Popularne zamienniki cukru i tłuszczu, czyli co kryją w sobie produkty typu light

16 18 20

Czy warto spożywać produkty typu light tylko ze względu na panującą modę? Według konsumentów idealny zamiennik cukru czy tłuszczu powinien być bezpieczny dla zdrowia i zawierać jak najmniej kalorii. Czy to możliwe?

Obniżenie wartości kalorycznej produktów spożywczych w łatwy sposób można osiągnąć poprzez zastosowanie zamienników cukru i tłuszczu. Substancje słodzące można podzielić na naturalne oraz syntetyczne. Natomiast zamienniki tłuszczu dzielą się na: substytuty – rzeczywiste zamienniki tłuszczu, emulgatory, tłuszcze o niskiej wartości energetycznej oraz substancje upodobnione do tłuszczu. Takie zamienniki mogą być tworzone na bazie węglowodanów, białek i innych tłuszczów. Stosowane w żywności zamienniki mogą mieć pozytywny wpływ na organizm, ale jeśli ich dawka jest za wysoka działają również negatywnie.

Produkty light – acesulfam K (E 950)

Słodycz acesulfamu jest szacowana na 150–200 razy większą od sacharozy. Substancja ta powoduje, że odczuwamy słodki smak szybko po spożyciu i utrzymuje się on przez długi czas. Jednak w  przypadku większego stężenia, acesulfam pozostawia metaliczny posmak. Z tego powodu w produktach spożywczych najczęściej stosowany jest w mieszankach z innymi substancjami słodzącymi. Co ciekawe zmieszanie aspartamu z acesulfamem powoduje wzrost słodyczy nawet o 60 % w porównaniu do intensywności smaku słodzików zastosowanych pojedynczo. Dopuszczalne ADI (dzienne spożycie) ustalone przez FAO/WHO (Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa, Światowa Organizacja Zdrowia) wynosi 15 mg/kg masy ciała. Co ważne, acesulfam nie kumuluje się w organizmie lecz jest w 99 % wydalany  z moczem w niezmienionej postaci.

Produkty light – aspartam (E 951)

Aspartam jest nawet do 200 razy słodszy od sacharozy, a jego kaloryczność wynosi 4 kcal/g.
Do uzyskania słodyczy potrzebna jest minimalna dawka, więc uważany jest za substancję bezkaloryczną. ADI zostało ustalone na 40 mg/kg masy ciała. Po spożyciu, aspartam ulega rozkładowi do kwasu asparaginowego, fenyloalaniny i metanolu, więc produkty z jego udziałem nie mogą być spożywane przez chorych na fenyloketonurię. Według niektórych badań aspartam ma szkodliwy wpływ na organizm. Spowodowane jest to rozkładem do metanolu, który w organizmie utlenia do formaldehydu, a z kolei ten posiada działanie rakotwórcze. Po spożyciu aspartamu mogą wystąpić bóle głowy, upośledzenie percepcji, zaburzenia nastroju, a nawet napady padaczkowe.

Produkty light – sukraloza (E 955)

Sukraloza charakteryzuje się do 800 razy większą słodyczą w stosunku do sacharozy. Ta substancja słodząca pozyskiwana jest z sacharozy. W organizmie mała jej część rozpada się na chloroglukozę i chlorofruktozę (substancje toksyczne). Jednak większość przechodzi przez organizm w niezmienionym stanie i zostaje wydalona z moczem. Dopuszczalna bezpieczna dawka, ustalona przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności wynosi 15 mg/kg masy ciała. Sukraloza nie zawiera kalorii. Słodki smak stworzony przez ten słodzik bardzo szybko zanika. W większych stężeniach podobnie jak acesulfam może pozostawiać metaliczny posmak.

Produkty light – taumatyna  (E 957)

Taumatyna jest najsłodszą substancją słodzącą spośród naturalnych słodzików. Jest ona 2000–3000 razy słodsza od sacharozy. Jej wartość kaloryczna wynosi 4 kcal/g. Jej słodycz odczuwa się z opóźnieniem, ale utrzymuje się przez długi czas. 1 gram tej substancji może zastąpić 3,5 kilogramy cukru! Jest całkowicie trawiona przez ludzki organizm. Taumatyna wzmacnia smak i zapach oraz współdziała z innymi, podobnie funkcjonującymi substancjami. Z tego względu oprócz wykorzystywania jej jako słodzik, często używana jest w celu maskowania gorzkiego i metalicznego posmaku w produktach spożywczych. Została uznana za całkowicie bezpieczną dla zdrowia.

Produkty light – olestra

Olestra należy do grupy substytutów tłuszczu. Produkowana jest z sacharozy, którą poddaje się działaniu kwasów tłuszczowych takich jak sojowy czy kokosowy, czyli pochodzenia roślinnego. Cząsteczka olestry nie ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym więc nie dostarcza energii i nie podwyższa poziomu cholesterolu. Liczne badania wykazały, że w pewnym stopniu hamuje wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach  (A, D, E, K) i może być przyczyną dolegliwości trawiennych. Produkty, w których tłuszcz zastępowany jest olestrą powinny być wzbogacane w witaminy oraz posiadać informacje o możliwym niekorzystnym działaniu. W większości przypadków stosowana jest w przekąskach takich jak chipsy.

Produkty light – inulina

Inulina jest cukrem i pełni rolę materiału zapasowego roślin. Ze względu na możliwość zastąpienia 1 grama inuliny, 4 gramami tłuszczu bardzo często stosowana jest w produktach niskokalorycznych. Jej wartość energetyczną szacuje się na 1,5 kcal/g. Oprócz zastępowania tłuszczu w produktach, nadaje im również kremową konsystencję. Charakteryzuje się neutralnym smakiem i zapachem. Często wykorzystywana jest w produkcji deserów, lodów, jogurtów. Ze względu na jej prebiotyczne działanie nie stwierdzono negatywnego wpływu na organizm.

Aby zamienniki tłuszczu i cukru były dopuszczone do stosowania w produktach żywnościowych muszą przejść wiele badań, które pozwolą na ocenę wpływu tych substancji na organizm oraz interakcji z innymi składnikami produktów żywnościowych. Biorąc pod uwagę wzrastającą liczbę osób zmagających się z otyłością rekomenduje się niskoenergetyczne zamienniki. Ich bezpieczeństwo zostało potwierdzone między innymi przez Polskie Towarzystwo Badań nad Otyłością. Wiele osób stosuje produkty typu light w dietach redukcyjnych. Jednak należy zadać sobie pytanie, czy  świadomość, że dany produkt ma niską wartość energetyczną nie wpływa na zwiększone spożycie produktów z tej grupy? Należy także wziąć pod uwagę fakt, że takie zamienniki wykorzystywane są często do produkcji napojów typu cola czy napojów energetycznych lub soków, które całkowicie moglibyśmy wyeliminować z diety.

 

Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Popularne zamienniki cukru i tłuszczu, czyli co kryją w sobie produkty typu light - 4.2/5. Oddano 10 głosy.
Autor artykułu: