Wołowina – części, wartości odżywcze, przepisy. Czy wołowina jest zdrowa?
Aktualizacja: 9 kwietnia, 2024
Wołowina jest mięsem uznawanym za szlachetne. Łatwo ją rozpoznać po charakterystycznej kruchości oraz barwie i rzecz jasna smaku. Mimo powszechnego poglądu o niekoniecznie korzystnym wpływie czerwonego mięsa na organizm, jest to jedno z najbardziej wartościowych, pod względem odżywczym, mięs.
Części wołowiny
Dokonując zakupu tego gatunku mięsa, należy dokonać także wyboru co do jego części, które różnią się zarówno strukturą, smakiem, jak i zastosowaniem kulinarnym.
- Polędwica – najbardziej delikatna i jednocześnie szlachetna część wołowiny. Idealnie nadaje się do steków;
- Łopatka – zawiera większą ilość tłuszczu oraz tkanki łącznej. Dzięki swojej „wilgotnej” strukturze nadaje się do pieczenia oraz duszenia. Bardzo dobrze smakuje także zmielona i wykorzystana do burgerów.
- Antrykot – charakteryzuje się głębokim smakiem i dość dużym otłuszczeniem. Ten bez kości świetnie nada się do smażenia oraz grillowania jako stek czy burger, natomiast ten z kością sprawdzi się w formie pieczeni.
- Szponder i łata – wykorzystane mogą być do przygotowania smakowitych steków, jednak wymagają wcześniejszego marynowania, a następnie smażenia lub pieczenia. Świeże mogą być wykorzystane na rosół.
- Rostbef – jest nieco twardszy niż polędwica, jednak niezwykle smaczny jako stek. Łącznie z polędwicą wchodzi w skład steków T-bone oraz Porter House.
- Wołowina zrazowa – niezwykle chude mięso, nadające się na zrazy, wędliny czy do sałatek (spożywanie na zimno).
- Mostek – jest to niezwykle twarde mięso, dlatego najlepsze jest jako duszone w sosie czy też peklowane lub wędzone.
Zakupione mięso można mrozić, lecz najlepiej proces ten prowadzić w dużych porcjach, by uniknąć wyschnięcia. Wołowina mrożona może być ok. 6–9 miesięcy, a rozmrażana stopniowo, najlepiej w temperaturze pokojowej.
Wartości odżywcze wołowiny
Wołowina charakteryzuje się średnią zawartością tłuszczów i jednocześnie wysoką wartością niezwykle dobrze przyswajalnego białka (70–100%). Z tego względu świetnie nadaje się dla osób budujących masę mięśniową oraz dbających o sylwetkę. Co więcej należy do głównych źródeł witaminy B12 (nie występuje w produktach roślinnych – chroni układ nerwowy), a także B1 i B6. Jest to również świetne źródło żelaza, cynku oraz fosforu. Z tego właśnie względu często polecana jest kobietom w okresie menstruacji, czy też w przypadku anemii (obecność bardzo dobrze przyswajalnego żelaza). Uważa się, że usprawnia metabolizm, odporność oraz funkcjonowanie układu nerwowego. Dodatkowo wpływa na prawidłowe kurczenie mięśni, w tym serca oraz dobrą pamięć, koncentrację, a nawet bystrość umysłu. Ze względu na zawartość kwasu linolowego, który uważany jest za „spalacz tłuszczu”, nadaje się dla osób cierpiących na otyłość czy miażdżycę, gdyż obniża poziom cholesterolu. Optymalną dawką wołowiny, według najnowszych zaleceń jest spożycie ok. 2 porcji tygodniowo, z czego jedna porcja wynosi ok. 150g.
Wołowina – przepisy
Z wykorzystaniem wołowiny przygotowywane są najrozmaitsze dania. Poniżej przedstawię kilka propozycji dań z dodatkiem tego gatunku mięsa.
