Ziemniaki – właściwości. Sok, okłady z ziemniaków. Ziemniaki na hemoroidy

Aktualizacja: 9 kwietnia, 2025

Ziemniaki zajmują 4. miejsce w rankingu najpopularniejszych roślin uprawianych na świecie. Stanowią ważne źródło energii oraz składników pokarmowych i bioaktywnych w diecie. Jakie posiadają właściwości? Przy jakich dolegliwościach mogą okazać się pomocne?

Ziemniaki

Ziemniaki (Solanum tuberosum L.) należą do rodziny psiankowatych (Solanaceae). Pochodzą z Ameryki, a ślady ich uprawy sięgają 4 tysięcy lat p.n.e. W drugiej połowie XVI wieku zostały sprowadzone do Europy, gdzie początkowo stanowiły ozdobę ogrodów botanicznych. Dopiero po ponad 200 latach na dworach królewskich i magnackich zaczęto doceniać ich walory kulinarne. Z czasem uprawa ziemniaków stała się bardzo popularna i stanowiła główne źródło pożywienia dla najbiedniejszych warstw społecznych.

Właściwości ziemniaków

Zawartość i jakość biologiczna substancji wchodzących w skład bulwy ziemniaków wpływa na wartość odżywczą oraz właściwości tej rośliny. Mowa tu o skrobi, białku, błonniku, składnikach mineralnych (K, Mg, Fe, Ca, P), witaminach (B1, B2, B3, B6, C, K, PP), kwasach organicznych oraz polifenolach. Wbrew panującej opinii, kartofle nie są tuczące, lecz niskokaloryczne i lekkostrawne. Ich wartość kaloryczna jest niska i wynosi 75 kcal/100 g.

Z żywieniowego punktu widzenia najważniejszym komponentem bulw ziemniaka jest białko. Mimo że występuje w niewielkiej ilości (około 2 %), to posiada wysoką wartość biologiczną. Dostarcza aminokwasy egzogenne (lizyna, leucyna, fenyloalanina, treonina), których organizm nie potrafi sam syntetyzować. Cennym składnikiem jest także błonnik (celuloza, hemiceluloza, lignina, pektyny), który poprawia perystaltykę jelit, daje uczucie sytości zwiększając objętość treści pokarmowej. Witamina C (kwas askorbinowy, kwas dehydroksyaskorbinowy) zawarta w ziemniakach jest silnym przeciwutleniaczem. Chroni przed chorobami układu krążenia i nowotworowymi oraz neutralizuje aktywność wolnych rodników. Jej ilość w bulwach nie jest wysoka, ale biorąc pod uwagę liczbę ziemniaków spożywanych przez Polaków w ciągu roku można je uznać za dobre źródło tej witaminy. W kartoflach występują polifenole, flawonoidy i karotenoidy, które kształtują barwę i smak oraz wykazują właściwości antyoksydacyjne i antybakteryjne. Na wartość żywieniową ziemniaków wpływają również składniki mineralne, zwłaszcza potas, wapń i magnez. Witamina K reguluje pracę serca i obniża ciśnienie tętnicze, natomiast magnez łagodzi stany zmęczenia, stres i poprawia przemianę materii. Warto podkreślić, że najwięcej witamin i minerałów zgromadzonych jest pod skórką bulwy ziemniaka, więc im grubiej zostanie obrana, tym straty tych składników będą większe.

Sok z ziemniaka

W medycynie ludowej sok z ziemniaka był od dawna stosowany w terapii schorzeń układu pokarmowego. Dopiero na przełomie XX i XXI wieku zaczęto przeprowadzać badania efektywności i bezpieczeństwa tego produktu w lecznictwie.

W skład soku ziemniaczanego wchodzą prawie wszystkie składniki znajdujące się pierwotnie w bulwie ziemniaka, za wyjątkiem błonnika i skrobi. Dowiedziono, że produkt ten charakteryzuje wysoka aktywność biologiczna oraz korzystne właściwości przeciwutleniające, fizykochemiczne i sensoryczne. Udowodniono również jego działanie cytotoksyczne w stosunku do komórek jelita grubego i żołądka oraz przeciwzapalne. Picie soku ziemniaczanego jest zalecane w przypadku schorzeń przewodu pokarmowego (stany zapalne śluzówki żołądka, zgaga, wrzody żołądka i dwunastnicy) oraz stanów zapalnych jamy ustnej i gardła. Wystarczy przez kilka dni wypijać ½ szklanki soku z surowego ziemniaka, by złagodzić występujące objawy.

Okłady z ziemniaka

Kompresy z rozdrobnionych na tarce lub całych plastrów ziemniaka działają łagodząco na zmęczone powieki, a także na bóle głowy – wystarczy je przyłożyć do czoła lub skroni. Świeżo starte kartofle potrafią także uśmierzać ból i zapobiegać powstawaniu bąbli w przypadku oparzeń skórnych, w tym słonecznych. Opatrunek należy zmieniać, gdy będzie zbyt ciepły. Ponadto takie naturalne okłady sprawdzają się w przypadku liszaja, trudno gojących się ran, bólów reumatycznych, siniaków i odmrożeń.

Ziemniaki na hemoroidy

W walce z hemoroidami skutecznym może okazać się ziemniak. Czopek wystrugany z ziemniaka należy umieścić w odbycie na noc. Ten naturalny sposób pomaga w leczeniu bolesnych i krwawiących guzków.

Podsumowując, ziemniaki to jeden z najczęściej wykorzystywanych produktów w polskiej diecie. Wykazują wiele korzystnych właściwości na organizm i wbrew powszechnej opinii nie są tuczące. W medycynie ludowej od kilkuset lat są stosowane na surowo w leczeniu hemoroidów, oparzeń, bólów głowy i innych dolegliwości.