Tymianek pospolity – właściwości lecznicze. Tymianek na kaszel, inhalacje z tymianku
Aktualizacja: 27 maja, 2024
Tymianek posiada wiele właściwości leczniczych, działa przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i oczyszczająco, jest częstym składnikiem kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji cery trądzikowej oraz syropów na kaszel.
Tymianek pospolity
Tymianek pochodzi z kuchni śródziemnomorskiej. Jako popularna przyprawa wykorzystywany w Europie Zachodniej i na Bliskim Wschodzie. W Polsce kwitnie od czerwca do lipca, a jego uprawa nie stwarza problemów, lubi ciepło i słońce. Charakteryzuje się gorzkawym smakiem i bardzo aromatycznym zapachem. Przyprawia się nim najczęściej dania z mięsa oraz ryby. Swoje właściwości lecznicze zawdzięcza takim składnikom jak: flawonoidy, które działają m.in. przeciwgrzybiczo, olejek eteryczny, w którego składzie jest m.in. tymol, składnik o działaniu antybakteryjnym i wykrztuśnym oraz składnikom mineralnym i witaminom.
Właściwości lecznicze tymianku
Dzięki zawartości tymolu, tymianek wykazuje zdolność do zapobiegania infekcjom grzybiczym i wirusowym. Zawiera duże stężenie przeciwutleniaczy, m.in. luteine, zeaksantyne i tymonine, które przyczyniają się do eliminacji wolnych rodników (produktów ubocznych metabolizmu komórkowego, które mogą wyrządzić szkody zdrowym komórkom) w całym ciele, ich nadmiar powoduje przedwczesne starzenie się oraz przyczynia się do powstawania stanów zapalnych organizmu, miażdżycy i nowotworów.
Dzięki zawartości żelaza i innych minerałów, stymuluje produkcję krwinek czerwonych, zapobiegając anemii. Potas w nim zawarty rozszerza naczynia krwionośne, tym samym obniżając ciśnienie krwi, może zatem zapobiec miażdżycy i chorobom serca.
Preparaty na bazie tymianku stosowane są w celu leczenia nieżytu żołądka, łagodzenia podrażnionych jelit i w problemach z trawieniem. Substancje w nim zawarte (tymol, karwakrol) działają rozluźniająco na mięśnie gładkie układu pokarmowego pomagając w trawieniu pokarmów o wysokiej zawartości tłuszczu. Te same substancje mają również działanie przeciwbakteryjne i aseptyczne, łagodzą infekcje gardła i jamy ustnej.
Kwasy fenolowe znajdujące się w tymianku działają wygładzająco, a garbniki przeciwdziałają obrzękom, zmniejszają podrażnienia, mają działanie ściągające i oczyszczające. Dzięki silnemu działaniu antybakteryjnemu i odkażającemu, tymianek jest cenionym składnikiem preparatów do cery tłustej i trądzikowej.
Odwary, wcierki i płukanki z tymianku stosowane są w przypadku problemów skórnych głowy. Zapobiegają powstawaniu łupieżu, wzmacniają cebulki i strukturę włosów, wspomagając ich wzrost i hamując ich wypadanie.
Tymianek w ciąży
Kobiety w ciąży oraz karmiące nie powinny spożywać tymianku, gdyż zioło to może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu oraz stymulować macicę do skurczów, co grozi poronieniem.
Tymianek na kaszel
Stosowanie tymianku na układ oddechowy to jedno z najbardziej znanych i długotrwałych zastosowań tego zioła. Dzięki zawartości olejku eterycznego, którego składnikami są m.in. tymol, karwakrol i flawonoidy tymianek działa wykrztuśnie i rozkurczowo łagodząc kaszel, dlatego też jest częstym składnikiem syropów. Eliminuje flegmę i śluz z dróg oddechowych, łagodzi stany zapalne, pomagając w oddychaniu i zapobiegając rozwojowi drobnoustrojów.
Inhalacje z tymianku
Inhalacja, czyli wdychanie pary wodnej to skuteczny sposób lepsze ukrwienie śluzówki dróg oddechowych, zawarte w parze ziołowe drobinki łatwiej wnikają w śluzówkę, przedostając się dalej, aż do krwiobiegu.
Do miski z gorącą wodą wsypać 3 łyżki tymianku lub kilka kropel olejku. Nachylić się nad naczyniem i przykryć głowę ręcznikiem. Nabierać powietrze ustami, a wypuszczać nosem. Parę wodną można wdychać kilka razy dziennie przez około 5–10 minut. Woda powinna być bardzo ciepła, ale nie gorąca.
Tymianek sprawdzi się zarówno w stanach zapalnych dróg oddechowych, męczącym kaszlu jak również w nieżytach żołądka i jelit. Warto dodawać go do potraw, tym samym zwiększając ich strawność.
Literatura:
- Al-Menhali A, Al-Rumaihi A, Al-Mohammed H, Al-Mazrooey H, Al-Shamlan M, AlJassim M, Al-Korbi N, Eid AH. Thymus vulgaris (thyme) inhibits proliferation, adhesion, migration, and invasion of human colorectal cancer cells. J Med Food. 2015 Jan;18(1):54-9
- https://www.hindawi.com/journals/ecam/2012/657026
- Alamgeer, Akhtar MS, Jabeen Q, Khan HU, Maheen S, Haroon-Ur-Rash, Karim S, Rasool S, Malik MN, Khan K, Mushtaq MN, Latif F, Tabassum N, Khan AQ, Ahsan H, Khan W. Pharmacological evaluation of antihypertensive effect of aerial parts of Thymus linearis benth. Acta Pol Pharm. 2014 Jul-Aug;71(4):677-82.
- Kemmerich B, Eberhardt R, Stammer H. Efficacy and tolerability of a fluid extract combination of thyme herb and ivy leaves and matched placebo in adults suffering from acute bronchitis with productive cough. A prospective, double-blind, placebo-controlled clinical trial. Arzneimittelforschung. 2006;56(9):652-60.
- Segvić Klarić M, Kosalec I, Mastelić J, Piecková E, Pepeljnak S. Antifungal activity of thyme (Thymus vulgaris L.) essential oil and thymol against moulds from damp dwellings. Lett Appl Microbiol. 2007 Jan;44(1):36-42.
- http://www.mdpi.com/1420-3049/18/6/6161/htm