Składniki:
- stek z polędwicy wołowej (ok. 170g),
- łyżka oliwy,
- cebula,
- ząbek czosnku,
- 4 łyżki natki pietruszki,
- ¼ pora,
- ½ papryki czerwonej,
- ½ puszki pomidorów krojonych,
- 4 łyżki czerwonej fasoli z puszki,
- ½ szklanki gorącego bulionu,
- awokado,
- pomidor,
- szalotka,
- sok z limonki,
- ostra papryczka,
- kilka liści sałaty lodowej,
- kolendra świeża,
- kilka łyżek jogurtu naturalnego,
- przyprawy: oregano, kumin, ostra papryka, słodka papryka.
Przygotowanie: mięso pokroić w paseczki ostrym nożem w poprzek włókien, a następnie posiekać na drobne kawałeczki. Patelnię rozgrzej z oliwą, dodaj mięso i obsmaż krótko. Dodaj posiekaną w kosteczkę cebulę, czosnek, pora, natkę oraz paprykę. Smaż całość ok. 3 minuty, mieszając co chwilę. Dodaj przyprawy oraz pieprz i odrobinę soli. Po tym czasie dodaj pomidory z puszki oraz fasolę i gorący bulion. Zagotuj całość, a następnie przykryj i gotuj ok. 10 minut. W międzyczasie wymieszaj pomidora i awokado pokrojone w kostkę wraz z drobno posiekaną szalotką oraz kawałeczkiem ostrej papryczki. Skrop całość sokiem z limonki. Wybierz kształtne 4 liście z sałaty lodowej, nałóż chili con carne, salsę, kleks jogurtu i posyp kolendrą.
Składniki:
- 500g mielonego mięsa wołowego,
- 70g ugotowanej kaszy orkiszowej,
- jajko,
- cebula,
- 2 ząbki czosnku,
- łyżka oleju
- przyprawy: pieprz cayenne, słodka papryka, sól, imbir, kmin, chili.
Przygotowanie: Przygotuj patyczki do szaszłyków i zmocz je w zimnej wodzie przez ok. 30 minut. Mięso wymieszaj z posiekaną cebulą, czosnkiem i kaszą. Dopraw i wymieszaj dokładnie. Podziel na 12 podłużnych kiełbasek i owiń wokół patyczków. Rozgrzej patelnię grillową i skrop mięso olejem. Grilluj Kofty przez ok. 7 minut z obu stron.
Czy wołowina jest zdrowa?
Wołowina spożywana w umiarze i określonej dawce, wspomnianej powyżej, przynosi same korzyści. Jej spożycie dostarcza nie tylko licznych witamin i składników mineralnych, ale także działanie prozdrowotne. Wśród jej walorów wymienia się obniżenie stężenia cholesterolu we krwi czy wspomaganie pracy mięśni, w tym serca. Dodatkowo korzystnie wpływa na inteligencję, a także układ nerwowy. Świetnie nadaje się w celu profilaktyki anemii i niedokrwistości, zwłaszcza kobiet w okresie menstruacji. Pamiętać należy o tym, by nie przesadzić z jego ilością. Wołowina spożywana w nadmiarze prowadzić może do rozwoju raka jelita grubego oraz krtani [2]. U osób stosujących leki rozrzedzające sok żołądkowy, wywoływać mogą niestrawność i kwaśne odbijania.
Podsumowując wołowina jest niezwykle szlachetnym i zdrowym gatunkiem mięsa. Podobnie, jak w przypadku wielu innych produktów, w jej spożywaniu należy zachować umiar. Spożywana w oznaczonej ilości przynosi wiele korzyści zdrowotnych oraz odżywczych, jednak jej nadmiar może powodować więcej szkód niż pożytku.
Literatura:
- Cierach, M.: „Właściwości odżywcze wołowiny kulinarnej.”, Gospodarka Mięsna, 2008, 60(5).
- Kałędkiewicz E., Doboszyńska A.: “Dietoprofilaktyka raka jelita grubego.”, Onkologia w Praktyce Klinicznej, 2012, 8(5)/171-177.
- Kołczak T: „Jakość wołowiny.”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2008, 1(56)/5-22.
- Stachelska A.: “Obecność mutagenów i kancerogenów w żywności oraz ich wpływ na organizm człowieka.”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość., 2006, 1(46)/21-29.
- Zymon, M.: „Walory odżywcze i smakowe wołowiny oraz możliwości ich kształtowania.”, Wiadomości Zootechniczne, 2012, 50/4.