Trądzik różowaty – przyczyny, dieta, zioła, domowe sposoby. Jak leczyć trądzik różowaty?

Trądzik różowaty (Rosacea) to choroba przewlekła o niezdefiniowanej jednoznacznie przyczynie. Przeplatana jest okresami zaostrzeń (występowania objawów) i remisji (czasowego ustąpienie objawów). Zaledwie 4% osób borykających się z Roscea to mieszkańcy Afryki, Azji czy Ameryki Łacińskiej. Choroba dotyka głównie kobiety, zwłaszcza z regionu Europy Północnej i Zachodniej. Jak każde schorzenie negatywnie wpływające na wygląd skóry znacznie obniża jakość życia. Przybiera różne postaci dające odmienne objawy. Możemy wyróżnić  podtypy

• rumieniowo-teleangiektatyczny – obecny jest charakterystyczny rumień twarzy w środkowej jej części, symetryczny. W trakcie zaostrzeń może pojawić się uczucie kłucia czy pieczenia. Jeżeli nasilenie jest ciężkie, mogą stać się widoczne pajączki naczyniowe (teleangiektazje). Zdarza się, że wymienione objawy pojawiają się poza obrębem twarzy, np. na karku czy małżowinach usznych;
• grudkowo-krostkowy – związany z występowaniem charakterystycznych małych, czerwonych grudek i krostek w obrębie rumienia. Czasem występują w miejscach typowych dla zmian trądziku młodzieńczego – nos czy okolice ust. Z tego powodu może zostać mylnie zdiagnozowany jako trądzik młodzieńczy. Sprawę komplikuje fakt, że obie te choroby mogą współwystępować;  
• guzkowy – to ten podtyp choroby, którym został dotknięty bohater obrazu Stary mężczyzna z wnuczkiem  (Domenico Ghirlandiao). Dochodzi do pogrubienia skóry i tworzenia zgrubień. Najczęściej zmiany pojawiają się na nosie (tak jak u mężczyzny na obrazie). Poza wspomnianym pogrubieniem skóry mogą pojawiać się także grudki i krosty występujące w innych podtypach;
• oczny – może istnieć bez zmian skórnych, co jest mylące i utrudnia diagnozę. Chorzy uskarżają się na łzawienie i pieczenie oczu, poczucie ciała obcego w oku, suchość gałki ocznej. W skrajnych przypadkach może dojść do utraty wzroku.

Przyczyna trądziku różowatego nie została poznana, istnieje jednak kilka hipotez.

Trądzik różowaty – przyczyny

Występowanie Rosacea może wiązać się z nieprawidłową reakcją immunologiczną, nieprawidłowym tworzeniem się naczyń krwionośnych, promieniowaniem UV, jak również do jej wywołania przyczynić mogą się drobnoustroje (podejrzewa się, że może stać za tym także Helicobacter Pylori). Objaw taki jak np. rumień wiąże się z większym niż normalnie przepływem krwi.

U osób cierpiących na trądzik różowaty w porównaniu do osób zdrowych zaobserwowano większe stężenie substancji, które związane są ze stymulacją powstawania nowych naczyń krwionośnych (neowaskularyzacją), np. VEGF – naczyniowo-śródbłonkowy czynnik wzrostu . I właśnie tutaj pojawia się pewien związek pomiędzy promieniowaniem UV a trądzikiem różowatym. Otóż okazuje się, że promieniowanie ultrafioletowe stymuluje wytwarzanie wspomnianego VEGF. Nie na tym kończy się jednak jego rola w tej chorobie (nie tylko tej zresztą). Promienie UV zwiększają wytwarzanie związków z grupy metaloproteinaz, których obecność w konsekwencji prowadzi do powstania związków prozapalnych, które nasilają natężenie choroby. W związku z tym bardzo ważne jest, aby każdego dnia nakładać krem z filtrem przeciwsłonecznym na twarz.  

Jeżeli chodzi o drobnoustroje nie ma tutaj pewności jak ważna jest ich rola – dostrzeżono jednak, że występujący wewnątrz gruczołów łojowych  pasożyt – Demodex foliculorum gości u osób cierpiących na trądzik różowaty w liczbie znacznie wyższej niż u osób zdrowych. Żeby było ciekawiej – nawet nie sam wspomniany Demodex foliculorum może odpowiadać za wywołanie stanu zapalnego w obrębie mieszka włosowego, ale zamieszkujący w nim Bacillus oleronius . W leczeniu trądziku różowatego okazują się skuteczne w związku z tym antybiotyki, na które bakteria ta jest wrażliwa.

Trądzik różowaty – leczenie

Trądzik różowaty leczy się zarówno miejscowo, jak i ogólnoustrojowo. Miejscowo stosuje się substancje o działaniu zarówno przeciwzapalnym, jak i przeciwbakteryjnym – np. metronidazol, kwas azaleinowy. Preparaty miejscowe, zwłaszcza kwas azaleinowy mogą jednak działać na skórę drażniąco. Najczęściej stosowanym lekiem doustnym jest tetracyklina lub inne antybiotyki należące do grupy tetracyklin. Warto dodać, że tetracykliny nie należy zażywać wraz z posiłkiem, ponieważ zaburza to jej wchłanianie. Antybiotykoterapia stosowana w leczeniu Rosacea jest skuteczna prawdopodobnie przede wszystkim ze względu na działanie przeciwzapalne, a nie przeciwbakteryjne.

