Lucuma – właściwości, skład oraz zastosowanie naturalnego słodzika

Aktualizacja: 29 stycznia, 2025

Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że w świecie zdrowego odżywiania biały cukier od dawna jest już passe. Na rynku pojawiają się coraz to nowe zamienniki, oferujące, oprócz słodkiego smaku, bogactwo witamin i mikroelementów, których brakuje w białych kryształkach sacharozy. Jednym z mniej znanych, a równie godnych uwagi naturalnych słodzików jest lucuma – mały owoc o bogatym wnętrzu odżywczym, który z powodzeniem dołączyć może do coraz szerszego grona superfoods!

Lucuma

Pouteria lucuma jest rośliną występującą w rejonach Ameryki Południowej, głównie na terytorium Chile, Kolumbii i Ekwadoru. Uprawiana jest również w Kalifornii, Boliwii i na Kostaryce, gdzie doceniono ją za słodki (podobny do syropu klonowego lub batatów) smak. Lucumę po raz pierwszy Europejczycy odkryli w XVI wieku, w regionie należącym do Imperium Inków. Niewielki, twardy owoc z ciemnozieloną skórką i włóknistym, żółto-pomarańczowym miąższem często wykorzystywano w tamtejszym lecznictwie, gdzie był symbolem płodności i twórczości. Po dziś dzień, Złoto Inków cieszy się popularnością w krajach Ameryki Południowej, a jego sława zaczyna docierać na resztę kontynentów.

W przemyśle, odpowiednio przygotowana lucuma, poddana jest procesowi odparowania wody, który ma na celu utrwalić składniki odżywcze w niej zawarte. Surowiec roślinny poddaje się zabiegowi konwekcyjnego suszenia strumieniem gorącego powietrza, który prowadzi do obniżenia zawartości wody do 20–25%. Otrzymany produkt jest następnie rozdrabniany i w tej postaci przeznaczony do dystrybucji. Żółty, słodki proszek zawiera wszystkie właściwości odżywcze surowca wyjściowego, jest zaś wygodniejszy do spożycia i bardziej ekonomiczny niż włóknisty owoc.

Lucuma – właściwości

Nie bez powodu lucuma zaliczana jest do tzw. superfoods – produktów cenionych ze względu na pozytywny wpływ na cały organizm. Lucuma ma wiele dobroczynnych właściwości, między innymi:

• właściwości antyoksydacyjne – dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów, lucuma przyczynia się do zmniejszenia stresu oksydacyjnego i spowolnienia postępu procesów starzenia poprzez zdolność do unieszkodliwiania wolnych rodników;
• reguluje procesy trawienne – poprzez zawartość błonnika, lucuma pozytywnie wpływa na funkcjonowanie układu trawiennego, regulując rytm wypróżnień i perystaltykę jelit;
• wspomaga proces redukcji masy ciała – wspomniany wcześniej błonnik jest również sprzymierzeńcem utraty nadmiernej tkanki tłuszczowej, wpływa bowiem na uczucie sytości i stabilizacje poziomu glukozy we krwi;
• może być stosowana w cukrzycy i insulinooporności – pomimo słodkiego smaku, lucuma zawiera węglowodany o niskim indeksie glikemicznym, dzięki czemu jest polecana osobom chorującym na cukrzycę i insulinooporność, nie wywołuje bowiem nagłych i gwałtownych zmian poziomu glukozy we krwi. Duża część polisacharydów, które znajdują się w lucumie pochodzi z błonnika, są to więc węglowodany nierozpuszczalne – nie wchłaniane w przewodzie pokarmowym;
• zawiera beta-karoten – czyli prowitaminę A, z której w organizmie powstaje aktywna forma witaminy A – retinol. Jest on niezbędny w prawidłowym procesie widzenia, wzrostu i rozwoju, ma wpływ na stan skóry i tkanki nabłonkowej układu pokarmowego, prawidłowe funkcjonowanie wszystkich narządów i kondycję układu immunologicznego;
• usprawnia pracę tarczycy – dzięki wysokiej zawartości cynku – mikroelementu wchodzącego w skład enzymów warunkujących prawidłowy przebieg wielu procesów w organizmie. Jest również niezbędny do produkcji i funkcjonowania hormonów – na przykład produkowanych przez tarczycę. Wspomaga bowiem konwersję tyroksyny do aktywnego hormonu – trójjodotyroniny, której poziom w niedoczynności tarczycy zwykle jest za niski;
• działanie hipotensyjne – zasobna w potas lucuma może być spożywana przez osoby z nadciśnieniem, wpływa bowiem na regulację ciśnienia krwi;
• wzmacnia strukturę kości – jako źródło wapnia, stanowi dobrą alternatywę dla osób niespożywających nabiału, którzy szukają alternatywnych źródeł wapnia w diecie;
• wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego – poprzez wysoką zawartość magnezu, lucuma wpływa na prawidłową kurczliwość mięśni i przewodnictwo nerwowe;
• zapobiega anemii – dzięki temu, że jest zasobna w żelazo;
• zawiera także witaminy z grupy B – szczególnie niacynę, a także tiaminę, ryboflawinę i kwas pantotenowy, warunkujące prawidłowe funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego, wpływające na procesy krwiotwórcze, wchodzące w skład wielu ważnych enzymów biorących udział m.in. w przemianach aminokwasów, tłuszczów i białek. Witaminy z grupy B wpływają również na kondycję włosów, skóry i paznokci;
• wspomaga gojenie się ran, zdrowie dziąseł i odporność – oraz wiele innych procesów, za które również odpowiada witamina C obecna w lucumie;
• posiada właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe – wzmacnia układ odpornościowy i poprawia ogólną kondycję organizmu;
• może być spożywana przez wegan, wegetarian, diabetyków, osoby na diecie bezglutenowej.

Tab. 1. Wartości odżywcze lucumy

*Referencyjna wartość spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej (8400kj/2000kcal) – WE nr 1169/2011

** Wynika z naturalnie występującego sodu

Lucuma – skład

Przy zakupie należy zwracać uwagę, by nabywany przez nas produkt zawierał w sobie 100% sproszkowanych owoców lucumy. Łatwo bowiem nabrać się na marne podróbki, które oprócz niewielkiej zawartości tej cennej rośliny zawierają w swoim składzie dużą część zbędnych i mało korzystnych dla zdrowia dodatków. Najlepiej jest zainwestować w produkt z oznaczeniem BIO, który daje pewność wysokiej jakości zarówno surowca, jak i końcowego produktu. Przy zakupie warto zwrócić uwagę na miejsce pochodzenia i produkcji.

Lucuma w proszku – zastosowanie

Lucuma w proszku jest składnikiem wielu produktów spożywczych, w których pełni rolę naturalnego słodzika. Można ją zatem znaleźć w wyrobach cukierniczych, piekarniczych, słodyczach, deserach i lodach. Stanowi również świetny dodatek słodzący do musli, koktajli, jogurtów i sałatek owocowych.

Jeśli nie przekonują Cię dostępne na rynku zamienniki cukru i wciąż szukasz swojego ulubionego substytutu sacharozy, być może powinieneś dać szansę lucumie. Coraz bardziej popularne Złoto Inków, w pełni zasługujące na miano superfoods nie tylko skutecznie osłodzi potrawę, ale również poprawi jej walory zdrowotne!