Czym zregenerować wątrobę po alkoholu? Dieta na regenerację wątroby

Aktualizacja: 23 lipca, 2020

Jednym z najbardziej niebezpiecznych narkotyków – najczęściej uzależniających i prowadzących do innych uzależnień – jest alkohol [1]. Oczywiście podobnie jak w przypadku większości zażywanych substancji jego działanie toksyczne zależne jest od zastosowanej dawki i/lub częstotliwości. Warto jednak pamiętać, że niektóre osoby mogą być nieco bardziej podatne na uzależnienia i zaburzenia metaboliczne związane z konsumpcją, oraz że oba przypadki mogą mieć skrajnie złe skutki dla zdrowia.

Warto również zauważyć, że regularne spożywanie alkoholu jest obok otyłości i palenia wyrobów tytoniowych jednym z czynników kancerogennych, których można łatwo uniknąć, ograniczając duże ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów. Szacuje się, że alkohol swój wpływ na ludzki organizm zaznacza już na poziomie DNA – m.in. pośrednio wpływając na procesy metylacji [2].

Czym zregenerować wątrobę po alkoholu?

Alkohol jest jednym z topowych czynników chorobotwórczych na całym świecie. Z jego spożyciem związane jest ryzyko wystąpienia około 60 chorób, ponadto szacuje się, że pośrednio przyczynia się on do równoległego wystąpienia około 200 innych. Powszechnie wiadomo, że narządy najbardziej narażone na toksyczne działanie alkoholu to mózg i wątroba [3, 4]. O ile wpływ na mózg jest pośredni, o tyle w przypadku wątroby narażenie na uszkodzenie jest bezpośrednie.

O stanie wątroby warto pomyśleć już przed spożyciem alkoholu oraz w jego trakcie. Unikać powinno się dużej ilości ciężkostrawnego pożywienia, produktów cierpkich i ostrych, a przede wszystkim wysokoprzetworzonych. Pewne znaczenie może mieć również rodzaj spożywanego alkoholu: z punktu widzenia metabolizmu lepiej wybierać np. wódkę czystą zamiast kolorowej czy gin i whisky, a wino białe zamiast czerwonego. Istotny jest fakt, że już nawet jeden niekontrolowany wieczór kończący się zatruciem alkoholowym prowadzić może do zniszczenia niektórych tkanek.

Pamiętać należy, że niemal każdy napój alkoholowy dostępny na sklepowych półkach oprócz etanolu zawiera pewne ilości dużo bardziej toksycznego metanolu. Regularne spożycie metanolu i etanolu, duży poziom aldehydu octowego w organizmie, a także intensywny stres oksydacyjny dają zaczątki stłuszczeniu, zwłóknieniu i marskości oraz nowotworom wątroby. Ponadto czynniki te wpływać mogą na procesy nowotworzenia w innych tkankach, a także negatywnie wpływać na stan żołądka i jelit – co również niesie szereg poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Ponadto, biorąc pod uwagę zarówno zabezpieczenie, jak i regenerację wątroby po alkoholu, warto również spojrzeć na owoce i soki owocowe – otóż nie każdy owoc w towarzystwie alkoholu jest zdrowy. Przykładem są czarna porzeczka, pigwa i pomidor – ich równoległa podaż z alkoholem wiązać się może z deregulacją aktywności enzymów wątrobowych, co sprawi że metabolizm alkoholu zostanie rozłożony w czasie, zmuszając wątrobę do dłuższej pracy. Sok z pomidorów ze względu na zawartość potasu może sprzyjać regeneracji po spożyciu alkoholu, jednak nektar z czarnych porzeczek powinien być raczej omijany lub mocno rozcieńczany. Przeciwstawne działanie – regeneracyjne – wykazują natomiast cytryna, gruszka, mango oraz melon [5].

Szukając wsparcia dla organizmu w walce ze skutkami spożywania alkoholu, warto również spojrzeć na niektóre hormony i suplementy diety. Na skutek picia dochodzi do deregulacji gospodarki kortyzolu i norepinefryny, czego efektem mogą być zaburzenia psychiczne, depresje i inne nałogi. Kortyzol ma duże znaczenie w samopoczuciu na tzw. kacu, natomiast norepinefryna wpływać może na procesy włóknienia wątroby. Odpowiednia suplementacja może w pewnym stopniu ograniczyć skutki uboczne spożywania alkoholu. Na przykład betaina, która jest donorem grup metylowych, chroni wątrobę przed włóknieniem, natomiast ornityna, która jest niebiałkowym aminokwasem, reguluje wysoki poziom kortyzolu i związane z nim konsekwencje [6, 7].

Pośród suplementów diety o pozytywnym działaniu na kaca i chorobę alkoholową – uzależnienie i jego konsekwencje – wymienia się szereg substancji [8]. Produkty, które wspierają organizm i wątrobę po piciu, a więc w czasie kaca i towarzyszących mu dolegliwości, to suplementy diety na bazie korzeni i kwiatów kudzu, owoców ewodii, nasion kozieradki, szypułki howeni słodkiej, ekstraktu tymianku, imbiru, pietruszki czy opuncji. Na długoterminowy alkoholizm natomiast pomagać mogą dziurawiec zwyczajny, szałwia czerwona, tarczyca bajkalska czy cynowód chiński.

Dieta na regenerację wątroby

Wątroba jest narządem odpowiadającym za przemiany metaboliczne, a także gospodarowanie żółcią, zatem dieta sprzyjająca jej regeneracji z pewnością musi być łatwostrawna. Dieta taka często powinna wykluczać produkty bogatotłuszczowe, a także obfitować w białko, aby ograniczać gromadzenie tłuszczów w komórkach wątroby. Zalecana jest podaż węglowodanów złożonych oraz ograniczenie cukrów prostych. Posiłki powinny być niewielkie, rozłożone na równe porcje o ani zbyt niskiej, ani zbyt wysokiej temperaturze – unikać należy smażenia i pieczenia. Potrawy powinny być spożywane w spokoju i być dokładnie przeżuwane.

Spożywanie alkoholu z pewnością nie należy do zdrowych nawyków. Oczywiście niskoprocentowe napoje konsumowane z umiarem mogą przynieść pewne korzyści dla zdrowia, jednak łatwo jest popaść w uzależnienie i doprowadzić do szeregu negatywnych konsekwencji zdrowotnych i społecznych. Na efekt końcowy działania alkoholu na organizm ma wpływ wiele innych czynników, takich jak dieta, aktywność fizyczna, a także szeroko rozumiana higiena życia – radzenie sobie ze stresem, stosowanie używek, odpowiednia ilość i jakość snu. Warto kontrolować ilość i częstotliwość spożywanego alkoholu – zarówno u siebie, jak i u osób bliskich. Niestety dostępność tego narkotyku oraz niski poziom edukacji i świadomości społecznej prowadzą do nadużywania, które niesie ze sobą konsekwencje zdrowotne, psychiczne i społeczne.