Dieta na anemię bogata w żelazo – przykładowy jadłospis

Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024

Anemia, to inaczej niedokrwistość, czyli stan, w którym obniżeniu ulegają: stężenie hemoglobiny, liczba erytrocytów lub hematokryt. Erytrocyty, czyli czerwone ciałka krwi, dzięki swojej umiejętności przyłączania i odłączania tlenu, stanowią jego główny transporter.  Zjawisko wiązania tlenu jest możliwe dzięki hemoglobinie zawartej w erytrocycie – białka nadającego czerwoną barwę, zawierającego w swojej budowie żelazo. Stąd tak istotne znaczenie tego pierwiastka w tworzeniu i funkcjonowaniu erytrocytów. Niedobór żelaza może być przyczyną niedokrwistości. Najczęściej jest on spowodowany krwawieniami, ale może także wynikać z niezaspokojenia właściwej jego podaży wraz z dietą.

Dieta na anemię – witaminy i składniki mineralne

Anemia niejedno ma imię. W zależności od tego jaka jest jej przyczyna, manifestuje się w różny sposób i różne są metody jej leczenia. Wpływa to także na zalecenia dietetyczne. Niedokrwistość może wynikać z niedoboru żelaza bądź z niedoboru kwasu foliowego lub witaminy B12. Ta pierwsza wiąże się ze zmniejszeniem krwinek czerwonych – mikrocytarna, druga natomiast z ich powiększeniem – megaloblastyczna. Każda z nich może być wywołana niedoborami poszczególnych składników w diecie. Należy jednak mieć na uwadze, że nie jest to jedyna możliwa przyczyna. Zaburzenia wchłaniania, zapalenia jelit czy leki, to niektóre  spośród potencjalnych czynników indukujących anemię. Jeśli jednak sprawcą niedokrwistości okazuje się być niedożywienie, należy rozważyć zmianę nawyków żywieniowych i wzbogacenie diety w produkty bogate w żelazo, kwas foliowy bądź witaminę B12 wraz ze związkami wspomagającymi ich wchłanianie.

Produkty bogate w żelazo

Dieta na anemię – czego unikać?

Należy pamiętać, że wysoka zawartość żelaza w produkcie nie zawsze korzystnie wpłynie na jego magazynowanie w ustroju. Komponując jadłospis należy brać pod uwagę dwa podstawowe czynniki – rodzaj żelaza oraz obecność związków utrudniających i wspomagających wchłanianie. Żelazo może występować w dwóch formach – hemowej bądź niehemowej, spośród których ta pierwsza jest znacznie lepiej przyswajalna. Żelazo hemowe zawarte jest w mięsie. Żelazo z produktów roślinnych wchłania się znacznie gorzej, jednak proces przyswajania można wspomóc dodatkiem witaminy C lub białka zwierzęcego. Przeciwnie, zmniejszają efektywność tego procesu: błonnik, fityniany, szczawiany, polifenole, czyli związki obecne w roślinach. Ten niekorzystny proces można złagodzić np. poprzez namaczanie roślin strączkowych czy płatów owsianych bądź dodając do posiłku produkty bogate w kwas askorbinowy. Kawa i herbata także zmniejszają wchłanianie pierwiastka, dlatego produkty bogate w żelazo należy spożywać w kilkugodzinnych odstępach od spożycia kawy czy herbaty.

Produkty bogate w witaminę C

Dieta na anemię – przykładowy jadłospis

Śniadanie

Owsianka z jogurtem naturalnym, truskawkami i kiwi.

Najlepiej płatki owsiane zalać wodą i pozostawić do wchłonięcia (jeśli jest taka możliwość, warto pozostawić je pod przykryciem na całą noc). Truskawki i kiwi, jako owoce bogate w kwas askorbinowy zwiększą przyswajalność Fe.

II śniadanie

Kanapka z pieczywa pełnoziarnistego z pastą ze słonecznika i czerwoną papryką

Pastę ze słonecznika otrzymujemy poprzez zmielenie nasion słonecznika z odrobiną oleju rzepakowego czy oliwy i doprawienie ulubionymi przyprawami.

Obiad

Zupa krem z brokułów zabielana śmietaną z ryżem pełnoziarnistym.

Polędwica wołowa pieczona w folii, sałatka z jarmużu i pomidorków koktajlowych z pestkami dyni i liśćmi pietruszki, ryż brązowy.

Podwieczorek

Garść orzechów laskowych

Kolacja

Cukinia zapiekana z kaszą gryczaną

Samo leczenie niedokrwistości z niedoboru żelaza wymaga suplementacji preparatami farmaceutycznymi. Jeżeli jednak podstawową przyczyną problemu jest niedostateczna podaż pierwiastka wraz z dietą, należy dokonać zmian w codziennym żywieniu i zwiększyć spożycie produktów bogatych w żelazo, pamiętając o związkach zaburzających ich wchłanianie. Dbając o  dobór odpowiedniej jakości produktów i dobrą kompozycję posiłków otrzymamy z jedzenia to co najlepsze.