Dieta w zespole nerczycowym – produkty zalecane i zakazane oraz przykładowy jadłospis

Zespół nerczycowy jest schorzeniem, dotykającym dzieci do dwunastego roku życia. Zewnętrznymi objawami, które mogą sugerować rozwój choroby u pociechy są obrzęki, cienka skóra wyjątkowo podatna na urazy, matowe i szorstkie w dotyku włosy oraz łamliwe i suche paznokcie. Nie warto od razu stawiać własnej diagnozy. Odpowiednie badania laboratoryjne mogą potwierdzić lub wykluczyć obecność schorzenia u dziecka, toteż należy niezwłocznie udać się do lekarza w celu zdiagnozowania choroby.

Zespół nerczycowy (nerczyca)

Zespołem nerczycowym określamy schorzenie, które polega na uszkodzeniu błony filtracyjnej kłębuszków nerkowych. Skutkiem owej dysfunkcji jest utrata dużej ilości białka wraz z moczem oraz składników mineralnych, które nie zostają zwrotnie wchłonięte do krwiobiegu. Zaliczamy do nich m.in. jod, wapń oraz witaminy związane z metabolizmem białka tj. witaminy B3, B6 oraz B12. W związku z utratą białka przez nerki organizm czerpie cenny budulec z własnych tkanek. Celem stają się drobne białka krwi, albuminy, które zostają zużyte w procesach metabolicznych. Ich niedobór w osoczu sprawia, że woda przechodzi do tkanek i jam ciała, powodując obrzęki oczu i kostek, a następnie łydek, ud, podbrzusza i twarzy. Objawami zewnętrznymi, które wynikają z niedoborów składników odżywczych są: cienka skóra podatna na urazy, kruche i łamliwe paznokcie oraz suche i matowe włosy.  Obrzęki powodują utrudniony przepływ krwi, co może sprzyjać rozwojowi zakrzepicy.

Badanie moczu może wskazać tok dalszego postępowania diagnostycznego w celu postawienia ostatecznego rozpoznania jednostki chorobowej u dziecka. W zespole nerczycowym ważnym elementem diagnozy jest morfologia krwi obwodowej. Podwyższone stężenie frakcji cholesterolu LDL o małej gęstości oraz VLDL o bardzo małej gęstości, trójglicerydów, niedobór albumin, hiperlipidemia, nadmiar płytek krwi oraz czynników krzepnięcia krwi, może wskazywać na rozwój zespołu nerczycowego u dziecka.

Dieta w zespole nerczycowym

Zapotrzebowanie energetyczne zgodne z zapotrzebowaniem dziecka w danym wieku.

1. Dieta bogato białkowa: 1g na kg m.c, dodatkowo 50% ilości białka traconego wraz z moczem.
2. Tłuszcz w diecie powinien dostarczać mniej niż 30% całodobowej energii.
3. Kosztem tłuszczów nasyconych, należy zwiększyć udział tłuszczów roślinnych głównie jednonienasyconych. Zabieg ma na celu ustabilizowanie profilu lipidowego krwi do wartości normowych w danym przedziale wiekowym.
4. Dieta uboga w sód oraz wodę w okresie nasilonych obrzęków.
5. Podczas stosowania środków moczopędnych należy uwzględnić w diecie produkty dostarczające duże ilości potasu.

Dieta w zespole nerczycowym – produkty zalecane i zakazane

W zespole nerczycowym dieta opiera się na zasadach zdrowego żywienia dzieci w danym przedziale wiekowym. Należy szczególną uwagę zwrócić na jakość i ilość podawanego białka, kwasów tłuszczowych oraz podaż wody i składników mineralnych takich jak sód, potas, wapń i witamin z grupy B.

Produkty zalecane

• Źródła pełnowartościowego białka: dobre gatunkowo, nieprzetworzone mięsa drobiowe, indycze, wołowe, jagnięce, cielęce, ryby morskie i słodkowodne, jaja, twaróg i nabiał niskotłuszczowy.
• Dobrej jakości tłuszcze roślinne, bogate w kwasy MUFA (jednonienasycone): oliwa z oliwek, olej rzepakowy, słonecznikowy, sojowy, arachidowym, z awokado, orzechów włoskich, surowce, z których powstały wymienione oleje: awokado, oliwki czarne i zielone, soja, nasiona słonecznika, orzechy włoskie, arachidowe, pistacjowe. Można spożywać niewielkie porcje gorzkiej czekolady o wysokiej zawartości masy kakaowej min. 70%.
• Produkty niskosodowe, woda średnio zmineralizowana.
• Produkty bogate w potas: morele świeże i suszone, brukselka, pomidory świeże oraz przetwory, banany.
• Witaminy z grupy B można znaleźć w pełnoziarnistych produktach zbożowych, takich jak ciemny makaron, pełnoziarniste pieczywo, kasze, płatki zbożowe. Witamina B12, jako jedyna posiada swoje źródło jedynie w mięsie.

Produkty niezalecane

W zespole nerczycowym niezlecane są duże ilości produktów bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe: kawałki mięsa poprzerastane tłuszczem, boczek, słonina, wieprzowina, tłuste sery podpuszczkowe, tłusty nabiał, smalec, łój. Tłuszcze nasycone znajdują się w produktach wysoko przetworzonych takich jak zupy instant, dania gotowe do odgrzania, wyroby cukiernicze, pieczywo cukiernicze, słodycze. Ograniczyć należy również produkty bogate w sód.

Dieta w zespole nerczycowym – przykładowy jadłospis

Poniżej zamieszczam przykładowy jadłospis dzienny dla dziecka z zespołem nerczycowym.

I Śniadanie

• Płatki owsiane na mleku z łyżeczką dżemu owocowego
• Bułeczka bez soli w chudym mięsem drobiowym, podana z pomidorem i sałatą

II Śniadanie

• Pasta jajeczna podana na kromce niskosodowego pieczywa, udekorowana szczypiorkiem
• Owocowa herbata

Obiad

• Gołąbki z farszem drobiowo-ryżowym, w warzywnym sosie pomidorowym, podane z gotowanymi ziemniakami
• Kompot owocowy

Podwieczorek

• „Tiramisu” z naturalnego jogurtu z kakao, na nasączonym syropem owocowym biszkopcie, udekorowane sezonowymi owocami

Kolacja

• Kasza jaglana z półtłustym twarogiem i łyżeczką miodu, posypana prażonymi pestkami słonecznika
• Herbatka owocowa

Zespół nerczycowy u dziecka może charakteryzować się remisjami i okresami bez objawowymi. Odpowiednia farmakoterapia połączona z wartościową dietą i odpowiednią podażą płynów pomoże w opanowaniu schorzenia i spowoduje, że dziecko będzie mogło cieszyć się ładną pogodą wraz z rówieśnikami, zamiast obserwować zabawę kolegów zza szyby swojego pokoju.