bonavita
bonavita

Menu główne

  • Diety
  • BonaVita.pl
  • Artykuły
    • Diety od A do Z
      • Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik
      • Korzyści zdrowotne mniszka lekarskiego w Twojej diecie
      • Jak zacząć odchudzanie: wskazówki dla początkujących?
      • Jak pozbyć się tłuszczu trzewnego?
      • Dieta białkowo-tłuszczowa na redukcji – jadłospis i efekty
    • Odżywianie
      • Napój izotoniczny – czym jest?
      • Talerz zdrowego żywienia
      • Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?
      • Ziołowe herbaty na upały
      • Korzyści zdrowotne ostrego jedzenia
    • Psychologia
      • Jak poprawić pamięć i koncentrację? 7 skutecznych sposobów
      • Miłość zmienną jest – 6 etapów rozwoju związku
      • Proste i niezawodne sposoby na radzenie sobie ze stresem
      • Zaburzenia odżywiania towarzyszące depresji
      • Stres i aspekty żywieniowe u osób pracujących
    • Sport
      • Ćwiczenia na jędrne uda i pośladki – pozbądź się cellulitu
      • Jumping fitness – zasady, efekty i przeciwwskazania
      • Siłownia dla kobiet – szczegółowy plan na początek
      • Co jeść po treningu: 6 doskonałych przepisów
      • Węglowodany przed i po treningu. Podział węglowodanów
    • Zdrowie
      • Ziemia okrzemkowa – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
      • Czosnek może szkodzić – poznajmy skutki uboczne jego spożywania
      • Olej z czarnuszki, jego zastosowanie i cudowne właściwości. Nie uwierzysz, że…
      • Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
      • Produkty o działaniu przeciwzapalnym
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żwyności
    • Witaminy
  • Przepisy
  • Kontakt
Ulubione
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Cholestaza – objawy, leczenie i dieta

Cholestaza – objawy, leczenie i dieta

🕣 3 min czytania

Aktualizacja: 20 maja, 2024

Cholestazą nazywamy zastój żółci spowodowany jej nieprawidłową produkcją lub przepływem do dwunastnicy. W wyniku tego stanu dochodzi do upośledzonego trawienia i wchłaniania tłuszczów, uciążliwego świądu skóry i żółtaczki. Co prowadzi do wystąpienia cholestazy, jak ją rozpoznać, jak jej zapobiegać i jak ją leczyć? Czy dieta ma znaczenie w prewencji i terapii zastoju żółci?

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Mechanizm działania żółci
  • Cholestaza
  • Cholestaza – objawy
  • Cholestaza – leczenie
  • Cholestaza – dieta

Mechanizm działania żółci

Fizjologicznie, w czasie trawienia posiłku obfitującego w tłuszcze, z pęcherzyka żółciowego uwolniona zostaje żółć – brunatnożółta, płynna wydzielina wytwarzana przez komórki wątroby, odpowiedzialna za „rozbicie” cząsteczek tłuszczu na mniejsze formy. Proces ten, zwany emulgacją, umożliwia prawidłowe trawienie. Żółć wyprowadzana jest z wątroby przez układ przewodów żółciowych – te o najmniejszej średnicy łączą się w końcowych odcinkach w większe przewody: lewy przewód wątrobowy i prawy przewód wątrobowy. One zaś łączą się wraz z przewodem pęcherzyka żółciowego w przewód żółciowy wspólny, który doprowadza żółć do dwunastnicy w miejscu zwanym bańką wątrobowo-trzustkową. Obecna w dwunastnicy żółć bierze udział w przemianie tłuszczów.

Cholestaza

Cholestazą nazywamy zespół objawów klinicznych i biochemicznych wywołanych różnymi czynnikami prowadzącymi do mechanicznego zatrzymania odpływu żółci lub czynnościowego upośledzenia czynności wydzielniczej wątroby [1]. Nazwa pochodzi od łac. cholestasis , co oznacza dosłownie zastój żółci. Do patologii tej dochodzi zwykle wskutek jej obniżonej produkcji i wydzielania do dwunastnicy. Umownie rodzaje cholestazy podzielić można na dwie grupy:

  • zewnątrzwątrobowa – zaburzenie w odpływie żółci. Do tego rodzaju cholestazy dochodzi najczęściej wskutek dysfunkcji dróg żółciowych – kamic, torbieli, niedrożności, zapalenia czy ucisku przez guzy. Często występuje również w przebiegu chorób trzustki. W tego typu cholestazie żółć jest produkowana w prawidłowy sposób, jednak uniemożliwiony jest jej dopływ do miejsca docelowego;
  • wewnątrzwątrobowa – zaburzenia produkcji żółci, częste w przypadku infekcyjnych zapaleń wątroby (np. listerioza, sepsa, gruźlica), stłuszczenia i marskości, zaburzeń metabolicznych, anatomicznych, genetycznych. Do tego typu zalicza się również cholestazę polekową i ciężarnych. Ta druga, o dość łagodnym przebiegu, występuje najczęściej około 30. tygodnia ciąży w odpowiedzi na produkowane w tym czasie hormony i ustępuje samoistnie po porodzie.

