Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – leczenie naturalne, zioła

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby dotyka aż 17–33% mieszkańców krajów rozwiniętych. Do rozwoju tego schorzenia szczególnie predysponowane są osoby z nadwagą lub otyłością, które u 70–80% chorych!

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby

Jeśli mówimy o niealkoholowym stłuszczeniu wątroby, mamy na myśli chorobę wątroby, której rozwój wynika z innych przyczyn niż nadmierne picie alkoholu przez pacjenta. Nadmierne i długotrwałe nadużywanie napojów alkoholowych przyczynia się do rozwoju alkoholowego stłuszczenia wątroby. Oba schorzenia odróżnia przyczyna powstania, a także sposób postępowania mający na celu wyleczenie chorego narządu. O ile w przypadku choroby alkoholowej wątroby wyeliminowanie alkoholu w większości przypadków będzie skuteczną terapią leczniczą, tak w przypadku niealkoholowego stłuszczenia wątroby leczenie przebiega odmiennie.

Z definicji niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest chorobą wątroby, w przebiegu której dochodzi do nagromadzenia lipidów w hepatocytach (komórkach wątroby) przekraczającego 5% ich objętości (wartości lipidów w wątrobie w ilości 2–5% są uznawane za fizjologicznie prawidłowe). Trudno jest stwierdzić, kiedy można mówić o braku wpływu alkoholu na rozwój tej choroby. Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy przyjmuje się za dzienną dopuszczalną dawką dla kobiet 10 g etanolu (np. 100 ml wina, 250 ml piwa 5%), natomiast dla mężczyzn 20 g (np. 60 ml wódki, 500 ml piwa 5%). Niealkoholową chorobę stłuszczeniową wątroby rozpoznaje się na podstawie takich kryteriów jak:

• zwiększona aktywność enzymów wątrobowych ALT (aminotransferaza alaninowa) oraz AST (aminotransferaza asparaginianowa),
• stłuszczenie wątroby widoczne w badaniu obrazowym USG (ultrasonografia) lub TK (tomografia komputerowa),
• nienadużywanie alkoholu przez pacjenta,
• brak innych chorób wątroby.

Patogeneza choroby nie została w pełni poznana, natomiast przyjmuje się, że istotną rolę odgrywa insulinooporność tkanek, która prowadzi do nadmiernego gromadzenia się tłuszczu w postaci zapasowej tkanki tłuszczowej, ale również kumulacji lipidów w innych tkankach, z których wymienia się mięśnie szkieletowe, serce, wątrobę, a także trzustkę. Zgromadzona tkanka tłuszczowa produkuje cytokiny prozapalne, które nasilają stan zapalny w organizmie. Warto mieć na uwadze, iż omawiana choroba wątroby zdecydowanie częściej dotyka kobiet, osób z nadwagą lub otyłych. Czynnikami predysponującymi do szybszego rozwoju jest współistnienie insulinooporności, cukrzycy typu 2, hipertriglicerydemii oraz nadciśnienia tętniczego.

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – leczenie naturalne

Naturalne leczenie stłuszczenia wątroby bierze pod uwagę dwa podstawowe czynniki: zmianę sposobu odżywiania się oraz wdrożenie regularnej aktywności fizycznej o umiarkowanym stopniu intensywności. Połączenie sportu i modyfikacji żywieniowych ułatwia utratę masy ciała, zwiększa wrażliwość na insulinę, powoduje mniejszą produkcję cytokin prozapalnych, a także poprawia profil lipidowy.

