Piołun – właściwości lecznicze, zastosowanie. Piołun na pasożyty

Osoby, które kiedykolwiek słyszały o bylicy piołun, zapewne kojarzą ją z alkoholowym napojem o nazwie „absinth”. Zgodnie z obiegowymi mitami napój ten miał wywoływać halucynacje wizualne i inne psychotyczne doznania. Poszukiwacze tego typu wrażeń jednak nie będą zadowoleni – jest to jedynie mit i mimo, że minimalna zawartość alkoholu w prawdziwym absyncie wynosi aż 45%, to poza zatruciem alkoholem nie należy się spodziewać żadnych innych „wyskokowych” właściwości [1]. Sama legenda dotycząca halucynogenności substancji chemicznych obecnych w tym napoju alkoholowym wywodzi się z XIX-wiecznej Francji, a efekt ten – zwany „absyntyzmem” – miał stanowić połączenie omamów z bezsennością, konwulsjami i zaburzeniami psychicznymi. Naukowcy jednak obalili ten mit – okazało się, że absyntyzm był po prostu ciężkim alkoholizmem z wyjątkowo nieprzyjemnymi objawami.

Piołun

Bylica piołun ma dużo szersze zastosowanie, niż tylko do celów przemysłu spirytusowego. O potencjale roślin z rodziny astrowatych świadczyć może fakt, że w 2015 roku Nagrodą Nobla wyróżniono Panią Profesor Youyou za jej pracę nad izolacją i wykorzystaniem związków obecnych w bylicy przeciwko malarii [2]. Roślina ta ze swych leczniczych zastosowań znana była już w czasach Rzymskiego Imperium, a jej występowanie ogranicza się głównie do północnej półkuli. Charakteryzuje się wyjątkowo gorzkim smakiem, co często obserwuje się w przypadku innych roślin o szerokim spektrum związków chemicznych o działaniu zarówno leczniczym, jak i toksycznym.

Piołun – właściwości lecznicze

Ze względu na to, że stosowanie nieodpowiednich dawek bylicy piołun może skutkować działaniem toksycznym, większość badań nad jej potencjałem leczniczym prowadzone jest na gryzoniach. Na największą uwagę zasługuje jej pozytywny wpływ na zdrowie i funkcjonowanie układu pokarmowego. W badaniach na gryzoniach zaobserwowano, że bylice wykazują działanie ochronne przeciw uszkodzeniom żołądka i jego śluzówki [3–5]. Właściwości takie rodzina tych roślin zawdzięcza obecności pektyn i antyoksydantów, które sprzyjają utrzymaniu zdrowia żołądka i jego śluzówki m.in. poprzez stabilizację poziomu glutationu i obniżanie poziomu cytokin prozapalnych. Efekt taki może być szczególnie obiecujący dla osób borykających się z takimi problemami zdrowotnymi jak refluks czy wrzody, które mogą mieć skrajnie negatywny wpływ na jakość życia.

Piołun – zastosowanie

Piołun – poza produkcją napojów alkoholowych – wykorzystywany jest na różne sposoby. Może być przyprawą, służyć do przygotowywania naparów, a także do produkcji ekstraktów o wysokim potencjale antyoksydacyjnym. Najbardziej wartościowe dla zdrowia wydają się być właśnie ekstrakty. W badaniach na liniach komórkowych obserwowano ich pozytywny wpływ na apoptozę komórek nowotworowych, natomiast w badaniach na szczurach pozytywny wpływ na proces gojenia ran czy neuroprotekcję [6–8]. Istnieją również przesłanki, że piołun może wykazywać działanie przeciwcukrzycowe poprzez stabilizację poziomu cukru we krwi, a efekty te obserwowano również w badaniach z udziałem ludzi [9].

Piołun na pasożyty

Warto spojrzeć na piołun z perspektywy walki z pasożytami. Badania składu chemicznego roślin z rodziny astrowatych były podstawą do nagrodzenia profesor z Chin Nagrodą Nobla w dziedzinie Fizjologii i Medycyny w 2015 roku. Badania te były tak ważne, ponieważ dotyczyły nowych perspektyw w walce z malarią, która jest najczęściej występującą na świecie chorobą zakaźną, przenoszą przez komary i wynikającą z ich  pasożytniczego trybu życia i odżywiania. Podobne działanie zaobserwowano w przypadku innego groźnego dla zdrowia zakażenia – leiszmaniozy – o wyjątkowo nieprzyjemnych skutkach ubocznych [10]. Mimo, że choroby te nie są obserwowane w naszym klimacie, to warto obserwować doniesienia na ich temat, zwłaszcza, że coraz większą popularnością cieszą się wyjazdy wakacyjne w najbardziej egzotyczne zakątki Świata.

Poza zakażeniami zagrażającymi ludziom, piołun wykazuje pewne działanie ochronne wobec czworonożnych przyjaciół człowieka. Do tej pory obserwowano pozytywne efekty po zastosowaniu bylicy m.in. w przypadku glisty kociej, czy psich kleszczy [11–12].

Bylica piołun i inne rośliny z jej rodziny stanowią ważny obiekt badań naukowców w ostatnich latach. Okazuje się, że jej zastosowanie zdecydowanie wykracza poza przemysł spirytusowy. Dzięki obaleniu mitu dotyczącego jej halucynogenności, coraz więcej osób bez obaw o skutki uboczne może odnosić korzyści z zastosowania tej rośliny w konkretnych celach zdrowotnych.