Lucerna – właściwości zdrowotne, kiełki

Aktualizacja: 23 stycznia, 2025

Lucerna jest rośliną pastewną, którą powszechnie kojarzymy z żywieniem wyłącznie zwierząt. Aktualne doniesienia naukowe nad właściwościami lucerny dostarczają cennych dowodów na to, że omawiana roślina jest wartościowym produktem żywieniowym, który jest w stanie rozwiązać szereg problemów zdrowotnych ludzi, nie tylko w krajach rozwijających się. Jakie to właściwości?

Lucerna

Lucerna to wieloletnia, wysokobiałkowa roślina pastewna o szerokim wachlarzu możliwości zastosowania w przetwórstwie spożywczym. Jej wartość odżywcza jest zmienna, gdyż zależy m.in. od klimatu, dostępu do światła i wody, warunków glebowych oraz terminu zbioru.

Średnia zawartość białka ogólnego w lucernie mieści się w granicach 17–22%. Badania donoszą, że białko to dorównuje jakością białku mleka w proszku i jest zasobne w aminokwasy egzogenne. Ponadto charakteryzuje się wysokim stopniem przyswajalności przez organizm człowieka, mimo roślinnego pochodzenia, co zawdzięczamy podobieństwu do białka mlecznego. Lucerna zawiera niewielką ilość kwasów tłuszczowych ok. 2–3%, a przeważającym jest nasycony kwas palmitynowy oraz jednonienasycony kwas oleinowy.

Zawartość składników mineralnych oraz witamin, które możemy znaleźć w lucernie, stanowi aż 13–14% suchej masy. Lucerna, a w szczególności części nadziemne rośliny, są zasobne w beta-karoten, wszystkie witaminy z grupy B, kwas askorbinowy (witamina  C), witaminę D, witaminy przeciwutleniające A i E oraz witaminę K. Ze składników mineralnych na wyróżnienie zasługują  potas, żelazo, wapń i fosfor.

Lucerna to roślina zielona, której barwę nadaje zielony barwnik chlorofil – zaliczany do jednego z czterech poznanych, najsilniejszych związków o właściwościach przeciwnowotworowych. Centralnym pierwiastkiem w chlorofilu jest magnez, dzięki czemu wysoka zawartość barwnika idzie w parze z wysoką zawartością tego pierwiastka! Według biologa Franka Bouer lucerna to roślina uzdrawiająca, gdyż zawiera osiem enzymów niezbędnych naszemu organizmowi do funkcjonowania. Warto ponadto zwrócić uwagę na zawartość kwasów jabłkowego, cytrynowego oraz fumarynowego, które uczestniczą w reakcjach metabolicznych.

Właściwości lucerny

Lucerna ze względu na wysoką wartość prozdrowotną i odżywczą posiada szereg właściwości.

• Wzmacnia układ nerwowy, dzięki zawartości kompleksu witamin z grupy B oraz odpornościowy dzięki witaminie C.
• Wpływa na wzmocnienie kości oraz zębów, gdyż dostarcza składników budujących szkielet – wapń, fosfor oraz witaminę D.
• Zapobiega i wspiera leczenie terapeutyczne anemii, gdyż dostarcza żelazo budujące hemoglobinę.
• Zapobiega nowotworom przewodu pokarmowego – żołądka, przełyku, rakowi jelit (grubego, okrężnicy), co zawdzięczamy m.in. chlorofilowi oraz witaminie D.
• Jej stosowanie zaleca się w stanach zapalnych żołądka i dwunastnicy oraz wrzodach przewodu pokarmowego, ze względu na alkalizujący potencjał.
• Łagodzi okres menopauzy, gdyż dostarcza fitoestrogenów.
• Wspomaga leczenie drożdżaków, ma działanie odtruwające.
• Spowalnia proces starzenia się komórek organizmu ze względu na zawartość witamin przeciwutleniających A, C i E.
• Zapobiega krwotokom oraz bolesnym miesiączkom, dzięki zawartości witaminy K.

Kiełki lucerny

Wszelkiego rodzaju kiełki są wartościowym elementem codziennej diety. W kiełkach zawarte są uwolnione z nasion składniki odżywcze, które często nie są przyswajalne przez nasz organizm z nasion. Kiełki roślinne m.in. lucerny są bogatym źródłem witamin i składników mineralnych oraz substancji przeciwutleniających o wysokiej przyswajalności. W wyniku kiełkowania dochodzi do aktywacji licznych procesów metabolicznych w nasionach, którym zapewniono jednocześnie odpowiednią ilość wody, nasłonecznienia oraz tlenu. Jedną z ważniejszych faz procesu kiełkowania jest kleikowanie, które zwiększa przyswajalność składników odżywczych z nasienia po spożyciu.

W kiełkach lucerny wykazano obecność wszystkich aminokwasów egzogennych niezbędnych człowiekowi do funkcjonowania, wysoką zawartość białka, beta-karotenu oraz polifenoli. Ponadto wykazano składniki mineralne takie jak potas, magnez, fosforan oraz żelazo. Niestety oznaczono również stosunkowo niską zawartość witaminy C w porównaniu do innych rodzajów kiełków.

Lucerna jest niedocenianą rośliną, która zasługuje na wypróbowanie w domowej kuchni. Najprostszym sposobem wprowadzenia do diety przetworów z lucerny jest wyhodowanie własnych kiełków lub zakup już gotowych w pobliskim sklepie wymiennie z innymi rodzajami. Pamiętaj, aby przechowywać kiełki w warunkach chłodniczych, zabezpieczając tym samym przed rozwojem pleśni, a decydując się na własną hodowlę nie doprowadzaj do przewodnienia podłoża. Kiełki śmiało możesz dodać do sałatki lub surówki, położyć na kanapkę lub dodać do jogurtu.