Dieta rozdzielna – zasady, efekty, opinie, przepisy

Aktualizacja: 22 maja, 2024

Ilu ludzi, tyle nowych diet. Co roku słyszymy o tym, że pojawiła się jakaś nowa dieta polegająca na wykluczeniu określonych składników, zmianach w menu czy obowiązkowej suplementacji. Dieta rozdzielna, zwana również dietą niełączenia czy Haya, znana jest już kilkadziesiąt lat i ma zarówno rzeszę zwolenników, jak i przeciwników. Czy jest naprawdę skuteczna i dobra dla organizmu?

Dieta rozdzielna

Dieta rozdzielna zakłada nie łączenie białek i węglowodanów w posiłkach. Według twórcy, dr Haya, inny jest czas trawienia produktów białkowych i węglowodanowych (w tym skrobi), stąd też nie powinno się ich spożywać równocześnie w czasie jednego posiłku [1]. W książce Ursuli Summ przeczytać możemy, iż: „nieprawidłowe odżywianie może hamować przemianę materii, zakłócić pracę organów wewnętrznych i zagęścić krew.” Dalej przeczytać możemy, że: „czarodziejskim rozwiązaniem” jest dieta rozdzielna. Komórki organizmu są uwalniane z kwaśnego środowiska i jednocześnie odtruwane. Uboczne produkty przemiany materii są usuwane, a nowe rezerwy organizmu uruchamiane, dzięki wchłonięciu składników witalnych.” [2].

Dieta rozdzielna – zasady

Zasadą diety rozdzielnej jest podział produktów na 3 grupy [2]:

Białkowe:

• mięso gotowane: wołowina, np. pieczeń, rolada, gulasz, stek, mięso mielone, sznyclowka; cielęcina, np. sznycle, pieczeń; jagnięcina, np. kotlety, udziec, żeberka; wieprzowinę zalicza się również do „grupy białkowej” nie zaleca się jednak jej spożywania;
• gotowany drób: np. rolada z indyka, sznycle z indyka, pierś z indyka, sznyclówka z indyka, gęś, kaczka, kurczak i pularda;
• gotowana kiełbasa:
• gotowane, nie wędzone ryby: np. dorsz, łosoś, okoń, halibut, tuńczyk, makrela, śledź, pstrąg, szczupak i flądra;
• gotowane skorupiaki (owoce morza): małże, krewetki, raki i homary;
• wyroby sojowe: np. sos sojowy, tofu i pasztety sojowe;
• jajka;
• mleko;
• gatunki sera żółtego z zawartością najwyżej 50 % tłuszczu w masie suchej: np. parmezan, edamski, gouda, tylżycki i ementaler;
• gotowane pomidory;
• następujące napoje: herbata owocowa, wino jabłkowe, wytrawne wino białe i czerwone, wytrawne wino różowe (rose), wytrawny szampan, soki owocowe i soki owocowe rozcieńczane wodą;
• owoce ziarnkowe (oprócz miękkich, słodkich jabłek), cytrusowe, jagodowe.

Węglowodanowe:

• zboża pełnoziarniste: np. pszenica, orkisz, żyto, jęczmień, owies, proso, suszona kukurydza, niełuskany ryż;
• produkty pełnoziarniste: np. pieczywo pełnoziarniste, ciasto z mąki pełnoziarnistej, makaron i kasza pełnoziarniste;
• ziemniaki;
• następujące owoce: banany, kruche i słodkie jabłka, świeże figi i świeże daktyle;
• niesiarkowane suszone owoce (oprócz rodzynek);
• następujące produkty do słodzenia: fruktoza (zagęszczony syrop owocowy), miód syrop klonowy, nektar z gruszek lub jabłek; produkty do słodzenia mogą być używane w małych ilościach do przyprawiania potraw z przewagą białka;
• mąka ziemniaczana.

Neutralne:

• tłuszcze (oprócz utwardzanych i białych, twardych tłuszczów): np. olej;
• zakwaszane produkty mleczne: np. jogurt, kwaśna śmietana, twarożek, maślanka, kwaśne mleko i kefir;
• słodka śmietana i śmietanka do kawy;
• gatunki sera o co najmniej 60% zawartości tłuszczu w suchej masie: np. serek śmietankowy, serek topiony, camembert;
• rożne gatunki białego sera: np. ser owczy i kozi, mozzarella, twaróg ziarnisty;
• surowe lub wędzone wędliny: np. wędzonka, surowa szynka, salami i kiełbasa debreczyńska;
• surowe mięso: np. tatar (surowego mięsa należy jednak unikać);
• surowe, marynowane lub wędzone ryby: np. wędzony łosoś, wędzona makrela lub pstrąg, matiasy oraz śledzie Bismarcka;
• następujące warzywa: oberżyny, karczochy, awokado, brokuły, kalafior, zielona fasolka, cykoria, kapusta pekińska, zielony groszek, koperek, ogórki, czosnek, kalarepa, por, świeża kukurydza, botwinka, marchewka, papryka strąkowa, peperoni, rzodkiewki, rzodkiew, buraki, brukselka, czerwona kapusta, kiszona kapusta, seler, szparagi, szpinak, pomidory, biała kapusta, kapusta włoska, cebula, cukinia;
• gatunki sałat: np. zielona sałata, endywia, sałata lodowca;
• grzyby: np. pieczarki, boczniaki, kurki, borowiki;
• kiełki i zarodki: np. kiełki grzybów mung, lucerny i rzodkiewki;
• zioła, przyprawy i skórka cytryny;
• orzechy (oprócz orzeszków ziemnych) i nasiona: np. orzechy laskowe, orzechy włoskie, wiórki kokosowe, migdały, sezam i mak;
• czarna jagoda;
• niesiarkowane rodzynki;
• oliwki;
• żółtko;
• drożdże;
• bulion warzywny;
• czysty, wysokoprocentowy alkohol: up. żytniówka, jałowcówka i czyste brandy z owoców;
• herbaty ziołowe;
• preparaty żelujące: np. żelatyna (produkt pochodzenia zwierzęcego), agar-agar (proszek z alg morskich – rozpuszcza się go w zimnym płynie, podgrzewa do 60–80 stopni i studzi), środek wiążący pochodzenia roślinnego z mąki ziaren chleba świętojańskiego (w sklepach ze zdrową żywnością).

Dieta rozdzielna – efekty, opinie

Na wielu forach osób, które stosowały tego typu dietę alternatywną znaleźć można bardzo wiele opinii. Jest to dieta skuteczna, choć nie do końca wynika to ze sposobu nie łączenia składników, a głównie z obniżonej kaloryczności – zakłada się ok. 1000 kcal i dodatkowo podejmowanej aktywności fizycznej.

Z dietetycznego punktu widzenia jest to dieta, która nie ma naukowego potwierdzenia skuteczności. Co więcej wskazuje się, iż jest to dieta bardzo niedoborowa i nieracjonalnie skomponowana pod względem dostępności produktów oraz podziału makroskładników (60% energia z węglowodanów, 30% z białek, 10% z tłuszczu). Wskazuje się również na możliwość niedoborów żywieniowych, w tym żelaza, cynku, witamin z gr. B oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach [3]. Ponadto istnieją badania, które wskazują na to, iż spadek masy ciała na obu rodzajach diet: niełączenia oraz łączenia jest podobny [4].

Dieta rozdzielna – przepisy