Jajko w diecie dziecka – wartości odżywcze, przepisy

Aktualizacja: 23 stycznia, 2025

Jaja są uznawane za żywność o wysokiej wartości odżywczej m.in. dlatego, że dostarczają pełnowartościowe białko o wzorcowym składzie, do którego porównywane są inne rodzaje białek występujących w żywności. Ponadto stanowi kompleksowe źródło substancji bioaktywnych, witamin i składników mineralnych niezbędnych dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu.  Niestety obok jaja kurzego można postawić dużego minusa, gdyż są uznane za drugi w kolejności po mleku, produkt silnie alergizujący.

Wartości odżywcze jajka

Jaja można określić, jako skoncentrowane źródło niezbędnych dla organizmu dziecka składników. Dostarcza pełnowartościowego białka, kwasów tłuszczowych, składników mineralnych oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach A, D i E oraz szereg substancji biologiczne aktywnych takich jak lizozym, czyli substancja zawarta w żółtku jaja o właściwościach antybakteryjnych. Pełnowartościowe białko zawarte w białku oraz żółtku jaja kurzego stanowi dla organizmu źródło cennych protein niezbędnych do rozwoju i wzrostu organizmu dziecka. Kwasy tłuszczowe zawarte w żółtku jaja kurzego charakteryzują się dobrym proporcjami między kwasami nienasyconymi a nasyconymi, występując w stosunku 2:1, co ma duże znaczenie w prawidłowym rozwoju układu nerwowego dziecka. Warto dodać, że w żółtku jaja kurzego znajduje się kwas dokozahelsaenowy (DHA), który zaliczany jest do rodziny wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3. Tłuszcz jaja kurzego dostarcza substancji biologicznie aktywnych, szczególnie cennych dla rozwoju mózgu i układu nerwowego dziecka:

• lecytyna – jest fosfolipidem, który uczestniczy w budowaniu błon komórkowych oraz ułatwia transportowanie określonych składników między poszczególnymi komórkami,
• cholina – wchodzi w skład budowy niektórych fosfolipidów np. lecytyny oraz sfingomieliny. Cholina to substancja witaminopochodna, określana mianem witaminy B4. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie większości komórek ciała w szczególności mózgu, wątroby oraz układu nerwowego. Wykazano, że zwiększa możliwości zapamiętywania oraz skupiania się na wykonywanych czynnościach,
• fosfatydylocholina – stanowi źródło choliny w żółtku jaja. Uczestniczy w prawidłowym rozwoju układu nerwowego u płodu i dziecka,
• ksantofile – są związkami antyutleniającymi, zatem chronią organizm przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu, powstałych w wyniku licznych przemian metabolicznych,
• luteina i zaeksantyna – substancje zaliczane do grupy ksantofili. Uczestniczą w prawidłowym rozwoju oczu oraz profilaktyce chorób tego narządu.

W jajach kurzych znajdują się witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz rozpuszczalne w wodzie tiamina, ryboflawina, niacyna, kwas pantotenowy, kwas foliowy, biotyna oraz witaminy B6, B12. Ze składników mineralnych należy wymienić selen niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, żelazo uczestniczące w budowaniu erytrocytów, fosfor wspierający mineralizację kości i zębów oraz cynk, szczególnie cenny dla chłopców, gdyż wspiera prawidłowy rozwój męskich cech płciowych.

Jajka dla niemowląt i dzieci

Jaja w całości powinny być wprowadzone do diety niemowląt po ukończeniu 6. miesiąca życia. Nie należy podawać jajka na surowo ze względu na możliwość zakażenia Salmonellą. Białka jaja kurzego uznawane są za drugi w kolejności występowania alergizujący produkt tuż po mleku krowim. Alergie u dzieci diagnozuje się najczęściej w wieku 4–5 lat. W badaniu Sybilskiego i wsp. wcześniejsze (przed 7. miesiącem życia) podawanie niemowlęciu jajka, skutkowało częstszym występowaniem objawów astmy oskrzelowej oraz alergicznych zaburzeń przewodu pokarmowego.

Dziecku w wieku od 1. do 3. roku życia można podawać 3–4 jaja tygodniowo, co oznacza ok. ½ sztuki każdego dnia. Dziecko starsze może spożywać ok. jedno jajko dziennie.

Jajka przepiórcze dla dzieci

Jeżeli Twoje dziecko ma alergię na białka jaja kurzego, warto sprawdzić jak reaguje na jaja pochodzące od innego ptactwa np. gęsi lub przepiórek. Niektóre dzieci reagują pozytywnie na zastąpienie w diecie dziecka jajek kurzych przepiórczymi, jednak nie jest to regułą.

Jajko dla dziecka – przepisy

Jaja dla dzieci najlepiej podawać w formie ugotowanej na miękko lub na twardo. Ciekawym pomysłem będzie lekka jajecznica przygotowana na parze lub na dobrej jakości maśle. Ponadto jaja wchodzą w skład ciasta na naleśniki, do którego przygotowania można wykorzystać nie tylko mąkę pszenną, ale i gryczaną, jaglaną lub pełnoziarnistą.

Jaja kurze są bardzo wartościowym produktem w żywieniu dzieci, ponieważ zawierają pełnowartościowe białko, tłuszcz o dobrych proporcjach między kwasami tłuszczowymi nasyconymi, a nienasyconymi oraz szereg substancji bioaktywnych, witamin i składników mineralnych wspierających prawidłowy rozwój układu nerwowego oraz psychomotorycznego pociechy. Po ukończeniu 9. miesiąca życia zgodnie z aktualnymi zaleceniami, można wprowadzić do diety niemowlęcia jajo w całości, wyłącznie po obróbce termicznej.