L-karnityna w diecie. Właściwości, normy spożycia, produkty źródłowe oraz skutki niedoboru
Każdy słyszał zapewne o L-karnitynie, jako składniku wielu produktów odchudzających. W ostatnim czasie zasłużyła nawet na miano jednego z najskuteczniejszych „spalaczy tłuszczu”. Są jednak osoby, które uważają, że szum wywołany wokół tego związku jest jedynie chwytem marketingowym i ma na celu zwiększenie sprzedaży środków wspomagających utratę wagi.
L-karnityna
Karnityna to substancja naturalna, która powstaje w wątrobie i w nerkach, dzięki dwóm białkom (lizynie i metioninie). Co istotne, nasz organizm sam potrafi ją produkować, jednak w ilości, która nie jest w stanie pokryć całkowitego zapotrzebowania. Dlatego też, wskazane jest, aby była dostarczana także z pożywieniem. Karnityna magazynowana jest przede wszystkim w mięśniach szkieletowych i w mięśniu sercowym, a znacznie mniej w wątrobie oraz nerkach.
L-karnityna – właściwości
W ciągu ostatnich lat L-karnityna zdobyła ogromną popularność z powodu jej udziału w procesie odchudzania. Powszechnie uważa się, że pełni istotną rolę w spalaniu kwasów tłuszczowych, dzięki czemu przyspiesza utratę zbędnych kilogramów. Ale to nie jedyne jej zalety. Bierze także udział w transporcie aminokwasów, które są niezbędnym materiałem energetycznym i budulcowym dla pracujących mięśni, a dodatkowo zapewniają regenerację tkanki tłuszczowej po treningu. Karnityna uczestniczy ponadto w przemianie węglowodanów.
Substancja ta pełni także istotną funkcję w procesach detoksykacyjnych, dzięki zdolności do chelatowania (wiązania) niektórych szkodliwych dla zdrowia pierwiastków, m.in. ołowiu i kadmu, które pozbawione są aktywności, a następnie usuwane z organizmu. L-karnityna uważana jest dodatkowo za cenny i skuteczny antyoksydant. Nie tylko zwalcza wolne rodniki, ale również podwyższa poziom innych antyoksydantów m.in. witaminy E. Antyoksydanty to niezwykle ważne substancje pomagająca uchronić organizm przed starzeniem i chorobami nowotworowymi.
Normy spożycia L-karnityny
Ilość L-karnityny, którą sami produkujemy stanowi około 25% ogólnego zapotrzebowania, natomiast pozostałe 75% pokrywa dieta. Normy spożycia L-karnityny nie są jednoznacznie sprecyzowane, jednak ocenia się, że przeciętny dorosły człowiek powinien dostarczyć jej od 0,3–1,9 mg/na dzień/kg masy ciała do około 15 mg. Podczas gdy sami jesteśmy w stanie wyprodukować jej od 11 do 34 mg na dzień.
Zawartość L-karnityny w poszczególnych grupach produktów.
Mięso | Całkowita zawartość L-karnityny (mg/100 g) |
Konina | 423 |
Wołowina | 139 |
Eskalopki wieprzowe | 83 |
Filet z kaczki | 73,2 |
Filet z indyka | 51,4 |
Filet z kurczaka | 34,4 |
Produkty mleczne | Całkowita zawartość L-karnityny (mg/100 g) |
Jogurt | 39,9 |
Maślanka | 38,5 |
Twaróg | 22,5-26,6 |
Ser żółty | 1,4-2,8 |
Mleko | Całkowita zawartość L-karnityny (mg/100 g) |
Odtłuszczone mleko | 4,33 |
Tłuste mleko | 3,65 |
Warzywa, owoce, tłuszcze i grzyby | Całkowita zawartość L-karnityny (mg/100 g) |
Boczniaki | 53 |
Ogórek | 4,45 |
Kalafior | 3,26 |
Masło | 1,1 |
Banany | 0,39 |
Jabłka | 0,29 |
Olej Słonecznikowy | 0 |
Źródło: Przegląd Lekarski 2013 / 70 / 2
L-karnityna – niedobór
Pierwsze symptomy jej niedoboru trudno rozpoznać, jednak z czasem zmniejszeniu ulega ogólna sprawność fizyczna oraz intelektualna organizmu. Niedobór karnityny w naszym organizmie przyczyniać się może również do rozwoju otyłości, demencji, miażdżycy oraz cukrzycy. Po niewielkim wysiłku fizycznym odczuwać możemy zmęczenie, a nawet wyczerpanie. Parametrem morfologicznym sygnalizującym niedobór karnityny jest podwyższona zawartość lipidów we krwi.
L-karnityna odpowiada w naszym organizmie za szereg procesów, które wpływają na utrzymanie prawidłowej masy ciała. Jeśli dostarczymy naszemu organizmowi odpowiedniej ilości l-karnityny możemy spodziewać się wielu korzyści z tego płynących, takich jak: zwiększenie pozyskiwania energii z tłuszczów, zapobieganie tworzeniu się dodatkowych zapasów tłuszczu, ogólne zwiększenie wydolności organizmu oraz usuwanie z niego substancji toksycznych.
Literatura:
Bartłomiej Rospond, Joanna Chłopicka. Funkcje biologiczne L-karnityny i jej zawartość w wybranych produktach spożywczych. Przegląd Lekarski 2013/70/2.