Mniszek lekarski – działanie. Miód, herbata, nalewka, wino z mniszka lekarskiego

Aktualizacja: 8 kwietnia, 2021

Mniszek lekarski przyjmuje ciekawe nazwy w różnych językach. Ze względu na swoje właściwości moczopędne bywa określany jako pissabeds (od „pee the bed”). Łacińska nazwa z kolei – Taraxacum oznacza „remedium na chorobę”. Już same określenia nadawane tej roślinie mówią wiele o jej znaczeniu w tradycyjnej medycynie naturalnej właściwie wszystkich kontynentów. Jest to jedno z najbardziej rozpoznawalnych ziół na świecie.

Działanie mniszka lekarskiego

Mniszek lekarski to element tradycyjnej medycyny naturalnej Meksykańczyków. Przypisywano mu wiele właściwości leczniczych, w tym działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwzapalne, wzmagające apetyt, diuretyczne, przeczyszczające, a nawet przeciwnowotworowe. Roślina rzeczywiście ma potencjał łagodzący stan zapalny, np. ekstrakt z korzenia może hamować produkcję związków prozapalnych, w tym interleukiny-6, czy czynnika martwicy nowotworów (TNF). Ciekawą właściwością jest także prewencja ponownych zakażeń układu moczowego u kobiet.

Mniszek lekarski może także wspomóc proces redukcji masy ciała. Po raz kolejny opieramy się na badaniach na szczurach – ekstrakt z liści mniszka lekarskiego wspomógł utratę tkanki tłuszczowej. Prawdopodobny mechanizm działania polega na hamowaniu działania lipazy trzustkowej – enzymu odpowiedzialnego za trawienie tłuszczu. Jeżeli efekt ten rzeczywiście ma miejsce, mniej tłuszczu z pożywienia zostaje wchłonięte w obecności mniszka lekarskiego.

Korzenie mniszka lekarskiego są bogate w inulinę – prebiotyk, polisacharyd wspierający naturalną mikroflorę ludzkiego jelita.

Mniszek lekarski, podobnie jak większość produktów, może uczulać. Szczególnie zwracajmy uwagę na specyfiki doustne, w skład których wchodzi pyłek mniszka. Kontakt ekstraktu ze skórą także może wywołać reakcję alergiczną u osób predysponowanych. Szczególną ostrożnością powinny wykazać się osoby uczulone na inne rośliny z rodziny Asteraceae (Astrowatych), np. ostropest, nagietek, cykoria.

Miód z mniszka lekarskiego

Miód z mniszka lekarskiego cechuje wiele właściwości (więcej o właściwościach miodu z mniszka) prozdrowotnych związanych z wysoką zawartością witamin i minerałów. Ma zastosowanie jako dodatek w kuchni (jest bardzo słodki), jako dodatek do diety wspomagający rekonwalescencję, w stanach zapalnych błony śluzowej żołądka. Niestety miód mniszkowy jest dość drogi, a cena wynika z ograniczonych możliwości jego produkcji.

Herbata z mniszka lekarskiego

Herbata z mniszka lekarskiego może okazać się pomocna w stanach zapalnych gardła, ma działanie moczopędne, może także być pomocna dla niejadków pobudzając apetyt. Korzenie mniszka mają prawdopodobnie zdolność do pobudzania wytwarzania żółci i ułatwiania jej przepływu do dwunastnicy, dzięki czemu mają zastosowanie w np. niestrawności po tłustym posiłku. Korzenie mniszka zbiera się w końcu lata i jesienią (szukając wybierajmy te o grubości co najmniej 10 mm). Korzenie należy zawsze dobrze umyć i pokroić wzdłuż w cienkie pasma, a następnie wysuszyć.

Łyżkę korzeni wraz z łyżką kwiatów należy zalać dwoma szklankami wody, gotować 5–20 minut. Przecedzić i pić po pół szklanki dwa do trzech razy dziennie.

Nalewka z mniszka lekarskiego

Nalewka z kwiatów mniszka

Jest banalnie prosta w przygotowaniu. 30 kwiatów należy zalać 1 litrem wódki i odstawić na tydzień. Po upływie tego czasu przecedzić. Kwiatów nie należy przed zalaniem alkoholem płukać, aby nie utraciły cennego pyłku.

Nalewka z korzeni mniszka

50 g suszonych korzeni należy zalać 750 ml wytrawnego białego wina i odstawić w ciemne miejsce na 2 tygodnie, po czym odcedzić.

Wino z mniszka lekarskiego

Składniki:

• 4 szklanki kwiatów mniszka
• 4 litry wody
• 2 pomarańcze
• 2 cytryny
• 1 kg miodu
• 15g drożdży winnych

Przygotowanie: kwiaty oczyścić, zalać przegotowaną wodą. Dodać pozostałe składniki (owoce wcześniej pokroić w ćwiartki). Mieszankę należy przechowywać przez 3 tygodnie w ciemnym pomieszczeniu w temperaturze pokojowej, aby doszło do fermentacji. Co 2–3 dni należy miksturę przemieszać. Po upływie wskazanego czasu należy przecedzić wino przez czystą ściereczkę, rozlać do butelek i pozostawić je leżakujące przez 9 miesięcy.

Z mniszkiem lekarskim należy postępować ostrożnie. Zgodnie z zasadą „dmuchać na zimne” zaleca się unikania stosowania wszelkich ziół w trakcie farmakoterapii. Jednym z leków, które z całą pewnością wchodzą w interakcje z preparatami na bazie mniszka jest cyprofloksacyna – lek przeciwbakteryjny, stosowany m.in. w przypadkach zakażeń dróg oddechowych. Ponadto mniszek zawiera sporo potasu (ok. 297 mg na 100 g liści), więc nie należy przyjmować go jednocześnie z diuretynami oszczędzającymi potas (np. spironolakton, amiloryd, triamteren ) – może to doprowadzić do hiperkaliemii, czyli podwyższonego stężenia potasu we krwi. Mniszek lekarski przez Amerykańską  Food and Drug Administration został uznany jako bezpieczny. W German Commission E Monographs rekomendowana dobowa dawka mniszka to 3–4 g korzenia dwa razy dziennie lub 10–15 kropli nalewki  3 razy dziennie.