Glikemia – na czczo, po posiłku. Glikemia przygodna

Aktualizacja: 10 marca, 2025

Glikemia jest jednym z podstawowych parametrów, które oznaczane są zazwyczaj przy okazji wykonywania morfologii krwi. Ze względu na ciągłe rozpowszechnianie się cukrzycy, badanie to jest niezwykle ważne w celu prewencji choroby. Przeczytaj artykuł i dowiedz się jak interpretować wyniki swoich badań!

Glikemia

Glikemia oznacza nic innego jak poziom, a właściwie stężenie glukozy we krwi. U osób zdrowych, u których nie występują zaburzenia węglowodanowe, nie jest ona wartością stałą, a ulega ciągłym wahaniom, w zależności od tego czy i kiedy zjemy posiłek oraz z czego będzie się on składał. Istotne znaczenie ma tutaj indeks glikemiczny, który świadczy o tym jak szybko podnosi się stężenie glukozy w osoczu po spożyciu określonego składnika i na jak długo się utrzymuje. Bez wątpienia powinna być oznaczana nie tylko u osób, które już cierpią na zaburzenia węglowodanowe, w celu monitorowania odchyleń, ale także u każdej zdrowej osoby po to, by wykryć ewentualne zaburzenia.

Dodatkowo bardzo ważne jest to badanie u kobiet w ciąży. Niezwykle często podczas odmiennego stanu zdarzają się patologie w gospodarce węglowodanowej. Z tego właśnie względu między 4. a 25. tygodniem ciąży warto wykonywać przesiewowe badania na oznaczenie glukozy we krwi. Ponadto zauważenie niektórych objawów, może być bodźcem do wykonania diagnostyki. Wśród nich zaliczamy zwiększone pragnienie oraz wysychanie błon śluzowych, jak i wzmożony apetyt, przewlekłe uczucie zmęczenia, trudno gojące się rany i poliuria (wzmożone oddawanie moczu). Pamiętajmy jednak, że do rozpoznania cukrzycy niezbędne jest stwierdzenie, co najmniej jednej z nieprawidłowości, przy czym musi być badanie to potwierdzone 2 razy. Miejmy na uwadze, że wpływ na wynik może mieć dieta w dniu przed badaniem, a także aktywność fizyczna czy pora ostatniego posiłku.

Glikemia na czczo

Glikemia na czczo to badania przedstawiające stężenie glukozy w osoczu krwi żylnej na czczo. Jej wartość zwykle jest niższa niż tej poposiłkowej, ze względu na fakt, że jedzenie podnosi stężenie glukozy w ustroju. Jak sama nazwa wskazuje niezwykle istotne jest to, by nie przyjmować żadnego posiłku, co najmniej 8 godzin przed badaniem i podejść do niego na czczo. W innym przypadku uzyskane wyniki nie będą wiarygodne, a wykonane badanie traci sens. Przyjmuje się, że wartości świadczące o nieprawidłowej glikemii na czczo świadczą o wystąpieniu stanu przedcukrzycowego. W tym stadium włączenie odpowiedniej diety oraz rozpoczęcie zdrowego trybu życia działa niezwykle korzystnie i pozwala unormować gospodarkę węglowodanową. Poniżej, w tabeli przedstawię normy tegoż wskaźnika.

Glikemia po posiłku

Glikemia po posiłku, czyli inaczej zwana poposiłkową, jest oznaczeniem stężenia glukozy we krwi po spożyciu posiłku. U zdrowych osób poziom glukozy wzrasta ok. 10 minut po rozpoczęciu spożycia posiłku, a poziom maksymalny osiąga po ok. 60 minutach. Powraca do swych wartości sprzed posiłku po ok. 2–3 godzinach.

Poniżej w tabeli przedstawię normy glikemii po posiłku określające maksymalne stężenie glukozy w osoczu w czasie 2 godzin po posiłku.

Osiągnięcie wartości sugerujących cukrzycę są niepokojące i powinny skłonić do wizyty u specjalisty w celu potwierdzenia lub wykluczenia podejrzeń.

Glikemia przygodna

Glikemia przygodna oznaczona jest w próbce krwi pobranej w dowolnej porze dnia oraz niezależnie od pory spożycia ostatniego posiłku. O zaburzeniach świadczy otrzymanie wartości ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l). W tym przypadku cukrzyca rozpoznawana jest nie tylko poprzez otrzymanie określonego wyniku, ale także zdiagnozowanie występowania objawów hiperglikemii wspomnianych powyżej.  

Podsumowując cukrzyca jest schorzeniem coraz powszechniejszym. Niestety dotyka coraz większej ilości ludzi, w coraz młodszym wieku. Pamiętajmy, że choroba ta może dotyczyć nas oraz naszych bliskich, dlatego tak ważne jest kontrolowanie stężenia glukozy w osoczu. Badanie to jest bezbolesne oraz niedrogie, a może uratować komuś zdrowie, a nawet życie.