Czego nie można jeść w ciąży? Zioła zakazane w ciąży

Aktualizacja: 30 grudnia, 2024

Okres ciąży to czas niezwykły…czas, w którym w organizmie kobiety rozwija się mały człowiek. Jednakże jest to również czas, kiedy kobieta powinna szczególnie zadbać o swoje zdrowie, bowiem już w życiu płodowym ma swój początek proces programowania metabolicznego, a dieta przyszłej mamy odgrywa ważną rolę w rozwoju dziecka teraz i w przyszłości.

Czego nie można jeść w ciąży?

Niezaprzeczalnie żywienie w okresie ciąży ma istotny wpływ zarówno na zdrowie matki, jak i rozwijającego się w jej łonie małego dziecka.

Gdzie zachować umiar, a czego unikać, czyli kilka praktycznych porad dla przyszłych mam:

1. Wyeliminuj ze swojej diety mleko niepasteryzowane oraz przetwory na jego bazie (sery pleśniowe: brie, camembert). W celu pokrycia zapotrzebowania na wapń, wybieraj mleczne napoje fermentowane (jogurt naturalny, kefir, maślanka), sery twarogowe, w niewielkiej ilości również sery żółte. WAŻNE: Kobiety ciężarne nie powinny spożywać serów pleśniowych wyprodukowanych z niepasteryzowanego mleka z uwagi na potencjalne ryzyko zakażenia bakterią Listeria monocytogenes, co może stanowić zagrożenie dla płodu [2].
2. Warto pamiętać, iż surowe jaja mogą być skażone Salmonellą i z tego też względu należy je spożywać wyłącznie ugotowane na twardo bądź w postaci mocno ściętej jajecznicy.
3. Unikaj spożywania surowego i niedopieczonego mięsa (tatar, krwiste steki) oraz ryb, bowiem nawet te świeże mogą być źródłem chorobotwórczych bakterii i pasożytów (Listeria monocytogenes, Toxoplasma gondii, Campylobacter).
4. Zachowaj szczególną uwagę przy doborze ryb do swojego jadłospisu. Unikaj gatunków drapieżnych i długo żyjących.  W zamian wybieraj niewielkie okazy ryb morskich:  łosoś norweski, śledź, mintaj czy makrela atlantycka, które wyróżniają się niską zawartością metylortęci oraz wysoką zawartością kwasów tłuszczowych omega-3.
5. Zrezygnuj ze spożywania wątróbki, nie tylko z uwagi na dużą zawartość cholesterolu, lecz także na nadmierną ilość witaminy A występującej w postaci retinolu. Zbyt duża jej dawka może zaburzyć rozwój płodu [4, 5].
6. Ogranicz do minimum spożycie żywności wysoko przetworzonej. Pamiętaj, iż większość wyrobów cukierniczych (gotowe ciastka, krakersy, batoniki z nadzieniem) stanowi źródło cukrów prostych oraz niekorzystnych podczas ciąży kwasów tłuszczowych o konfiguracji trans. Jeśli masz ochotę na coś słodkiego wybieraj zdrowe alternatywy (koktajle mleczno–owocowe; jogurt naturalny z dodatkiem świeżych owoców, płatków zbożowych, orzechów czy pestek dyni; sałatka owocowa; ciasteczka zbożowe z miodem).
7. Ilość soli kuchennej, pochodzącej ze wszystkich źródeł, nie powinna przekraczać  jednej przysłowiowej łyżeczki do herbaty, co odpowiada spożyciu 5–6 g soli na dobę. Pamiętaj iż sól znajduje się niemalże w każdym produkcie spożywczym (wędliny, pieczywo, ryby wędzone, sery, gotowe sosy) i nietrudno o przekroczenie zalecanej jej ilości. W okresie ciąży zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka ilość chlorku sodu jest niewskazana. CIEKAWOSTKA: W okresie ciąży nie należy restrykcyjnie ograniczać spożycia soli kuchennej z uwagi na możliwość wystąpienia hipowolemii oraz pogorszenia ukrwienia macicy.
8. Nie zapomnij o nawodnieniu organizmu, wypijając 2–2,5 litra płynów dziennie. Zrezygnuj ze słodzonych napojów z niezliczoną gamą substancji dodatkowych (cola, oranżady smakowe). Tego typu napoje są szczególnie niepożądane z uwagi na zawartą w nich kofeinę. W zamian za to wybieraj wodę źródlaną, naturalną wodę mineralną niskozmineralizowaną, herbatki owocowe, słaby napar herbaty czarnej lub soki owocowe i warzywne (sok marchwiowy, pomidorowy, pomarańczowy, grejpfrutowy).
9. Ogranicz do minimum dzienną ilość kofeiny w swojej diecie. Pamiętaj, iż substancja ta występuje nie tylko w popularnych napojach takich jak: kawa naturalna czy herbata (teina), lecz także obecna jest w napojach gazowanych typu cola, a w mniejszej ilości  również w kakao i czekoladzie. WAŻNE: Ze względu na niekorzystne działanie kofeiny na płód kobietom ciężarnych zaleca się ograniczenie produktów zawierających kofeinę do 200–300 mg dziennie, co w praktyce odpowiada 2–3 filiżankom kawy.
10. Kategorycznie unikaj spożywania alkoholu! WAŻNE: Pamiętaj, iż spożywanie alkoholu etylowego w okresie ciąży wiąże się z ryzykiem wystąpienia poważnych zaburzeń w rozwoju płodu (ang. fetal alcohol syndrome, FAS), jak również komplikacji podczas ciąży i porodu.
11. Wystrzegaj się dymu papierosowego. WAŻNE: Palenie papierosów przez matkę zwiększa ryzyko poronienia, porodu przedwczesnego, jak również wewnątrzmacicznego zahamowania wzrastania u płodu (IUGR).

Dowiedz się czego jeszcze nie należy spożywać w ciąży!

Zioła zakazane w ciąży

Rosnące zainteresowanie medycyną naturalną i ziołolecznictwem sprawia, iż coraz więcej kobiet sięga po rozmaite specyfiki, nierzadko na własną rękę, bez konsultacji z lekarzem. Niestety, leki roślinne choć oparte na surowcach naturalnych nie zawsze są całkowicie bezpieczne w okresie ciąży. Warto również wiedzieć, iż w niektórych surowcach roślinnych znajdują się substancje  o działaniu poronnym, a nawet teratogennym (tab.1).

Tabela 1. Przegląd wybranych gatunków ziół przeciwwskazanych w okresie ciąży [1, 3]

WAŻNE:  Nie zaleca się również stosowania ziołowych środków o działaniu przeczyszczającym (alona – zagęszczony sok z aloesu, rzewień, senes), bowiem mogą one powodować przekrwienie narządów miednicy mniejszej.

W przypadku braku dostatecznej wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa stosowania ziół w okresie ciąży, warto skorzystać z porady lekarza i/ lub farmaceuty. Oczywiście są również zioła powszechnie uznawane za bezpieczne (imbir, pokrzywa zwyczajna, rumianek, siemię lniane, żurawina), lecz również i w tym przypadku należy zachować zdrowy rozsądek, bowiem dawka może sprawić, iż dana substancja stanie się trucizną.