Narkolepsja – objawy, przyczyny i leczenie nadmiernej senności

Każdemu z nas od czasu do czasu zdarza się uczucie silnego zmęczenia i nieodparta chęć snu. Powieki stają się coraz cięższe, pojawia się niczym niepowstrzymywany odruch ziewania, a głowa, jak nigdy, sama ucieka. O ile takie zachowanie można wytłumaczyć nieprzespaną nocą czy długotrwałym zmęczeniem, o tyle niektóre osoby potrafią zasnąć nawet w trakcie rozmowy czy innych czynności, nagle i bez wcześniejszych oznak. Tak objawia się narkolepsja.

Narkolepsja

Narkolepsja jest dość rzadką chorobą o podłożu neurologicznym, przejawiająca się nadmierną sennością i napadami snu w okresie czuwania. Zwykle na samym początku choroby, osoba na nią cierpiąca nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Napady snu mogą zdarzać się wielokrotnie w ciągu dnia, a taki incydent może trwać 10–20 minut. Objawy choroby mogą ujawnić się w każdym wieku. Jej przyczyny upatruje się w niedoborze hipokretyny, która jest białkiem odpowiedzialnym za regulację procesu snu i czuwania oraz przewodzenie impulsów podczas snu.   

Narkolepsja – objawy

W narkolepsji mówi się o triadzie głównych objawów: senność przejawiająca się w ciągu dnia, katapleksja, halucynacje hipnagogiczne oraz paraliż przysenny. Napady snu pojawiają się nagle i są zupełnie nieprzewidywalne. Nieprzezwyciężone uczucie senności dopada w trakcie dnia i w różnych sytuacjach np. w trakcie rozmowy. Takie incydenty mogą trwać bardzo krótko, ok. 5, a niekiedy 20 minut. Katapleksja jest objawem typowym dla narkolepsji. Przejawia się w utracie kontroli nad napięciem mięśniowym, wywołanej różnymi emocjami (śmiech, gniew, strach). Gdy mięśnie wiotczeją, kolana się uginają, chory powoli osuwa się na ziemię, co może przypominać omdlenie. Takie napady mogą trwać bardzo krótko (kilka sekund), a zdarza się, że władzę nad siłą mięśniową, osoba chora na narkolepsję odzyskuje po pół godzinie. Kolejnym objawem są halucynacje hipnagogiczne. Są to bardzo realistyczne marzenia senne, które mogą wywoływać strach, przerażenie, dlatego też przypominają halucynacje. Ostatnim z triady objawów jest paraliż przysenny, czyli inaczej niemożność poruszania się trwająca od kilku do kilkunastu sekund. Pojawia się zwykle w momencie zasypiania albo tuż po obudzeniu.

Narkolepsja – przyczyny

Narkolepsja uznawana jest za chorobę dziedziczną, która dotyczyć może osób w każdym wieku, zarówno kobiet jak i mężczyzn. Do dzisiaj nie do końca została poznana etiologia choroby. Jak już wcześniej wspominaliśmy, powstanie choroby wiąże się z deficytem hipokretyny, która steruje procesami snu i czuwania oraz przesyła odpowiednie impulsy w mózgu. Wiąże się to z mutacją genu, która później może działać na układ immunologiczny, a w efekcie powodować objawy choroby. W podtrzymaniu stanu czuwania bierze także udział histamina, a jej brak oraz urazy ośrodkowego układu nerwowego, mogą również stanowić o pojawieniu się narkolepsji.

Narkolepsja – leczenie

Jak do tej pory nie udało się ustalić jednej spójnej przyczyny choroby, dlatego też leczenie narkolepsji sprowadza się do łagodzenia jej objawów. Pacjentom podawane są leki przeciwdepresyjne, stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, które zapobiegają napadom drzemki w ciągu dnia, pozwalając na normalne funkcjonowanie. Ponadto zalecany jest regularny rytm snu i czuwania, takie same pory budzenia się i chodzenia spać. Pomocna może okazać się aktywność fizyczna, odpowiednia ilość godzin snu w nocy, a także rezygnacja z używek.

Narkolepsja to dość dziwna choroba, która może być odbierana za nieodpowiedni styl życia, małą ilość odpoczynku czy zwykłe przemęczenie. Z czasem objawy choroby bardzo utrudniają normalne funkcjonowanie, a one same budzą zdziwienie wśród otoczenia. Kiedy zdarza Ci się zasypiać kilka razy w ciągu dnia podczas wykonywania różnych czynności, odczuwasz z tego powodu dyskomfort, a przespane noce nie przynoszą ulgi, powinieneś udać się do lekarza – to może być narkolepsja.