Motylica wątrobowa – objawy, leczenie
Niezwykle duży odsetek populacji codziennie spożywa surowe produkty roślinne lub mięso po wykonaniu obróbki termicznej bądź surowe, lecz nie każdy wie, jakie zagrożenia mogą one nieść ze sobą. Nieprawidłowa temperatura przygotowania czy niedokładne oczyszczenie surowca może doprowadzić do rozwoju chorób powstałych w wyniku rozwoju mikroorganizmów, nawet pasożytów. Często przez spożycie bydła czy dziczyzny możemy dostarczyć do organizmu larwy motylicy wątrobowej, której zakażenia są bardzo popularne, także w Polsce. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jakimi objawami charakteryzuje się to schorzenie!
Motylica wątrobowa
Motylica wątrobowa jest pasożytem, a właściwie przywrą, o bardzo złożonym cyklu rozwojowym. Jej obecność wywołuje pasożytniczą chorobę zwaną fascjolozą. Niestety jest to dość powszechne schorzenie, zwłaszcza w krajach skupionych na hodowli bydła oraz owiec. Co ciekawe, jedynym miejscem, w którym ono nie występuje, jest Antarktyda. W Polsce dotyka dość niewielkiego odsetku populacji ludzkiej, jednak zarażony jest nią dość duży procent bydła. Podstawą do postawienia diagnozy jest badanie kału i wykrycie w nim jaj przywry. Do zakażenia dochodzi poprzez spożycie surowych roślin wodnych, wody czy innej żywności, a także mięsa skażonego larwami. Nie można się nią zaś zarazić od drugiego człowieka. Zwierzęta, które w Polsce zwykle są dotknięte motylicą, to nie tylko bydło, ale również jelenie, konie, kozy, owce i świnie. Larwy motylicy trafiają wówczas do przewodu pokarmowego zwierzęcia, a następnie do jego wątroby i dróg żółciowych. W miejscu tym osiągają dojrzałość i jako osobniki „dorosłe” składają jaja. Niekiedy jednak lokują się one w płucach, trzustce, śledzionie, układu moczowym, mózgu, a nawet tkankach miękkich (np. mięśnie).
Motylica wątrobowa – objawy
Motylica wątrobowa wywołuje fascjolozę, a więc chorobę pasożytniczą mającą wiele uciążliwych objawów (czasem jednak okazuje się ona bezobjawowa). Często są one mało charakterystyczne i powstają wskutek wędrówki larw do miejsca docelowego – wątroby (faza wstępnego utajenia). Obserwowane są wówczas gorączka, nudności i wymioty oraz osłabienie, wysypka, brak apetytu i zaburzenia trawienia, a niekiedy także powiększenie wątroby i śledziony. Jednocześnie odczuwany jest ból brzucha, zwłaszcza w okolicy prawego podżebrza. W kolejnej fazie rozwoju przypadłości może przybierać ona ostry przebieg. Dzieje się to zwykle ok. tygodnia od zakażenia. Dodatkowo pojawić mogą się zaburzenia dróg żółciowych, takie jak żółtaczka lub świąd skóry. W bardzo rzadkich przypadkach dojść może do zapalenia trzustki. Symptomy schorzenia utrzymywać się mogą nawet przez kilka miesięcy. Istnieją przypadki fascjolozy gardłowej, która rozwija się po spożyciu wątróbki owczej czy koziej. Larwy rozwijają się wówczas w gardle, a dolegliwości, jakie są widoczne, to m.in. trudności w połykaniu, duszność czy uczucie obecności ciała obcego w gardle.
Motylica wątrobowa – leczenie
Zakażenie motylicą wątrobową jest, jak już wspomniałam, dość często odnotowywane. Leczenie opiera się na podaży leków przeciwpasożytniczych. W niektórych przypadkach niezbędna okazuje się endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna, a więc badanie endoskopowe, które pozwala na interwencję w obrębie dróg żółciowych, kiedy stają się one niedrożne. Oczywiście wspomagająco stosować można liczne surowce roślinne, które przyspieszą proces leczenia i powrotu do zdrowia. Wśród nich wymienić można m.in. komosę piżmową, która usprawnia wydalanie przywr z organizmu, czy też orzech czarny, stwarzający niekorzystne warunki dla rozwoju pasożytów. Poza tym skuteczny bywa też olej z goździka korzennego, który usprawnia eliminację motylic oraz toksyn. Pamiętajmy, że reakcje na terapie są zależne od ilości pasożytów występujących w organizmie. Mogą pojawić się symptomy uboczne, takie jak: nudności, gwałtowne wymioty, biegunki oraz silne bóle brzucha.
Podsumowując, poprzez odpowiednią obróbkę termiczną można pozbyć się larw z pożywienia i tym samym zapobiec rozwojowi zakażenia motylicą wątrobową. Pasożyt ten powoduje zwykle uciążliwe i niekorzystne objawy zdrowotne. Leczenie wymaga przyjmowania preparatów farmaceutycznych, jednak istnieje wiele surowców roślinnych, które mogą wspomóc terapię i przyspieszyć proces powrotu do zdrowia.
Literatura:
- Balicka-Ramisz A., Motylica wątrobowa-biologia i znaczenie gospodarcze, 2010, Bydło, 8,
- Berska E., Choroby pasożytnicze występujące latem, Rada: Rolnictwo, Aktualności, Doradztwo, Analizy, Miesięcznik Wojewódzkiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bratoszewicach, 2014, 06,
- Kołodyński J., Biologiczne zagrożenia żywności, Aura, 2001, 11/16-18,
- Niścigorska J., Liver in infectious diseases, Postępy Nauk Medycznych, 2000,
- Sadzikowski A. B., Udział wybranych mechanizmów obronnych myszy w eliminacji motylicy wątrobowej Fasciola hepatica w początkowej fazie inwazji”, 2002, Rozprawy Naukowe. Akademia Rolnicza w Lublinie, 258/1-73.