Nadmiar potasu – objawy, leczenie. Jak obniżyć potas?

Potas jest podstawowym pierwiastkiem wnętrza komórek. Odpowiada za utrzymanie w nich wody. Uczestniczy w wielu przemianach metabolicznych cukrów i energii oraz aktywuje działanie wielu enzymów. W chorobach nerek często zachodzi potrzeba ograniczenia potasu (nawet o połowę), jego wysokie stężenie zagraża życiu.

Nadmiar potasu

Mimo, iż potas to ważny składnik odżywczy, to jego nadmiar może być niebezpieczny dla zdrowia. Hiperkalemia (nadmiar potasu) jest częstym zjawiskiem w chorobach nerek, przez ich nieprawidłowe działanie zostaje on w nadmiarze zgromadzony we krwi, stan ten może wywołać zaburzenia czynności serca, aż do całkowitego zatrzymania akcji serca.

Wyróżnia się 3 rodzaje hiperkalemii:

• łagodną (5,5–6 mmol/l),
• umiarkowaną (6,1–7 mmol/l),
• ciężką (≥7 mmol/l).

Nadmiar potasu – objawy

Objawy łagodnej hiperkalemii są zwykle niezauważalne, dlatego też do wykrycia nadmiaru potasu często dochodzi przypadkowo, np. przy okazji innych badań diagnostycznych.

Do widocznych objawów należą: osłabienie mięśni, drętwienie, mrowienie, mdłości.

Ciężka hiperkalemia natomiast wymaga szybkiej interwencji, gdyż może powodować kołatanie serca, duszność, ból w klatce piersiowej, nudności lub wymioty, jest to stan zagrażający życiu, którego nie należy lekceważyć.

Nadmiar potasu – leczenie

Leczenie nadmiaru potasu jest zależne od stężenia pierwiastka w organizmie, przyczyny zaburzenia, a także tempa jego narastania. Leczenie ma na celu unormowanie poziomu potasu we krwi, usunięcie jego nadmiaru z przestrzeni zewnątrzkomórkowej i zapobieganie powikłaniom.

W łagodnej lub umiarkowanej hiperkalemi nadmiar można zniwelować zmianami w diecie oraz stosowaniem środków moczopędnych, w przypadku ciężkiej hiperkalemi konieczna jest hospitalizacja i zastosowanie środków takich jaki: salbutamol, wodorowęglan sodu, furosemid, glukoza z insuliną, żywice jonowymienne i chlorek wapnia.

Czasami, gdy terapia ta jest nieskuteczna lub gdy poziom potasu zagraża życiu i nie ma czasu na leczenie zachowawcze, konieczne jest wykonanie dializy. W trakcie leczenia nadmiaru potasu co jakiś czas sprawdzane są jego efekty poprzez badanie stężenia pierwiastka w organizmie.

Jak obniżyć potas?

Należy unikać substytutów soli, ziołowych lekarstw i suplementów (mogą mieć składniki, które podnoszą poziom potasu).

Zalecana jest dieta ubogopotasowa (normy potasu, dla osób dorosłych to 4700mg/d), która polega na ograniczeniu lub wyeliminowaniu produktów bogatych w potas. Potrawy powinny być sporządzane metodą gotowania, duszenia, pieczenia w pergaminie,folii i smażenia bez tłuszczu. Należy również pamiętać, aby kupować napoje z niską zawartością potasu.

Potas powszechnie występuje w żywności, jednak jego zawartość w poszczególnych produktach jest zróżnicowana. Źródłem są produkty roślinne, owoce suszone, nasiona roślin strączkowych oraz surowe warzywa i owoce.

Zawartość potasu w poszczególnych produktach:

Źródło: http://advances.nutrition.org/content/3/6/820/T3.expansion.html

Istnieje również sposób na obniżenie zawartości potasu w warzywach, nazywany „metodą podwójnego gotowania“. Gotowanie jarzyn w bardzo istotny sposób, może obniżyć w nich zawartość tego pierwiastka.

1. Jarzyny drobno posiekać
2. Zalać gorącą wodą w proporcji 10 części wody na 1 część jarzyn
3. Wymoczyć jarzyny przez 30 min.
4. Odlać wodę, potem wypłukać pod bieżącą wodą
5. Czynność płukania powtórzyć kilkakrotnie
6. Zalać jarzyny wodą i gotować przez 3–6 min.
7. Odlać wodę i ponownie zagotować

Nadmiar potasu we krwi może mieć poważne skutki zdrowotne, często jest objawem nieprawidłowego funkcjonowania nerek dlatego też nie należy lekceważyć objawów hiperkalemii. Pomocna będzie dieta ubogopotasowa, jednak co do szczegółowego leczenia należy pilnie skonsultować się z lekarzem prowadzącym.