Rumianek na oczy, włosy, gardło, trądzik. Działanie rumianku pospolitego

Aktualizacja: 11 marca, 2025

Rumianek pospolity – zioło o nieprzeciętnych właściwościach.

Rumianek pospolity

Rumianek znany i wykorzystywany jest już od czasów Starożytności. Każdego dnia na świecie spożywa się ponad milion filiżanek naparu z rumianku. Roślina ta należy do rodziny  Asteacerae. Dwa najbardziej popularne gatunki to – German Chamomile (Rumianek pospolity) oraz Roman Chamomile (Rumianek szlachetny). Rumianek rozprzestrzenił się już praktycznie na całą Europę, uprawiany jest także w Polsce (choć najczęściej spotykamy go rosnącego dziko na łąkach i nieużytkach). Kwitnie w okresie od maja do czerwca. W zamierzchłych czasach stosowany był w celu złagodzenia stanów zapalnych, problemów z menstruacją, bezsennością. Za dobroczynne działanie rumianku odpowiadają zawarte w nim terpenoidy i flawonoidy. Wykorzystuje się napary oraz olejki eteryczne rumianku. Roślina ma swoje miejsce w Farmakopea Polska – urzędowym spisie leków i surowców farmaceutycznych.  Niemiecka Commission E (zawiązany w 1970 niemiecki odpowiednik Food and Drug Administration) zaaprobowała zastosowanie naparu zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych jamy ustnej, dróg oddechowych, okolic intymnych.

Działanie rumianku

Do celów leczniczych najczęściej wykorzystuje się ekstrakty wodne  lub alkoholowe z wysuszonych kwiatów roślin. Ekstrakt wodny to np. tradycyjny napar. Rumianek może mieć szerokie zastosowanie i posiada wiele właściwości – nic w tym dziwnego, ponieważ zawiera od 0,24 do 1,9% lotnego olejku, w skład którego wchodzą związki o prozdrowotnym potencjale. Charakterystyczny dla kwiatu rumianku jest chamazulen. Związek należący do terpenów (grupy substancji naturalnie występujących w roślinach) o właściwościach przeciwdrobnoustrojowych, działających m.in. na gronkowca złocistego czy E.Coli. Ponadto roślina zawiera w swoim składzie apigeninę o działaniu przeciwzapalnym. W badaniu z udziałem ludzi wykazano, że ekstrakt z rumianku i flawonoidy wchodzące w jego skład aplikowane zewnętrznie przenikają do głębszych warstw skóry. Dzięki temu hamują wytwarzanie pewnych substancji (niektórych prostaglandyn) wywołujących stan zapalny. Rumianek polecany jest jako dodatek do kąpieli – pomaga złagodzić stany zapalne okolic intymnych. Inhalację pary olejków eterycznych wykorzystuje się w stanach depresyjnych i napięcia emocjonalnego. Jeżeli twoje dziecko cierpi na kolki, w łagodzeniu objawów dobrze sprawdzi się napar z rumianku. W jednym z badań napar z rumianku w połączeniu z innymi roślinami (mięta, koper włoski, lukrecja, werbena) przyniósł ulgę ponad 50% badanym niemowlętom. W badaniach na szczurach wykazano ochronny, a nawet regeneracyjny wpływ ekstraktu z rumianku na błonę śluzową żołądka. U zwierząt wywołano wrzody żołądka, a następnie podawano im alkoholowy ekstrakt roślinny. Błona śluzowa żołądków badanych szczurów została praktycznie całkowicie zregenerowana.

Rumianek na oczy i włosy

Ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne napar z rumianku sprawdzi się do przemywania oczu – redukując zaczerwienienia i podrażnienie. Płukanie włosów naparem z rumianku spowoduje rozjaśnienie blond włosów (czasem może powodować rudy odcień).  Naparem z rumianku należy spryskać włosy i pozostawić na noc. Rano umyć włosy.

Rumianek na gardło

Objawy wirusowego zapalenia górnych dróg oddechowych, czyli zwykłego przeziębienia – także można skutecznie złagodzić poprzez inhalację pary z olejkami eterycznymi rumianku. Niektóre bakterie odpowiedzialne za zakażenia jamy ustnej czy dróg oddechowych są bardzo wrażliwe na działanie związków wchodzących w skład rumianku – w tym Staphylococcus Aureus.

Rumianek na trądzik

Jeżeli cierpisz na trądzik warto wspomóc leczenie stosując zewnętrznie np. toniki na bazie rumianku (oczywiście należy skonsultować to z dermatologiem). Mają działanie kojące na skórę. W aptekach dostępne są kosmetyki, w skład których wchodzą ekstrakty z rumianku bądź substancje z nich wyizolowane. Można jednak samodzielnie w domu stosować na twarz okłady ze zwykłego naparu. Nie poleca się natomiast przemywania skóry płukankami z rumiankiem, jeżeli stanowią one alkoholowy ekstrakt (alkohol działa wysuszająco).

Rumianek na migrenę

Wodny ekstrakt rumianku zagotowany w oleju sezamowym stosowany jest od dawna w ludowej medycynie irańskiej. Dziś wysuwa się hipotezę, że mikstura ta zastosowana miejscowo może łagodzić objawy migreny. Przypuszczalnych przyczyn tej dolegliwości jest kilka. Mówi się o roli tlenku azotu jako potencjalnym czynniku związanym z wywoływaniem bólu. Rumianek hamuje uwalnianie tlenku azotu, jak również ma działanie przeciwzapalne (poprzez hamujący wpływ na syntezę prostaglandyn).

Co prawda ekstrakty z rumianku są bezpieczne, nie wykazują negatywnego działania na płód, mogą jednak wchodzić w interakcje z niektórymi lekami. Na przykład nie zaleca się jednoczesnego jego stosowania wraz z warfaryną (lek wpływający na krzepliwość krwi, stosowany m.in. w leczeniu zakrzepicy żył czy we wtórnej profilaktyce zawału), ponieważ wzrasta wtedy ryzyko krwawień. Może wchodzić również w interakcje z doustnymi środkami antykoncepcyjnymi oraz hormonalną terapią zastępczą.