Endywia – właściwości, przepisy. Co to jest endywia?
Aktualizacja: 7 maja, 2024
Endywia
Jednoroczne warzywo należące do rodziny astrowatych. Jej częścią jadalną jest rozeta liściowa. W Polsce uprawiane są dwie odmiany endywii – endywia kędzierzawa oraz eskariola paryska. Ta pierwsza pochodzi z Francji. Ma zielone liście, które są silnie powycinane i mają ząbkowane brzegi. Jest delikatniejsza niż eskariola, która ma bardziej żółtozielone liście o nieregularnych brzegach. Endywia ma gorzki, pikantny smak. Zawiera więcej witamin i składników mineralnych niż sałata. Warzywo najlepiej owinąć wilgotną ściereczkę i przechowywać w lodówce [1].
Endywia – właściwości
Endywia, tak jak inne liściaste warzywa tego typu, jest szczególnie bogata w witaminę K (wpływa ona na proces krzepnięcia krwi oraz na gospodarkę wapniową) i potas (bierze udział m.in. w przewodzeniu impulsów nerwowych oraz aktywuje wiele enzymów). Zawiera również pewne ilości witamin np. z grupy B oraz składników mineralnych, takich jak wapń czy magnez. Jednak endywia nie jest znaczącym źródłem tych substancji czynnych.
Warzywo jest także źródłem laktonów seskwiterpenowych – intybiny. Działa ona żółciotwórczo, wspomagając pracę wątroby. Ponadto zapobiega działaniu cytotoksycznemu niektórych leków. Inną substancją jest inulina. Jest to rozpuszczalna frakcja błonnika pokarmowego. Należy do prebiotyków, czyli stanowi pożywkę dla probiotycznych bakterii jelitowych. Pośrednio wpływa na prawidłowe funkcjonowanie m.in. układu immunologicznego jelit. Endywia zawiera także antyoksydanty, takie jak kwas chlorogenowy, kwas dikawoilochinowy, kwercytynę i kemferol, które odznaczają się wysokim potencjałem przeciwutleniającym. Antyoksydacyjne działanie zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej i chorób układu sercowo-naczyniowego [1].
Endywia – cena, gdzie kupić
Warzywo można kupić w większości zieleniaków i w większych sklepach spożywczych. Często jest składnikiem tzw. miksów sałatkowych.
Cena w zależności od sezonu oraz sklepu to 3,5–4 zł za „główkę”.
Endywia – przepisy
Najczęściej spożywana jest na surowo w postaci sałatek. Ze względu na smak komponuje się najlepiej z orzechami albo ostrymi serami. Poniżej umieszczono kilka propozycji potraw z endywią.
Składniki:
- 1 puszka czerwonej fasoli,
- 1 duża garść endywii,
- 5 ogórków małosolnych,
- ½ sera camembert,
- ½ pęczka koperku,
- 1 łyżka majonezu,
- 1 łyżka jogurtu,
- sól, pieprz.
Sposób przygotowania:
- Opłukać fasolę pod bieżącą wodą. Przesypać do miski.
- Dodać posiekany koperek, pociętą endywię, pokrojony w kostkę ser i ogórek, jogurt, majonez i przyprawy. Wymieszać. [2]
Składniki:
- główka endywii,
- 4 fileciki anchovies,
- 1 szalotka,
- 2 ząbki czosnku,
- 3 łyżki rodzynek,
- 2 łyżki orzechów piniowych,
- 4 łyżki oliwy,
- sól, pieprz.
Sposób przygotowania:
- Umyć endywię pod bieżącą wodą. Posiekać na paski o szerokości ok. 2 cm.
- Szalotkę i czosnek obrać i drobno posiekać.
- Do rondla wlać oliwę. Dodać posiekaną szalotkę i czosnek, posolić i zeszklić.
- Rodzynki zalać wrzątkiem i odstawić na 3 minuty. Odsączyć.
- Rybę odsączyć z zalewy i pokroić na mniejsze części.
- W rondelku podprażyć orzechy. Dodać rodzynki i anchovies. Dusić ok. 3 minut.
- W osobnym rondelku wrzucić endywię, posolić i skroplić 3 łyżkami wody. Przykryć i dusić kilka minut aż zmięknie.
- Przenieść endywię do reszty składników. Wymieszać i zostawić na małym ogniu na 4 minuty. Pod koniec dodać świeżo zmielony pieprz. [3]
Składniki:
- 1 główka sałaty masłowej,
- 1 główka endywii,
- 1 cebula,
- 3 ząbki czosnku,
- 30 dag ziemniaków,
- 2 litry bulionu,
- 4 kromki pieczywa tostowego,
- 2 łyżki masła,
- 3 łyżki śmietany 18%,
- 1 łyżka soku z cytryny,
- gałka muszkatołowa, biały pieprz.
Sposób przygotowania:
- Ziemniaki, cebulę umyć, obrać i pokroić. Umieścić w garnku. Zalać bulionem i gotować ok. 30 minut.
- Sałatę i endywię umyć, osuszyć i pokroić w paski. Dodać do zupy. Gotować 10 minut.
- Zupę zblendować. Doprawić do smaku pieprzem, gałką muszkatołową i sokiem z cytryny. Zabielić zupę śmietaną.
- Pokroić pieczywo w kostkę. Czosnek obrać i posiekać. Roztopić masło na patelni, dodać czosnek i pieczywo. Smażyć, aż będzie chrupiące. Podawać razem z zupą.
Endywia to wartościowe warzywo, które może stanowić urozmaicenie bazy na sałatkę lub składnik do innych potraw. Jest źródłem głównie witaminy K oraz potasu. Dodatkowo jest także źródłem intybiny, inuliny i antyoksydantów. Osoby, które wolą łagodniejsze smaki, mogą wybierać gotowe miksy sałat, w których jest endywia. Warzywo doskonale współgra z orzechami i serami. [4]
Literatura:
- Cieślik E., Gajda I. Charakterystya wartości odżywczej i właściwości prozdrowotnych endywii (Cichorium endivia L.). Postępy Fitoterapii 2010, 4, 224-228.
- https://zpierwszegotloczenia.pl/przepis/salatka-z-czerwonej-fasoli-endywii-i-ogorkow-malosolnych, [data dostępu: 07.07.208 r.].
- http://sycyliasi.blogspot.com/2017/06/scarola-in-umido-endywia-duszona.html, [data dostępu: 07.07.208 r.].
- https://gotujmy.pl/zupa-krem-z-zielonej-salaty,przepisy-warzywa-przepis,216425.html [data dostępu: 07.07.208 r.].
