Dieta w gorączce – zasady, produkty zalecane i zakazane

16 18 20

Gorączka to stan, w którym następuje w organizmie  przyspieszenie licznych procesów. Odbywa się to wysokim kosztem, jednak jest konieczny w przypadku m.in. chorób zakaźnych i innych wymagających mobilizacji układu odpornościowego. Aby umożliwić właściwe działanie w stanie podwyższonej temperatury organizmu koniecznie musimy zadbać o właściwą dietę.

Gorączka – co to jest?

Gorączka to stan podwyższonej temperatury ciała powyżej 38 stopni Celsjusza. Wywołany jest przez związki zwane pirogenami wytwarzanymi przez patogeny. Gorączka ma dla organizmu skutki pozytywne, wzmaga bowiem możliwości organizmu do walki z infekcją. Ośrodek termoregulacji w mózgu rejestruje temperaturę przepływającej przez ten obszar krwi i w zależności od potrzeb pobudza mechanizmy prowadzące do wzrostu bądź obniżenia ciepłoty ciała. W stanie gorączki ośrodek ten działa poprawnie, przestawiając jedynie temperaturę docelową na wyższy poziom. To pozwala na bardziej efektywne działanie komórek układu odpornościowego, intensywniejsze wytwarzanie przeciwciał. Z kolei bakterie i wirusy odpowiedzialne za chorobę tracą optymalne warunki bytowania, we krwi spada poziom żelaza, cynku i miedzi niezbędnych dla ich przetrwania. W okresie gorączkowania trzeba jednak zadbać o odpowiednie odżywienie.

Dieta w gorączce – zasady

Zmiany w żywieniu wskazane w trakcie gorączki wynikają ze skutków, jakie niesie ze sobą podwyższenie temperatury ciała. Wzrost ciepłoty ciała zaledwie o jeden stopień Celsjusza powoduje:

  • wzrost metabolizmu o 20% (zredukowanie zapasów glikogenu i tkanki tłuszczowej),
  • wzrost częstości skurczów serca,
  • wzrost dobowego parowania niewidzialnego o 500 ml,
  • wzmożony rozpad białek.

Dieta powinna być dobrana indywidualnie – niebagatelną rolę odgrywają przecież czynniki będące przyczyną gorączki. Niemniej jednak efekty temperatury ciała powyżej 38 stopni zmuszają do podjęcia działań kompensujących nasilenie zaistniałych przemian. W związku z tym konieczne jest wprowadzenie diety wysokoenergetycznej, o podwyższonej zawartości białka i węglowodanów. Posiłki powinny być łatwostrawne, aby wchłanianie poszczególnych składników odżywczych nie było spowolnione przez zbyt wysoką ilość błonnika. Niezwykle istotne jest także odpowiednie nawodnienie, które wymaga dostarczenia dodatkowych ilości płynów o co najmniej 0,5 litra w ciągu dnia. Aby nie doprowadzić do zwiększonej utraty wody z moczem, nie zaleca się spożywania kofeiny i wysokiej ilości sodu. Zwiększa się w tym czasie także zapotrzebowanie na żelazo i witaminę C. Dieta w okresie gorączki dla dorosłej osoby powinna zatem zawierać:

  • o około 20% kcal więcej niż wynosi zapotrzebowanie (tj. np. 200 kcal więcej dla osoby, której zapotrzebowanie wynosi 2000 kcal );
  • około 2 g białka na kilogram masy ciała, z przewagą białka pochodzenia zwierzęcego. Bardzo ważne jest, aby kaloryczność diety była odpowiednio wysoka. W przeciwnym razie białko niezbędne do regeneracji tkanek i syntezy związków zostanie wykorzystane jako źródło energii;
  • około 30–40 g dodanego tłuszczu;
  • mniej błonnika (poniżej 30 g na dobę);
  • źródła żelaza i witaminy C.

Ważną rolę odgrywa także sposób, w jaki potrawy są przyrządzane. Zgodnie z zasadami diety łatwostrawnej unikać należy spożywania produktów surowych, zaleca się natomiast ich gotowanie – w wodzie lub na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii. Nie należy smażyć, piec w sposób tradycyjny, dodawać zasmażek celem podprawienia potrawy.

Gorączka – produkty zalecane i zakazane

Produkty zalecane Produkty zakazane
  • Pieczywo z mąki oczyszczonej
  • Mleko, jogurty, kefiry, twaróg chudy
  • Jaja
  • Masło
  • Chude wędliny
  • Chuda cielęcina, kurczak, indyk
  • Chude ryby – dorsz, sola, pstrąg, flądra, mintaj
  • Tłuszcze dodawane na surowo – olej rzepakowy, oliwa z oliwek
  • Gotowane warzywa (prócz przeciwwskazanych)
  • Dojrzałe owoce (prócz przeciwwskazanych)
  • Produkty o wysokiej zawartości błonnika – pieczywo pełnoziarniste, chrupkie, ryż brązowy, kasza gryczana, pęczak, owoce w skórce, pestki
  • Produkty o wysokiej zawartości sodu – konserwy, wędliny, kiełbasy, wędzone ryby
  • Sery topiony, „Feta”, tłuste dojrzewające
  • Suche nasiona roślin strączkowych
  • Warzywa kapustne
  • Cebula, czosnek, ogórki, rzodkiewka
  • Gruszki, daktyle, czereśnie
  • Wieprzowina, baranina, kaczki
  • Produkty marynowane, wędzone
  • Sól kuchenna
  • Kawa, kakao, czekolada
  • Alkohol
  • Ostre przyprawy

