Flawony, izoflawony, antocyjany – cenne substancje dla naszego zdrowia

Powszechnie znane zmiatacze wolnych rodników – antyoksydanty, pełnią wiele ważnych funkcji w naszym organizmie, warunkując prawidłowy stan zdrowia. Czym są flawonoidy i gdzie możemy je znaleźć? O tym w artykule!

Flawonoidy

Flawonoidy to grupa naturalnych substancji, znajdujących się w owocach, warzywach, ziarnach, korze, korzeniach, łodygach, kwiatach, herbacie i winie. Te naturalne związki charakteryzują się wysoce korzystnym wpływem na zdrowie. Flawonoidy są obecnie uważane za niezbędny składnik w różnych preparatach farmaceutycznych, medycznych i kosmetycznych. Swoją popularność zawdzięczają właściwościom antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, przeciwmutagennym i przeciwrakotwórczym.

Wiedza na temat mechanizmów działania flawonoidów nadal nie jest do końca wyjaśniona, jednak od wieków powszechnie wiadomo, że związki te wykazują szerokie spektrum aktywności biologicznej. Obecne trendy w badaniach dotyczących flawonoidów dotyczą izolacji, identyfikacji, charakterystyki i działania flawonoidów, a wreszcie ich zastosowań w zakresie korzyści zdrowotnych.

Flawony

Flawony są jedną z najważniejszych podgrup flawonoidów. Flawony są obecne w liściach, kwiatach i owocach jako glikozydy. Seler, pietruszka, czerwona papryka, rumianek, mięta i ginkgo biloba są jednymi z głównych źródeł flawonów. W grupie tej wyróżniamy luteolinę, apigeninę i tangeritinę. Skórki owoców cytrusowych są bogate w polimetoksylowane flawony, tangeretin, nobiletin i sinensetin. Flawony są naturalnymi żółtymi barwnikami (flavus = żółty), które znajdują zastosowanie w przemyśle kosmetycznym.  

Flawony posiadają aktywność antyoksydacyjną i  zdolność do wychwytywania wolnych rodników w żywności. Uważa się, że większość chorób metabolicznych wynika ze stresu oksydacyjnego i dlatego istotny wydaje się być fakt, że ostatnie badania wykazały pozytywny wpływ flawonów na choroby związane ze stresem oksydacyjnym. Stwierdzono również, że flawonoidy wywierają wpływ na kilka kluczowych enzymów naszego organizmu, takich jak kinazy białkowe, które regulują szlaki sygnalizacji wielu komórek, a zmiany w tych szlakach mogą być powiązane z rozwojem choroby.

Izoflawony

Izoflawonoidy to duża i najbardziej charakterystyczna podgrupa flawonoidów. Izoflawonoidy cieszą się jednak ograniczoną dostępnością w królestwie roślin i występują głównie w soi i innych roślinach strączkowych.

Wiadomo, że niektóre izoflawonoidy są obecne w drobnoustrojach. Stwierdzono również, że odgrywają ważną rolę jako prekursory dla rozwoju fitoaleksyn podczas interakcji z drobnoustrojami roślinnymi. Izoflawonoidy wykazują olbrzymi potencjał w walce z wieloma chorobami. Izoflawony, takie jak genisteina i daidzeina, są powszechnie uważane za fitoestrogeny z powodu ich aktywności estrogenowej w niektórych modelach zwierzęcych. Liczne badania wskazują na prozdrowotne działanie genisteiny wywołującej zmiany hormonalne i metaboliczne, dzięki którym mogą one wywierać korzystny wpływ na terapię niektórych jednostek chorobowych.

Antocyjany

Antocyjany to naturalne barwniki, odpowiedzialne za barwę roślin, kwiatów i owoców. Najczęściej badanymi antocyjanami są cyjanidyna, delfinidyna, malwidyna, pelargonidyna i peonidyna. Występują głównie w zewnętrznych warstwach owoców, takich jak żurawina, czarna porzeczka, czerwone winogrona, maliny, truskawki, jagody, borówki i jeżyny. Stabilność w połączeniu ze zdrowotnymi właściwościami tych związków ułatwia ich stosowanie w przemyśle spożywczym. Barwa antocyjanów zależy od pH, dlatego mogą przybierać barwę od czerwonej po różne odcienie fioletu.

Flawonoidom poświęcono w literaturze wiele uwagi w ciągu ostatnich 10 lat. Ich prozdrowotne właściwości coraz częściej znajdują zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Dotychczasowe badania stwarzają solidną bazę do dalszych analiz flawonoidów i coraz szerszego zastosowania tych związków w codziennym życiu.