Kłącze perzu – właściwości. Jakie zastosowanie ma korzeń perzu?

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Perz jest bardzo pospolitym w Polsce chwastem, na który uskarżają się liczni ogrodnicy. Z punktu widzenia zielarzy kłącze perzu stanowi cenny produkty zielarski, który można polecić wspomagająco na niektóre schorzenia.  

Perz

Perz właściwy jest rozpowszechnionym chwastem na półkuli północnej, rosnącym na brzegach lasów, polanach oraz terenach opuszczonych. Należy do rodziny roślin Wiechlinowatych, a dawniej zaliczana była do traw. Perz to wieloletnia roślina kwitnąca od czerwca do września, o długich kłączach osiągających nawet kilkanaście metrów długości.

Kłącze perzu

Częścią użytkową perzu właściwego są walcowate, jasnożółte i lśniące kłącza osiągające do metra długości i ok. 3 mm grubości. Kłącze jest bezwonne, ale posiada lekko słodkawy posmak. Kupowane w aptece lub zielarskim sklepie suszone kłącza rośliny idealne nadają się do przygotowania naparu.

Kłącze perzu w przeważającej ilości składa się z węglowodanów złożonych, w mniejszej ilości z prostych. Od 3–10% węglowodanów stanowi trytycyna, która swoją budową przypomina inulinę o probiotycznych działaniu na organizm człowieka. Ok. 10% składu rośliny stanowi śluz. Istotne znaczenie terapeutyczne posiada olejek eteryczny, a także flawonoidy (rutyna, baikaleina, hiperozyd). Zaobserwowano ponadto kwas krzemowy, saponiny, lektyny, kwasy organiczne w tym jabłkowy, żelazo, cynk i kwasy fenolowe.

Kłącze perzu – właściwości

Korzystne z punktu widzenia zdrowia organizmu właściwości kłącza perzu poznano już w starożytności. Zauważono wówczas działanie moczopędne, poprawiające przemianę materii, łagodzące oraz uśmierzające ból. Napar z kłącza perzu działa przeciwmiażdżycowo, ponieważ ma zdolność obniżania poziomu cholesterolu krążącego we krwi, a także wspomaga pracę wątroby.

Obecność fruktanów w kłączu pozwala zakwalifikować perz do grupy roślin o działaniu prebiotycznym, czyli wspomagającym rozwój prawidłowej, symbiotycznej mikroflory jelitowej. Z kolei obecność śluzów działa osłaniająco i łagodząco na drogi oddechowe.

Warto również wspomnieć o korzystnym przeciwzapalnym i przyspieszającym odnowę skóry działaniu. Perz zawiera także krzemionkę, która wzmacnia włosy, skórę i paznokcie.

Kłącze perzu – zastosowanie

Podstawowym zastosowaniem naparów z kłącza perzu jest profilaktyka oraz leczenie wspomagające chorób układu moczowego: infekcji, zapalenia nerek i cewki moczowej, a także kamicy nerkowej. Napary zaleca się osobom z podwyższonym poziomem cholesterolu ogólnego, w tym szczególnie frakcji lipoprotein LDL, jako środek o działaniu hipolipemizującym.

Krem z dodatkiem ekstraktów z kłącza perzu znalazł zastosowanie w leczeniu wspomagającym różnego typu chorób skóry, w tym również jej atopowego zapalenia. Maści chętnie wykorzystywane są również w terapii leczenia trądziku, jako środek przeciwzapalny i łagodzący.

Osoby chore na cukrzycę typu I i II, czyli schorzenie metaboliczne, którego podstawowym objawem jest hiperglikemia (podwyższony poziom glukozy we krwi) również mogą skorzystać z dobrodziejstwa płynącego z kłącza perzu. W licznych badaniach eksperymentalnych na szczurach zaobserwowano działanie obniżające poziom glukozy we krwi u zwierząt doświadczalnych, przy czym lepsze działanie hipoglikemizujące stwierdzono u szczurów chorych na cukrzycę niż zdrowych. Ponadto normalizację stężenia glukozy zaobserwowano już po dwóch tygodniach od interwencji.

Kłącze perzu na odchudzanie

Wyróżnić można niektóre zioła wykazujące działanie poprawiające przemianę materii m.in. korzeń lubczyka, korzeń mniszka lekarskiego, skrzyp, ziele tymianku, liście rozmarynu oraz kłącze perzu. Działanie przyspieszające procesy metaboliczne wynika z obniżania łaknienia, ułatwiania trawienie poprzez nasilanie wydzielania enzymów trawiennych, a także działanie moczopędne. Mimo że moc płynąca z ziół wpływa na procesy trawienne i metaboliczne, nie należy w całości opierać się na ich działaniu, gdyż jest ono zbyt słabe, aby skutecznie i długofalowo uporać się z nadmiernymi kilogramami. Polecanym sposobem jest zastosowanie diety o obniżonej w odniesieniu do naszego zapotrzebowania energetycznego wartości kalorycznej, pełnej świeżych warzyw i owoców, produktów pełnoziarnistych, chudych źródeł protein i wartościowych źródeł tłuszczu. Ziołowe herbatki na bazie ziół przyspieszających przemianę materii mogą stanowić dodatek, ale nie bazę naszego procesu redukcji masy ciała zarówno u dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych.

Kłącze  perzu – cena

Za 50 gramowe opakowanie suszonego kłącza perzu zapłacimy ok. 3–4 zł, z kolei za 100 gramowe opakowanie suszonego, ekologicznego perzu zapłacimy już ok. 8–9 zł. Herbatka ziołowa w pojedynczych torebkach to koszt ok. 3 zł za 20 sztuk.

Herbata ziołowa przygotowana z suszonych kłączy perzu ma słodkawy smak i ciekawy aromat. Poprawia pracę układu pokarmowego, a także korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu moczowego i dróg moczowych.