Lukrecja – właściwości, działanie, herbata. Lukrecja w ciąży
Nazwa lukrecji wywodzi się od dwóch greckich słów „glykos” oznaczającego „słodki” oraz „rhiza” – korzeń. Z uwagi na bogactwo naturalnych związków o korzystnych właściwościach prozdrowotnych, lukrecja chętnie wykorzystywana jest w medycynie już od czasów starożytnych.
Lukrecja
Lukrecja gładka jest rośliną występującą na terenach Azji Mniejszej oraz Europy Południowej. Z botanicznego punktu widzenia jest zaliczana do rodziny roślin motylkowych, podobnie jak łubin. To roślina wieloletnia, która charakteryzuje się rozgałęzionym i grubym korzeniem z wieloma rozłogami. Okres kwitnienia przypada na miesiące letnie – czerwiec oraz lipiec.
Właściwości i działanie lukrecji
Lukrecja ze względu na obecność licznych naturalnych związków, takich jak aminokwasy, sole mineralne, olejki eteryczne, polisacharydy, flawonoidy, triterpeny, saponiny triterpenowe jest cennym surowcem roślinnym wykorzystywanym od czasów starożytnych w medycynie. Lukrecja zawiera szereg związków, które korzystnie wpływają na pracę układu pokarmowego. Przez wiele stuleci w Japonii była wykorzystywana do obniżania ryzyka rozwoju raka wątroby oraz leczeniu przewlekłego zapalenia wątroby typu C. Zawarte w niej flawonoidy mają właściwości przeciwbakteryjne oraz przeciwwirusowe, również w stosunku do Helicobacter pylori. Z kolei zasobność lukrecji we flawonoidy oraz antocyjany, sprawia że jest to roślina o silnym potencjale antyoksydacyjnym i przeciwnowotworowym. Wolne rodniki nadtlenkowe każdego dnia atakują nasz organizm, dlatego bardzo istotnym elementem naszej codziennej diety powinny być produkty o właściwościach przeciwutleniających, które niwelują wolne rodniki lub hamują ich namnażanie w organizmie. Nadmiar wolnych rodników jest przyczyną chorób układu sercowo-naczyniowego i chorób neurodegeneracyjnych.
Ograniczeniem w stosowaniu lukrecji jest obecność w jej składzie kwasu glicyryzynowego, którego metabolit — kwas glicyretynowy — posiada właściwości podobne do mineralokortykoidów, dlatego spożywana w nadmiernej ilości sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego, ponieważ ma działanie podwyższające ciśnienie krwi.
Herbata z lukrecji
Korzeń lukrecji ma słodki smak, dlatego często stanowi składnik owocowych herbatek. Posiada silne działanie, jednak nie należy spożywać naparów z lukrecji przez dłuższy okres w większej ilości, ponieważ mogą powodować obrzęki, zaburzenia rytmu serca oraz zwiększyć ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego.
Aby przygotować odwar z korzenia lukrecji należy 30 g suszonego korzenia lukrecji zalać 250 ml wody i całość gotować ok. 3–4 minuty. Należy go spożywać maksymalnie przez 4 tygodnie (połowa szklanki 3 razy na dobę).
Lukrecja w ciąży
Lukrecja oraz jej przetwory nie powinny znaleźć się w diecie kobiety ciężarnej, ze względu na jej działanie podwyższające ciśnienie tętnicze krwi. Częste spożywanie lukrecji wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze w okresie ciąży ma poważne konsekwencje zdrowotne dla matki, jak i dla rozwijającego się płodu, które mogą zakończyć się nawet poronieniem lub śmiercią.
Lukrecja jest bogactwem składników odżywczych. Ceniona jest nie tylko w medycynie, ale chętnie korzysta się z niej w przemyśle kosmetycznym. Lukrecja posiada właściwości antyoksydacyjne i przeciwnowotworowe, ale brak umiaru w jej spożywaniu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem obrzęków, zaburzeń rytmu serca oraz rozwoju nadciśnienia tętniczego.
Literatura:
Bartmańska M., Adamczak A., Więcek A.: Wybrane produkty spożywcze, które mogą powodować wzrost ciśnienia tętniczego. Nadciśnienie tętnicze 2013, 17, 5, str. 384-392.
Ratz-Łyko A., Arct A., Pytkowska K.: Kosmetyczne właściwości lukrecji gładkiej. Świat Przemysłu Kosmetycznego 2013, 3, str. 58-61.
Adamczak A., Forycka A., Buchwald W.: Skład herbatek owocowych dostępnych na polskim rynku artykułów spożywczych. Postępy Fitoterapii 2015, 16, 4, str. 212-222.
Puzanowska-Tarasiewicz H., Kuźmicka L., Tarasiewicz M.: Antyoksydanty a reaktywne formy tlenu. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna 2010, XLIII, 1, str. 9-14.
Tomas M., Pietrzak W., Nowak R.: Substancje pochodzenia naturalnego w walce z zakażeniem Helicobacter pylori. Postępy Fitoterapii 2012, 1, str. 22-27.