę, taką, jak sprzed wielu lat. Południe Włoch słynie z przeróżnych makaronów oraz oliwy z oliwek, natomiast na północy kraju je się ryż (risotto) oraz polentę (tradycyjna potrawa z mąki kasztanowej). Florencja słynie z dań mięsnych, zaś Sycylia z przepysznych deserów. Bolonia jest królową popularnego sosu Bolognese.

Kuchnia włoska – przepisy

Kuchnia włoska to prawdziwy klasyk wśród smaków świata. Zasłynęła bogactwem aromatów i wyjątkową dbałością o każdy szczegół w przygotowywanych potrawach. Tradycje i obyczaje Włochów sprawiają, że dania kuchni włoskiej mają niepowtarzalny smak i zostają na długo w naszej pamięci.