Oprócz leczenia należy pamiętać o unikaniu czynników mogących nasilać objawy, w tym zabiegów złuszczania skóry kwasami – prowadzą do przekrwienia skóry oraz innych działań mogących podrażniać wrażliwe miejsca. Kosmetyki zalecane do pielęgnacji skóry z trądzikiem wrażliwym to delikatne preparaty dedykowane specjalnie tej grupie chorych nienaruszające ochronnej warstwy lipidowej skóry.

Dieta przy trądziku różowatym

W porównaniu z trądzikiem młodzieńczym wpływ diety na trądzik różowaty jest lepiej udokumentowany. Na stronie National Rosacea Society znajduje się lista czynników najczęściej wywołujących objawy u osób dotkniętych trądzikiem różowatym (1066 uczestników wzięło udział w badaniu). Pośród nich znajdują się również czynniki żywieniowe.

Jedynymi znaczącymi elementami diety mogącymi zaostrzać objawy trądziku różowatego są alkohol oraz ostre przyprawy. Pozostałe produkty, jak np. warzywa będące źródłem histaminy (pomidory, szpinak czy bakłażany) nie powinny być rutynowo wyłączane z diety, ponieważ związek ich spożycia z nasileniem objawów nie jest dobrze udokumentowany.  Dobrym rozwiązaniem jest jak zwykle samoobserwacja i prowadzenie dzienniczka żywieniowego dzięki czemu można będzie ocenić korelację spożytych produktów z nasileniem objawów.

Zioła na trądzik różowaty

Naturalne metody leczenia wszelakich schorzeń zyskują na popularności – także w przypadku trądziku różowatego. Antybiotykoterapia w przypadku tej choroby ma na celu głównie wyciszenie stanu zapalnego (o tym świadczy chociażby fakt, że często antybiotyki stosowane w dawkach, które nie są jeszcze bakteriobójcze przynoszą korzystne efekty). Istnieje więc szansa na odnalezienie naturalnych preparatów o podobnym działaniu, które także mogłyby zostać wykorzystane. Wszystkie przesłanki wspomniane w artykule wynikają z pojedynczych badań i wymagają dalszego potwierdzenia.

W porównaniu do konwencjonalnej antybiotykoterapii okazało się równie skuteczne doustne przyjmowanie suplementów zawierających w składzie cynk, miedź, kwas foliowy i witaminę z grupy B (nikotynoamid). Autorzy tego badania sugerują, że połączenie tych składników może stanowić w przyszłości dobrą alternatywę dla antybiotykoterapii.

• C.indicum – Złocień ogrodowy: działanie kremu z wyciągiem ze złocienia ogrodowego może być równie  skuteczne co metronidazol. U osób stosujących krem (ekstrakt 1%) przez 12 tygodni zmniejszyło się nasilenie objawów, przede wszystkim rumień uległ złagodzeniu.
• Zielona herbata (EGCG) gallus epigallokatechiny – składnik zielonej herbaty, dzięki działaniu antyoksydacyjnemu, przeciwzapalnemu i hamującemu angiogenezę (tworzenie naczyń krwionośnych) może zmniejszać rumień twarzy. Związek ten zmniejsza w skórze stężenie wspomnianego wcześniej VEGF, czyli czynnika stymulującego powstawanie nowych naczyń krwionośnych. Sugeruje się, że użycie kremu wzbogaconego w EGCG może zapobiec wystąpieniu teleangiektazji i rumienia.
• Quassia Amara – Gorzkla właściwa: to krzak naturalnie występujący w Ameryce Południowej, Afryce i Azji. Ekstrakt z Q.amara (żel 4%) po 6. tygodniach stosowania zmniejszył teleangiektazje oraz doprowadził do zupełnego wygojenia krost.

Domowe sposoby na trądzik różowaty

Poniżej wymienione sposoby mogą teoretycznie przynieść ulgę ze względu na wykorzystanie składników o potencjalnym działaniu przeciwzapalnym. Nie udowodniono jednak ich skuteczności. Warto je wypróbować, ale zawsze po konsultacji z lekarzem. Stosowanie zewnętrznie maści na receptę i jednocześnie domowych sposobów może zaburzyć proces leczenia.

• Aloes: świeży żel z liści aloesu nałożyć na miejsca zmienione chorobowo. Odczekać do wyschnięcia, a następnie przemyć twarz letnią wodą.
• Siemię lniane: wypijanie 2–3 łyżeczek oleju lnianego może potencjalnie łagodzić stany zapalne występujące w organizmie ze względu na zawartość kwasów omega-3 o potencjalne przeciwzapalnym.
• Olejek tymiankowy: wymieszać 3 krople olejku z ½ łyżki oleju kokosowego. Mieszankę nakładać na zmienione miejsca 2 razy dziennie.
• Miód: nakładany zewnętrznie może wspomóc w łagodzeniu objawów trądziku różowatego.

Pomimo tego, że trądzik różowaty jest chorobą przewlekłą zawsze istnieje szansa na wydłużenie okresu remisji i skuteczne łagodzenie rumienia czy leczenie zmian w postaci krost. Oprócz domowych sposobów i konwencjonalnych terapii medycznych, należy pamiętać o jeszcze jednym bardzo ważnym aspekcie. Stres – jak wynika z badania przyczynia się do nasilenia objawów aż u 80% badanych! Oprócz zabiegów kosmetycznych należy więc zadbać o swoje zdrowie psychiczne – przede wszystkim właściwy odpoczynek. W dzisiejszych czasach jest to umiejętność na wagę zdrowia.