Cykoria podróżnik – właściwości lecznicze. Cykoria podróżnik a odchudzanie

Aktualizacja: 2 stycznia, 2025

Właściwości lecznicze cykorii podróżnika znane były już w starożytnym Egipcie. Główne działanie tej rośliny związane jest z chorobami układu pokarmowego i dróg żółciowych. W medycynie ludowej uważano, iż zawieszone na ścianie domu kwitnące ziele cykorii odpędzi złe moce i zarazy, a domownikom zapewni pomyślność i szczęście. Poznaj właściwości cykorii podróżnika oraz możliwości jej zastosowania. 

Cykoria podróżnik

Cykoria podróżnik (łac. Cichorium intybus) znana również jako podróżnik błękitny, jest rośliną leczniczą należącą do rodziny astrowatych. Cykoria podróżnik rozprzestrzeniła się szeroko i obecnie rośnie na każdym kontynencie z wyjątkiem Antarktydy. W Polsce występuje pospolicie na całym obszarze, można ją spotkać głównie na miedzach, pastwiskach i przydrożach, na podłożach kamienistych i piaszczystych.

Cykoria podróżnik – nasiona, korzeń, kwiaty

Cykoria podróżnik sięga zwykle 100–120 cm, ma sztywną, szorstką łodygę z której wyrastają pojedyncze cienkie pędy. Dolne liście są łodygowe z charakterystyczną linią lancetu, ostro ząbkowane. Kwiaty cykorii są barwy jasnoniebieskiej, rzadziej białe lub różowe, rozwijają się na szczytach pędów oraz w kątach liści na łodygach bocznych. Kwitną od lipca do września. Roślinę tę sadzi się za pomocą nasion wysiewanych wprost do gruntu w połowie lata lub przez pocięte kawałki korzenia. Cykoria wschodzi już po kilku dniach.

Korzeń cykorii podróżnika zbiera się w październiku lub na wiosnę, natomiast całe ziele zbiera się w kwietniu. Po wykopaniu korzeń należy szybko i dokładnie umyć, następnie wysuszyć w temperaturze ok. 40°C. Suchy korzeń posiada charakterystyczny korzenny zapach i gorzki smak. Natomiast w przypadku ziela, ścina się wierzchołki pędów – ok. 20 cm bez grubszych, zdrewniałych łodyg.

Cykoria podróżnik – właściwości lecznicze

Cykoria podróżnik ma cenne właściwości lecznicze, dlatego też wykorzystywana jest w medycynie naturalnej. Właściwości uzdrawiające oprócz korzenia cykorii, posiadają równie liście i kwiaty. Główną grupę związków, wchodzących w skład korzenia cykorii, stanowią polisacharydy, z których dominująca jest inulina. Inulina nie ulega trawieniu przez enzymy przewodu pokarmowego, przez co pozytywnie wpływa na mikroflorę jelita grubego. Selektywnie stymulacje rozwój i/lub aktywność niektórych szczepów bakterii poprawiających równowagę jelitową organizmu, głównie bakterii z rodzaju Lactobacillus lub Bifidobacterium. Jednocześnie hamuje rozwój bakterii chorobotwórczych. Dzięki zawartej inulinie, cykoria zaliczana jest do grupy prebiotyków. Ponadto w korzeniu obecne są również laktony seskwiterpenowe, kwasy fenolowe, hydroksykumaryny, żywice oraz flawonoidy. Natomiast ziele cykorii podróżnika posiada substancje gorzkie, fitosterole, kwasy polifenolowe, goryczkę, składniki mineralne, takie jak potas, wapń, magnez oraz żelazo, a także witaminy z grupy B i C oraz śladowe ilości olejku eterycznego.

Cykoria podróżnik charakteryzuje się działaniem moczopędnym, żółciopędnym oraz pobudzajacycym wydzielania soku żołądkowego. Zwalcza niektóre objawy ze strony przewodu pokarmowego, związane z zaburzonym trawieniem, takie jak wzdęcia, gazy oraz odbijanie się. Cykoria posiada także właściwości napotne, wzmacniające i uspokajające. Dzięki zawartym substancjom gorzkim, wykazuje działanie ściągające i przeciwbakteryjne. Ponadto korzeń cykorii pozytywnie wpływa na metabolizm tłuszczów i glukozy oraz redukuje poziom cholesterolu w organizmie.

