Szpinak

Szpinak warzywny to gatunek jednorocznej rośliny z rodziny szarłatowatych. Miejsce, z którego rozprzestrzenił się na cały świat to najprawdopodobniej południowo-zachodnia Azja. W IX wieku szpinak pojawił się na Sycylii. Stamtąd przywędrował na teren Europy i do dnia dzisiejszego jest on chętnie spożywaną rośliną. W XIX wieku przebadano jego pozytywne właściwości i od tamtej pory wokół szpinaku narosło wiele mitów. Kojarzy się z olbrzymią siłą, którą dzięki niemu zyskiwał bohater kreskówki – marynarz Popeye.

Właściwości odżywcze szpinaku – witaminy i minerały

Szpinak to naprawdę dobre źródło żelaza, ale nie ma go aż tyle, na ile wskazują popularne mity. Na zdecydowanie większą uwagę zasługuje wysoka zawartość witaminy K. Przy udziale witaminy K osteokalcyna, białko tworzące masę kostną, przekształcana jest do karboksyosteokalcyny. Reakcja ta polega na dołączeniu grup karboksylowych do reszt glutaminowych w osteokalcynie. Dzięki obecności grup karboksylowych możliwe jest wiązanie jonów wapnia. Osteokalcyna odpowiada więc za mineralizację kości oraz homeostazę jonów wapniowych.Oprócz tego to niezbędny element odpowiedzialny za prawidłową krzepliwość krwi.

Ponadto szpinak to bogate źródło beta-karotenu. W organizmie jest on zamieniany w witaminę A. To bardzo ważny składnik zapobiegający degeneracji plamki żółtej. Jej właściwa ilość pozwala dłużej cieszyć się dobrym wzrokiem. Siatkówka oka zawiera rodopsynę, czyli barwnik o właściwościach światłoczułych. Składa się ona z opsyny oraz 11-cis-retinalu, pochodnej witaminy A. W przypadku niedoboru witaminy A synteza rodopsyny zostaje zahamowana, co prowadzi do tzw. ślepoty zmierzchowej. Oprócz beta-karotenu, ważna jest duża ilość kwasu foliowego, witaminy C, witaminy B2, a także składników mineralnych, w tym manganu, magnezu, żelaza, wapnia oraz potasu.

Foliany, których bogactwo zawarte jest w szpinaku, to elementy wpływające na rozwój mózgu, zapobiegające jednocześnie zaburzeniom na tle nerwowym. W szpinaku obecne są polifenole roślinne, które usuwają z organizmu wolne rodniki.

Pamiętać trzeba, że świeży szpinak nie może być jedzony przez każdego. Zawiera on w swoim składzie wiele szczawianów. Te składniki groźne są dla osób cierpiących z powodu dny moczanowej, reumatyzmu oraz kamieni nerkowych. By wyrównać ich negatywne działanie polegające na wypłukiwaniu wapnia z kości, szpinak serwuje się często z dodatkiem nabiału oraz jajek.

Kalorie – ile kalorii ma szpinak?

100 g szpinaku dostarcza zaledwie 15 kcal. Ponadto znajdziemy w nim 2,3 g białka, 0,4 g tłuszczów, 2,7 g węglowodanów i 2,3 g błonnika.

Zastosowanie szpinaku

Szpinak w kuchni ma różnorodne zastosowania. Najładniej wygląda on w formie świeżej. Świeży szpinak sprawdzi się podawany w formie sałatki. Mrożenie tej rośliny nie pozbawia jej wielu składników i witamin, a jednocześnie pozwala na dostęp do niej przez cały rok. Szpinak nadaje się do przygotowania sosów do makaronów, farszów do naleśników i pierogów, jako dodatek do dania głównego. Dobrze smakuje w połączeniu z czosnkiem i gałką muszkatołową.