Dla osób z NAFLD zaleca się 30 minut ćwiczeń fizycznych 3 do 5 razy w tygodniu, przy czym za standard uznaje się szybki marsz oraz pływanie. W badaniach Baby stwierdzono, że ćwiczenia poprawiające wydolność oddechową wykonywane na poziomie umiarkowanym (60–70% maksymalnej akcji serca) minimum 5 razy w tygodniu pozwalają na normalizację poziomu aktywności enzymów wątrobowych, bez względu na stopień obniżenia masy ciała. W przypadku korzystnych do wprowadzenia modyfikacji dietetycznych zaleca się:

• u osób z nadwagą lub otyłością wprowadzenie diety z deficytem energetycznym, najlepiej pod okiem dietetyka, tak aby tygodniowa utrata masy ciała wynosiła maksymalnie 1 kilogram (szybsza utrata masy ciała może prowadzić do zaostrzenia choroby),
• spożycie białka na poziomie 1 g/kg masy ciała u osób prowadzących siedzący tryb życia, a u osób ze zwiększoną aktywnością fizyczną na poziomie 1,3 g/kg masy ciała,
• spożycie tłuszczu nieprzekraczające 30% energii diety, przy czym zaleca się, by zwiększyć udział nienasyconych kwasów tłuszczowych pochodzenia roślinnego (to m.in. oleje roślinne, orzechy, masło orzechowe, awokado) w diecie, zastępując nimi kwasy tłuszczowe nasycone, czyli tłuszcze odzwierzęce (m.in. wędliny, masło, mięso, podroby),
• spożycie tłustych ryb morskich (jak np. łosoś, makrele, szproty) minimum 1–2 razy w tygodniu, gdyż stanowią one źródło kwasów omega-3,
• spożycie węglowodanów na poziomie ok. 50% energii diety, przy czym należy bazować na produktach zbożowych z pełnego przemiału, gdyż posiadają one niższy indeks glikemiczny niż produkty z jasnej mąki, a także dostarczają błonnika pokarmowego i witamin z grupy B,
• zwiększenie spożycia warzyw i owoców w formie świeżej, ponieważ stanowią one źródło błonnika pokarmowego, który ułatwia proces redukcji masy ciała, a także stanowią źródło naturalnych substancji o działaniu antyoksydacyjnym (jak beta-karoten i witamina C),
• ograniczenie żywności wysoko przetworzonej, która stanowi źródło sodu, cukrów prostych, izomerów trans i tłuszczów nasyconych. To np. dania na wynos, żywność typu fast food, konserwy, żywność wędzona, słodycze, wypieki ciastkarskie itp.

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – zioła

Warto zwrócić również uwagę na dostępne zioła i przyprawy o działaniu oczyszczającym, a także łagodnie obniżającym odkładanie się lipidów w tkance wątroby. Zioła wykazują ponadto działanie przeciwzapalne i mogą poprawić wrażliwość tkanek na działanie insuliny.

• Oczyszczający napar z karczocha: jednego świeżego karczocha należy umyć i pokroić na kawałki, a następnie ugotować w 750 ml wody. Napar należy pić codziennie rano lub po posiłku.

• Oczyszczający i zapobiegający kumulacji lipidów napar z liści mniszka lekarskiego: 10 g mniszka należy zaparzyć w 250 ml wrzątku. Szklankę naparu pić na czczo, a dodatkowo w ciągu dnia wypić 2 kubki naparu.

• Ochronny na wątrobę napar z ostropestu plamistego: łyżeczkę mielonego ostropestu zalać szklanką wrzątku i parzyć przez 10 minut. Pić szklankę naparu dziennie przez 2–3 tygodnie.,
• Wspomagający pracę wątroby napar z piołunu: łyżeczkę suszu zaparzyć w 250 ml wrzątku. Pić porcję naparu 2–3 razy w tygodniu.

Stłuszczeniowa choroba wątroby jest schorzeniem, które można leczyć, stosując odpowiednie zmiany żywieniowe oraz zwiększając poziom aktywności fizycznej. Pomocne mogą okazać się również konkretne napary z ziół. Warto zadbać o wątrobę naturalnymi sposobami, ponieważ, gdy choroba nie będzie kontrolowana, kolejnym stadium będzie marskość wątroby klasyfikująca do przeszczepu, a następnie rozwój nowotworu.