Omega-9 (kwas oleinowy) – charakterystyka, źródła oraz działanie.

Aktualizacja: 4 kwietnia, 2024

Kwasy tłuszczowe (do których należy m. in. omega-9) mają duży wpływ na zdrowie człowieka. Stanowią one jeden z podstawowych budulców, z których organizm czerpie składniki strukturalne dla narządów i tkanek. Powinny być zatem niezbędnym elementem diety każdego z nas.

Warto dodać, że nasz organizm nie jest w stanie samodzielnie wyprodukować Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT), dlatego należy je uwzględnić w codziennej diecie. Omega 9 należy do grupy NNKT jedynie warunkowo, gdyż organizm jest w stanie w odpowiednich warunkach je samemu syntetyzować. Warto przyjrzeć się tej rodzinie tłuszczów w szerszym aspekcie.

Tłuszcze omega

Chyba każdemu znane jest pojęcie „tłuszcze omega 3-6” lub potrafi powiązać je ze skrótem „NNKT”. Ale czym tak naprawdę są tłuszcze z rodziny omega, i czemu nie mówi się tyle o omega 9?

Nie zagłębiając się szczegółowo w chemię możemy przyjąć, iż tłuszcze są łańcuchami węglowodorowymi. Wśród tłuszczów wyróżniamy wiele grup, jak woski, fosfolipidy, czy steroidy w zależności od ułożenia, długości łańcucha oraz dodatków, jakie są „podczepione” do ich łańcucha podstawowego. Kwasy z rodziny omega charakteryzują się dodatkowymi wiązaniami pomiędzy konkretnymi atomami węgla w łańcuchu, przez co ich właściwości i wpływ na nasz organizm są zupełnie inne.

Myślę iż taka dawka teorii wystarczy, przejdźmy do praktyki, a więc odpowiedzmy sobie, co z tego faktu wynika. Nasz organizm nie jest w stanie produkować kwasów tłuszczowych omega 3 i 6, dlatego są nam niezbędne w codziennej diecie. Jeżeli dostarczymy ich odpowiednią ilość, mogą posłużyć do produkcji omega 9. Należy pamiętać, że cała grupa omega ma wpływ na nasze ciało, gdyż wchodzą one w skład błon komórkowych, a ich rola nie ogranicza się do jednego organu.

Kwasy tłuszczowe omega-9

Kwas tłuszczowy omega-9 to jednonienasycony kwas tłuszczowy zaliczany do grupy Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych jedynie warunkowo. Są one potrzebne do wielu biologicznych procesów zachodzących w organizmie człowieka. Kwas oleinowy jest głównym przedstawicielem z grupy omega-9.

Organizm ludzki posiada enzymy niezbędne do jego syntezy z kwasów omega -3-6. Jednak w niektórych przypadkach ich przyjmowanie z pokarmem może okazać się korzystne. Dotyczy to szczególnie osób starszych oraz osób ze schorzeniami wątroby, u których synteza tych kwasów może być zaburzona.

Ciekawostka: po odkryciu w 1923 roku NNKT zaczęto określać je mianem witamin F. Aktualnie jest już to nazwa historyczna, ponieważ kilka lat później jednak stwierdzono, że lepiej zaliczać je do kwasów tłuszczowych, nie witamin.  

Kwasy tłuszczowe omega-9 – działanie

Zastąpienie w diecie nasyconych kwasów tłuszczowych (a więc zwierzęcych) kwasami omega-9 może mieć zdecydowanie korzystny wpływ na wiele aspektów naszego zdrowia, m. in.:

• na układ sercowo-naczyniowy. Będzie to odzwierciedlało się w regulowaniu poziomu frakcji cholesterolu HDL, natomiast obniżaniu poziomu frakcji cholesterolu LDL,
• spożywanie kwasów nienasyconych w zastępstwie zwierzęcych zmniejsza wydzielanie kwasu żołądkowego, przez co niweluje uczucie zgagi, niestrawności i pieczenia w żołądku,
• pomaga zapobiegać powstawaniu kamieni żółciowych.

Kwasy tłuszczowe omega-9 – źródła

Kwas oleinowy występuje przede wszystkim w oleju z oliwek, migdałów, awokado, orzechów ziemnych, a także siemieniu lnianym.  

Wskazówka: na co zwrócić uwagę kupując olej będący źródłem kwasów omega-9? Gwarancją trwałości i świeżości produktu będzie olej zapakowany w szklaną butelkę z ciemnego szkła, przechowywany w odpowiedniej nie za wysokiej temperaturze. Spełnienie tych warunków chroni olej przed psuciem czyli jełczeniem, a więc i przed utratą jego dobrych właściwości oraz smaku.  

Jak widać obecność kwasów tłuszczowych omega-9 jest kolejnym czynnikiem wpływającym na zachowanie zdrowia i świetnej kondycji ciała. Dodatkowa suplementacja jest wskazana jedynie w wyjątkowych sytuacjach, jak zaburzenia syntezy kwasów tłuszczowych. Warto pamiętać o dobroczynnych właściwościach całej grupy kwasów tłuszczowych omega i włączać ich źródła do diety.