Cykoria podróżnik – zastosowanie

Cykoria podróżnik ma szerokie zastosowanie w terapii wielu schorzeń. Korzeń cykorii podróżnika polecany jest głównie w bezsenności i bezkwaśności żołądka, w nieżytach przewodu pokarmowego, pomocniczo w niedostatecznym wydzielaniu żółci, działa kojąco przy obrzmieniu wątroby i śledziony oraz chorobach nerek. Zioło to stosowane jest również przy leczeniu suchoty i wyniszczenia organizmu, oraz przy braku łaknienia. Wykorzystywane jest także w produkcji preparatów probiotycznych. Jest składnikiem wielu mieszanek ziołowych pomocnych w leczeniu zaburzeń trawienia i przy ogólnym osłabieniu. Ponadto napar z cykorii wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi i jest środkiem pomocniczym w leczeniu cukrzycy.

Cykoria podróżnik może być stosowana zewnętrznie jako element uzupełniający w leczeniu chorób skóry, takich jak wysypki, wypryski, liszaje, wągry oraz trądzik. Stosowanie zewnętrzne polega na przemywaniu podrażnionej skóry naparem z płatków cykorii podróżnika.

Cykoria podróżnik znalazła zastosowanie również w kuchni. Młode listki cykorii wiosną często wykorzystuje się jako składnik sałatek, ze względu na zawarte składniki mineralne oraz witaminy. Korzeń cykorii jest stosowany także jako przyprawa dodawana do zup, sosów, surówek oraz ciast

Natomiast korzeń odmian użytkowych – cykoria sałatowa oraz cykoria siewna, po ususzeniu, zmieleniu i uprażeniu stosowany jest jako jeden z głównych składników kawy zbożowej. Podczas prażenia zawarta w korzeniu inulina przemienia się w związek o aromacie przypominającym kawę. Tak przygotowany korzeń cykorii zdobył popularność nie tylko jako składnik kaw zbożowych, ale również jako pojedynczy składnik w formie zamiennika kawy naturalnej. Charakteryzuje się on łagodniejszym i słabszym działaniem pobudzającym.

Cykoria podróżnik a odchudzanie

Nie bez powodu ekstrakt z cykorii  jest jednym z najczęściej występujących składników suplementów odchudzających. Korzeń cykorii podróżnika doskonale sprawdza się na odchudzanie, ponieważ  wykorzystywany jest jako środek pobudzający produkcję soku żołądkowego, co z kolei pozytywnie wpływa na poprawę trawienia i przyswajania pokarmów. Cykoria jest pomocna w procesie odchudzania dzięki zawartym substancjom aktywnym oraz goryczek, które odpowiadają za regulację i pobudzanie przemiany materii oraz poprawę metabolizmu. Substancje te pomagają również w oczyszczaniu organizmu z toksyn i spalaniu tkanki tłuszczowej.

Cykoria podróżnik – cena, gdzie kupić

Jako surowiec zielarski cykorii podróżnika wykorzystuje się ziele, kwiaty oraz korzeń. Produkt dostępny jest w sprzedaży internetowej, można go kupić również w aptekach oraz sklepach zielarskich. Ziele cykorii podróżnika sprzedawane jest zwykle w opakowaniach o masie 50 g. Jest to produkt stosunkowo tani, ceny rozpoczynają się już od 2,5 zł. 

Cykoria podróżnik zalecana jest zwłaszcza w przewlekłych schorzeniach  wątroby, w leczeniu zapalenia pęcherzyka i dróg żółciowych oraz przy problemach trawiennych. Warto wspomnieć o tym, iż osoby zmagające się z kamicą żółciową powinny stosować cykorię podróżnik tylko po konsultacji z lekarzem. Zioło to świetnie się sprawdza również jako środek wspomagający odchudzanie poprzez regulację i pobudzanie przemiany materii. Dla osób które nie przepadają za intensywnym smakiem i aromatem kawy, doskonałym zamiennikiem może okazać się korzeń cykorii.