Sok z karczocha – właściwości, dawkowanie, skutki uboczne. Sok z karczocha na odchudzanie

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Karczoch zwyczajny (łac. Cynara scolymus L.) jest rośliną o prozdrowotnych właściwościach, z tego względu stosowany był w lecznictwie europejskim już od XVIII wieku m. in. w terapii miażdżycy, chorób wątroby i problemach trawiennych. Zakres wykorzystania tej rośliny jest bardzo szeroki, godnym polecenia jest sok z karczocha, który wspomaga odchudzanie. Jakie właściwości posiada sok z karczocha i jak go dawkować?

Karczoch jest rośliną wieloletnią, która w naszych warunkach klimatycznych uprawiana jest zwykle jako jednoroczna. Nasiona wysiewa się na początku marca, a zbioru dokonuje się od początku lipca do pierwszych przymrozków. Pączki karczochów można ścinać, gdy osiągną minimalną średnice 6–8 cm. Zewnętrzne łuski powinny być lekko odchylone. Pąk odcina się z fragmentem łodygi długości około 10 cm.

Sok z karczocha

Sok z karczocha dostarcza wszystkie zawarte w tym warzywie składniki odżywcze. Roślina ta jest bogatym źródłem substancji bioaktywnych, takich jak: flawonoidy, cynaryna, laktony seskwiterpenowe, triterpeny (m.in. laktucerol), fitosterole (β-sitosterol, taraksasterol) garbniki. W karczochu obecne są węglowodany wywierające wielokierunkowy, pozytywny wpływ na organizm człowieka, należą do nich pektyny, inulina oraz śluzy. W warzywie obecne są również witaminy C, A oraz z grupy B, a także składniki mineralne: potas, wapń, magnez, żelazo oraz cynk.

Sok z karczocha – właściwości

Sok z karczocha wywiera szereg korzystnych właściwości na nasze zdrowie. Wykazano, iż karczoch pobudza wydzielania żółci, stymuluje pracę wątroby, obniża poziom lipidów w surowicy krwi.  Odpowiedzialna jest za to cynaryna – substancja chemiczna mająca klinicznie potwierdzone działanie żółciotwórcze i żółciopędne, a także hipolipemiczne. Sok z karczocha polecany jest więc osobom z zaburzeniami wytwarzania i przepływu żółci, cierpiących na zapalenie pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowych, czy z niewydolnością wątroby oraz hipercholesterolemią.

Karczoch jest rośliną, która działa przeciwutleniająco i hamuje wytwarzanie wolnych rodników, które przyczyniają się do przedwczesnego pojawiania się zmarszczek, wiotczenie skóry, słabszej odporności i rozwoju wielu chorób powodujących wyniszczenie organizmu. Zawarty w karczochu kwas chlorogenowy, chroni DNA przed uszkodzeniami spowodowanymi przez utleniacze. Ponadto sok z karczocha wpływa na funkcjonowanie śródbłonka naczyniowego poprzez zwiększenie zdolności naczyń do rozszerzenia się, poprawiając tym samym przepływ krwi przez naczynia.

Sok z karczocha obniża poziom cholesterolu całkowitego, frakcji LDL, triacylogliceroli oraz stosunku cholesterolu całkowitego do frakcji HDL we krwi. Hamuje również wątrobową syntezę cholesterolu. Ponadto zmniejsza ryzyko miażdżycy przez zapobieganie utlenianiu LDL oraz przez wcześniej stwierdzone hamowanie biosyntezy cholesterolu.

Karczoch, dzięki obecności inuliny pomaga zachować prawidłowy poziom cukru we krwi, dlatego polecany jest osobom chorym na cukrzycę. Natomiast kwas chlorogenowy zwiększa tolerancję glukozy i obniża wchłanianie cukrów w przewodzie pokarmowym.

Sok z karczocha może być stosowany przy niestrawności, objawiającej się mdłościami, wzdęciami i bólem brzucha oraz uczuciem pełności po jedzeniu. Wykazuje działanie przeciwwymiotne i wiatropędne, a także wspomaga trawienie.

Do innych właściwości soku z karczocha należy działanie moczopędne, które prawdopodobnie polega na wzroście nerkowego wydalania mocznika oraz wody.

Sok z karczocha na odchudzanie

Karczoch jest warzywem o niskim indeksie glikemicznym, który wynosi zaledwie 18. Ponadto jest niskokaloryczny, w 100 g zawarte jest 47 kcal. Sok z karczocha wnosi do naszej diety jeszcze mniej kalorii, bo 100 g produktu dostarcza tylko 15 kcal.

Sok z karczocha może stanowić element diety odchudzającej, ponieważ działa pozytywnie na regulację przemiany materii, powoduje zwiększenie kontroli apetytu i obniżenie glikemii u osób otyłych. Zostało to udowodnione w badaniach przeprowadzonych na grupie 39 pacjentów, podzielonych na grupę badaną i kontrolną. Badanie potwierdziły większą kontrolę apetytu, zwiększoną redukcję masy ciała oraz wskaźnika BMI u pacjentów przyjmujących ekstrakt z karczocha, w porównaniu do grupy kontrolnej [8].

Sok z karczocha – dawkowanie

Zaleca się stosowanie soku z karczocha dwa razy dziennie po 25 ml, pół godziny przed posiłkiem. Można go pić rozcieńczonego z wodą w stosunku 1:1.

Nie powinno się przekraczać zalecanej maksymalnej porcji do spożycia w ciągu dnia, która wynosi 50 ml.

Sok z karczocha – skutki uboczne

Stosowanie soku z karczocha nie niesie za sobą poważnych działań niepożądanych. Najpoważniejszą reakcją może być reakcja alergiczna, która pojawia się głównie u osób uczulonych na rośliny z rodziny Asteraceae. Reakcja objawia się zapaleniem skóry po kontakcie z rośliną oraz alergicznym nieżytem nosa, obrzękiem języka, pokrzywką, a także atakami astmy po spożyciu karczocha [4]. Pojawić się może również obrzęk naczynioruchowy [7].

Nie zaobserwowano natomiast żadnych interakcji pomiędzy wyciągiem z karczocha, a innymi lekami czy też składnikami pożywienia.

Wysoki potencjał antyoksydacyjny soku z karczocha, a także inne jego właściwości opisane powyżej, pozwalają na jego zastosowanie w przypadku schorzeń wątroby, w leczeniu hipercholesterolemii i miażdżycy oraz w odchudzaniu. Warto włączyć sok z karczocha do swojej codziennej diety, zwłaszcza przez osoby zmagające się z uczuciem przepełnienia po posiłku oraz odchudzające się.