Dieta w gorączce – zasady, produkty zalecane i zakazane

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Gorączka to stan, w którym następuje w organizmie  przyspieszenie licznych procesów. Odbywa się to wysokim kosztem, jednak jest konieczny w przypadku m.in. chorób zakaźnych i innych wymagających mobilizacji układu odpornościowego. Aby umożliwić właściwe działanie w stanie podwyższonej temperatury organizmu koniecznie musimy zadbać o właściwą dietę.

Gorączka – co to jest?

Gorączka to stan podwyższonej temperatury ciała powyżej 38 stopni Celsjusza. Wywołany jest przez związki zwane pirogenami wytwarzanymi przez patogeny. Gorączka ma dla organizmu skutki pozytywne, wzmaga bowiem możliwości organizmu do walki z infekcją. Ośrodek termoregulacji w mózgu rejestruje temperaturę przepływającej przez ten obszar krwi i w zależności od potrzeb pobudza mechanizmy prowadzące do wzrostu bądź obniżenia ciepłoty ciała. W stanie gorączki ośrodek ten działa poprawnie, przestawiając jedynie temperaturę docelową na wyższy poziom. To pozwala na bardziej efektywne działanie komórek układu odpornościowego, intensywniejsze wytwarzanie przeciwciał. Z kolei bakterie i wirusy odpowiedzialne za chorobę tracą optymalne warunki bytowania, we krwi spada poziom żelaza, cynku i miedzi niezbędnych dla ich przetrwania. W okresie gorączkowania trzeba jednak zadbać o odpowiednie odżywienie.

Dieta w gorączce – zasady

Zmiany w żywieniu wskazane w trakcie gorączki wynikają ze skutków, jakie niesie ze sobą podwyższenie temperatury ciała. Wzrost ciepłoty ciała zaledwie o jeden stopień Celsjusza powoduje:

• wzrost metabolizmu o 20% (zredukowanie zapasów glikogenu i tkanki tłuszczowej),
• wzrost częstości skurczów serca,
• wzrost dobowego parowania niewidzialnego o 500 ml,
• wzmożony rozpad białek.

Dieta powinna być dobrana indywidualnie – niebagatelną rolę odgrywają przecież czynniki będące przyczyną gorączki. Niemniej jednak efekty temperatury ciała powyżej 38 stopni zmuszają do podjęcia działań kompensujących nasilenie zaistniałych przemian. W związku z tym konieczne jest wprowadzenie diety wysokoenergetycznej, o podwyższonej zawartości białka i węglowodanów. Posiłki powinny być łatwostrawne, aby wchłanianie poszczególnych składników odżywczych nie było spowolnione przez zbyt wysoką ilość błonnika. Niezwykle istotne jest także odpowiednie nawodnienie, które wymaga dostarczenia dodatkowych ilości płynów o co najmniej 0,5 litra w ciągu dnia. Aby nie doprowadzić do zwiększonej utraty wody z moczem, nie zaleca się spożywania kofeiny i wysokiej ilości sodu. Zwiększa się w tym czasie także zapotrzebowanie na żelazo i witaminę C. Dieta w okresie gorączki dla dorosłej osoby powinna zatem zawierać:

• o około 20% kcal więcej niż wynosi zapotrzebowanie (tj. np. 200 kcal więcej dla osoby, której zapotrzebowanie wynosi 2000 kcal );
• około 2 g białka na kilogram masy ciała, z przewagą białka pochodzenia zwierzęcego. Bardzo ważne jest, aby kaloryczność diety była odpowiednio wysoka. W przeciwnym razie białko niezbędne do regeneracji tkanek i syntezy związków zostanie wykorzystane jako źródło energii;
• około 30–40 g dodanego tłuszczu;
• mniej błonnika (poniżej 30 g na dobę);
• źródła żelaza i witaminy C.

Ważną rolę odgrywa także sposób, w jaki potrawy są przyrządzane. Zgodnie z zasadami diety łatwostrawnej unikać należy spożywania produktów surowych, zaleca się natomiast ich gotowanie – w wodzie lub na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii. Nie należy smażyć, piec w sposób tradycyjny, dodawać zasmażek celem podprawienia potrawy.

Gorączka – produkty zalecane i zakazane

Dieta w gorączce – przepisy

Propozycja całodziennego jadłospisu

Śniadanie

II śniadanie

Obiad

Podwieczorek

Kolacja