Stewia – właściwości, wartości odżywcze i zastosowanie

Aktualizacja: 28 stycznia, 2025

Stewia jest naturalną substancją słodzącą,  kilkaset razy słodszą od zwykłego białego cukru. Przez Polskie Towarzystwo Dietetyki została uznana za najlepszy zamiennik sacharozy, gdyż liczne badania dowodzą, że jest bezpieczna w stosowaniu oraz wykazuje działanie prozdrowotne. Stewia nie dostarcza kalorii, nie kumuluje się organizmie, działa hipoglikemizująco, immunosupresyjnie oraz przeciwzapalnie.

Stewia

Stewia jest zaliczana do grupy roślin astrowatych, która wyróżnia się bardzo słodkim smakiem. W naturalnych warunkach rośnie w wielu miejscach na Ziemi, m.in. w Paragwaju, w Wielkiej Brytanii, Brazylii, Urugwaju. Stewia swoją wyjątkową słodycz zawdzięcza glikozydom stewiowym, obecnym w liściach i  łodydze rośliny, które są nawet kilkaset razy słodsze w porównaniu do białych kryształków z naszych cukiernic. Stewia jest wyjątkową rośliną nie tylko ze względu na preferowany przyjemny smak, ale i dzięki zawartości substancji aktywnych, ważnych dla zachowania zdrowia.

Stewia – właściwości

Niepozorną stewię, którą znajdziemy na sklepowych pułkach, najczęściej kupujemy chcąc zastąpić biały lub brązowy cukier, jednocześnie nie dostarczając żadnych kilokalorii. Posłodzona nią herbata lub kawa czy też wypieki, nie stają się bombą kaloryczną, mimo uzyskania słodkiego smaku. Warto dodać, że poziom cukru we krwi nie ulega podwyższeniu, po spożyciu produktu z dodatkiem stewii, a nawet nieznacznemu obniżeniu, ponieważ glikozydy stewiowe zostają metabolizowane bez udziału hormonu insuliny. Stosując stewię jako zamiennik sacharozy obniżamy wartość kaloryczną posiłku. Polecam ją osobom na dietach niskokalorycznych, redukcyjnych oraz osobom stosującym dietę cukrzycową, opartą na węglowodanach złożonych. Naturalna substancja słodząca jest również odpowiednia dla osób chorujących na fenyloketonurię, ponieważ nie zawiera aspartamu ani soli aspartam-acesulfan K, tak jak popularne „słodziki”. Z korzyścią dla pacjenta, stewia powinna znaleźć się w codziennej diecie osób chorych na nadciśnienie, ponieważ glikozydy stewiowe wpływają na obniżenie ciśnienia tętniczego zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego. Kolejna dobra wiadomość z pewnością ucieszy rodziców dzieci oraz stomatologów. Stewia, nie zawiera cukru zatem nie może stać się pożywką dla baterii próchnicowych, dzięki czemu nie sprzyja psuciu się zębów.

Stewia – wartości odżywcze

Najczęściej spożywamy surowe liście stewii w naturalnej formie, bądź wysuszone, a następnie sproszkowane lub uformowane w kształt drobnych tabletek wielkości słodzika. Stewia nie dostarcza energii, a więc pozbawiona jest węglowodanów, białek i tłuszczów. Zawiera jednak substancje bioaktywne takie jak związki fenolowe, czyli silne związki przeciwutleniające, witaminę  C, kwas foliowy oraz składniki mineralne takie jak wapń, potas, żelazo i magnez.

Stewia – zastosowanie

Stewię możemy wykorzystać jako zamiennik tradycyjnego cukru rzepakowego lub trzcinowego, zgodnie z proporcjami podanymi przez producenta na opakowaniu, aby nadać smak słodki i obniżyć wartość kaloryczną potraw. Możemy posłodzić nią kawę, herbatę oraz koktajle, lemoniadę i inne napoje. Sprawdzi się ponadto jako zamiennik cukru w domowych ciastach lub ciasteczkach, a ponieważ charakteryzuje się wysoką temperaturą topnienia, nada się do domowych przetworów takich jak marmolady, dżemy czy konfitury.

Stewia jest naturalną substancją słodzącą, która nie tylko poprawia smak deserów oraz napojów nie dodając im zbędnych kalorii. Możemy ją wykorzystać jako element terapii leczenia cukrzycy typu 2, insulinooporności, nadwagi otyłości oraz nadciśnienia. Nie zapominajmy jednak o tym, że każda substancja w nadmiarze może szkodzić. Glikozydy stewiowe zostały zakwalifikowane do substancji słodzących, które mogą wpływać na zmiany mikrobiomu jelit, a co za tym idzie sprzyjać otyłości. Dzienna dopuszczalna dawka stewii jaką możemy spożyć wynosi 0–4 mg na kg/mc. Warto również pamiętać, że niektóre dostępne na rynku produkty słodzone stewią mogą zawierać inne cukry w postaci syropów glukozowo-fruktozowych, syropu kukurydzianego, maltodekstryny oraz dodatek tłuszczu. Zdarza się również, że stewia kupowana jako słodzik do potraw sprzedawana jest na nośniku cukrowym. Zatem czytanie etykiet powinno być naszym zwyczajem podczas każdych zakupów żywieniowych.