Dieta w gorączce – przepisy

Propozycja całodziennego jadłospisu

Śniadanie

Przepis na kanapki z pastą z zielonego groszku

Składniki:

  • Pieczywo pszenne 70 g
  • Masło 5 g

Składniki na pastę z zielonego groszku:

  • Zielony groszek konserwowy 70 g
  • Łyżeczka oliwy
  • Bazylia
  • Zioła prowansalskie

Przygotowanie: składniki  na pastę wymieszać ze sobą. Pastę stosować jako dodatek do pieczywa.  

rozwiń

II śniadanie

Przepis na bananowy twarożek z biszkoptami i cynamonem

Składniki:

  • Dojrzały banan
  • Ser twarogowy chudy 40 g
  • Jogurt naturalny 2 łyżki
  • Cukier 1 łyżeczka
  • Biszkopty

Przygotowanie: banan, ser i jogurt zmiksować z cukrem. Nałożyć na podłużne biszkopty. Posypać cynamonem.

rozwiń

Obiad

Przepis na zupę pomidorową z makaronem obficie posypana zieloną pietruszką

Składniki:

  • Wywar z włoszczyzny 300 ml
  • Zmiksowane pomidory 150 g
  • Śmietana 12% do zagęszczenia
  • Makaron nitki 50 g

Przygotowanie: ugotować wywar z włoszczyzny. Po zagotowaniu dodać pomidory. Doprawić bazylią. Zagęścić śmietaną. Podawać z dodatkiem ugotowanego makaronu.

rozwiń
Przepis na filet z dorsza

Filet z dorsza gotowany na parze skropiony cytryną z dodatkiem ziół. Puree ziemniaczane z masłem. Duszona marchewka.

Składniki:

  • Filet z dorsza 200g
  • Ziemniaki 300g
  • Marchewka – 2 duże sztuki
  • Oliwa z oliwek/olej rzepakowy
  • Koperek
  • Natka pietruszki

Przygotowanie: filet z dorsza ugotować na parze. Rybę skropić sokiem z cytryny i pospać koperkiem. Można także dodać odrobinę oliwy z oliwek.

Ziemniaki ugotować w wodzie. Odsączone przecisnąć przez praskę. Dodać 2 łyżki masła i około 50 ml wrzącego mleka. Mieszać energicznie, można użyć blendera do uzyskania kremowej konsystencji.

Marchewki pokroić w plasterki. Włożyć do garnka i zalać niepełną szklanką zimnej wody. Dodać łyżeczkę cukru i łyżeczkę masła. Gotować do miękkości. Pod koniec dodać posiekaną natkę pietruszki.

rozwiń

Podwieczorek

Przepis na jogurtowa pianka owocowa

Składniki:

  • Jogurt naturalny 150g
  • Żelatyna 1 łyżeczka
  • Sok malinowy 1 łyżka
  • Cukier puder wedle uznania

Przygotowanie: jogurt miksować z sokiem malinowym i cukrem pudrem. Podczas ubijania dodawać żelatynę rozpuszczoną w ciepłej wodzie. Miksować do uzyskania piany. Pozostawić do stężenie w lodówce.

rozwiń

Kolacja

Przepis na gotowaną pierś z kurczaka z sosem koperkowym z białym ryżem i szpinakiem

Składniki:

  • Pierś z kurczaka – 100 g
  • Ryż biały 40 g
  • Łyżka oliwy lub oleju rzepakowego
  • Szpinak świeży 70 g

Składniki na sos koperkowy:

  • 2 łyżki jogurtu naturalnego
  • Łyżeczka oliwy z oliwek
  • Odrobina soku z cytryny
  • Szczypta cukru
  • Koperek

Przygotowanie: pierś z kurczaka ugotować na wywarze jarskim. Ryż biały gotować do wchłonięcia wody w proporcji 1:2 (ryż:woda), po ugotowaniu wymieszać z oliwą doprawioną ziołami. Szpinak ugotować przez 2–5 minut wrzucając do wrzącej wody. Składniki na sos wymieszać ze sobą.  

rozwiń

Literatura:

  • Ciborowska, Rudnicka; Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka; PZWL, Warszawa 2012;
  • Thor Piotr; Podstawy patofizjologii człowieka; Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”
  • M. Jarosz i in., Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach; Instytut Żywności i Żywienia
Kup dietę online – od dietetyka
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Dieta w gorączce – zasady, produkty zalecane i zakazane - 3.9/5. Oddano 28 głosy.
Autor artykułu:
, Dyplomowany dietetyk kliniczny. Wierzy, że odpowiednie żywienie jest kluczem do zdrowego i długiego życia.

Opinie

  • Kuba 11.05.2018, 7:49

    Różnie jest na różnych stronach. Na niektórych wolno mleko, a na niektórych nie

    Odpowiedz
    • Jo 14.12.2019, 8:03

      Przetwory mleczne i mleko raczej odradzam ponieważ podczas goraczki ważą się w żołądku i kończy się to wymiotami

      Odpowiedz
  • Olga 21.11.2019, 9:37

    20% z 2000 kcal to jest 200kcal …

    Odpowiedz

Napisz swoją opinię

Twoja opinia jest ważna. Zarówno dla nas jak i innych osób korzystających z naszego serwisu.

Twój adres e-mail nie będzie opublikowany.
Obowiązkowe pola są oznaczone