Cholestaza – objawy

Cholestaza manifestuje się następującymi objawami:

  • uciążliwy świąd skóry – najbardziej charakterystyczny i najczęstszy objaw, spowodowany gromadzeniem się soli kwasów żółciowych w tkance podskórnej i powodujący podrażnienie zakończeń nerwowych (98% przypadków);
  • żółtaczka;
  • zaburzenia trawienia i wchłaniania, szczególnie tłuszczów i witamin A, D i K;
  • powiększenie wątroby i śledziony;
  • zmiana zabarwienia stolców.

Ponadto w badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone stężenie bilirubiny, fosfatazy alkalicznej (ALP) i GGTP, czyli enzymów wytwarzanych przez komórki wątrobowe, które wykazują większą aktywność u chorych z chorobami wątroby, w tym przebiegających z zastojem żółci. Warto oznaczyć również stężenie AlAT, AspAT i LDH we krwi.

Objawy, razem z wynikami badań laboratoryjnych, uzupełniane są przez wyniki badań obrazowych, takich jak badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej (USG), ze szczególnym uwzględnieniem wątroby. Taka diagnostyka da lekarzowi pełen obraz naszego stanu i ułatwi decyzję o dalszym postępowaniu medycznym.

Cholestaza – leczenie

Leczenie zależy od przyczyny wystąpienia zastoju żółci. W przypadku, gdy jej odpływ utrudniony jest przez występowanie złogów w przewodach żółciowych, najczęściej stosowaną metodą jest zabieg endoskopowy polegający na oczyszczaniu przewodu żółciowego wspólnego i udrożnieniu drogi przepływu żółci. Jeżeli przyczyną cholestazy jest guz głowy trzustki, wymagane jest leczenie operacyjne lub założenie specjalnej rurki (tzw. stent) do dróg żółciowych, aby ułatwić odpływ żółci. Cholestaza spowodowana chorobą wątroby wymaga leczenia przyczynowego, czyli skierowanego na przywrócenie funkcji tego narządu. Czasem lekarz decyduje się podać leki rozszerzające przewody żółciowe lub zwiększające przepływ żółci przez drogi żółciowe, tzw. leki żółciopędne. Ważnym aspektem leczenia i prewencji jest również odpowiednia dieta.

Cholestaza – dieta

Łatwiej zapobiegać niż leczyć. Do najważniejszych czynników prewencyjnych występowania cholestazy zalicza się zdrowy styl życia – niedopuszczanie do otyłości, wystąpienia zespołu metabolicznego, nienadużywanie alkoholu, który przyczynia się do stłuszczenia wątroby, jej zapalenia i w efekcie marskości, a także przewlekłego zapalenia trzustki, której powiększenie powoduje ucisk na przewód żółciowy. Należy również pamiętać o wypijaniu odpowiedniej ilości płynów, aby nie doprowadzać do zagęszczenia żółci, co prowadzi do jej utrudnionego obiegu w naczyniach. Mimo iż panuje przekonanie, że dieta niskotłuszczowa zapobiega wystąpieniu cholestazy, coraz więcej doniesień wskazuje na to, iż w przypadku ograniczenia podaży tłuszczu w diecie żółć zalega w pęcherzyku zbyt długo, zagęszcza się i przyczynia do kamicy lub zastoju. W związku z tym, drastyczne ograniczanie ilości tłuszczu w diecie jest błędne. Wspieranie układu trawiennego poprzez dietę o wysokiej jakości i gęstości odżywczej, spożywanie produktów nieprzetworzonych i świeżych oraz ewentualne suplementacyjne wsparcie wątroby (np. ostropest plamisty) z pewnością przyczynią się do zminimalizowania ryzyka wystąpienia cholestazy.

W przypadku, gdy doszło do zastoju żółci należy prowadzić dietę lekkostrawną, nie obciążającą układu pokarmowego – szczególnie trzustki i wątroby. Z powodu upośledzonego trawienia tłuszczu należy zrezygnować z potraw smażonych i tłustych. Aby nie eliminować całkowicie tego składnika z diety, można wprowadzić ograniczoną ilość tłuszczów łatwostrawnych, obecnych głównie w oleju kokosowym, które do trawienia nie wymagają obecności żółci i z łatwością są wchłaniane w przewodzie pokarmowym. Można również stosować małe ilości oliwy z oliwek i oleju lnianego, jeśli nie pojawiają się po nich tzw. biegunki tłuszczowe. Z żywienia należy wyeliminować słodkie napoje, słodycze, żywność fast-food, alkohol i bardzo ostre przyprawy. Posiłki powinny być małe objętościowo i spożywane regularnie, dokładnie przeżuwane. Można rozważyć suplementację witaminami A,D,E,K, które w diecie o minimalnej zawartości tłuszczu mogą stać się niedoborowe. Coraz więcej specjalistów poleca również suplementację enzymami trawiennymi (np. żółcią wołową), które mają wspomóc wytwarzane przez nas w niewystarczającej ilości enzymy endogenne. Jest to jednak zalecenie, które należy rozważyć indywidualnie.

Literatura:

[1] Dobrzańska A., Ryżko J.: Pediatria – Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego. Wrocław: Urban & Partner, 2005, s. 356-360. ISBN 83-89581-25-6.

 

Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Sonia Walla
Sonia Walla , Dyplomowany dietetyk. Fascynuje się wpływem odżywiania na zdrowie i jakość życia, a także fizjologią człowieka, medycyną – także tą alternatywną – oraz holistyczną dietoterapią.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych

Kamica żółciowa – przyczyny, objawy,…

Rozwój techniki oraz szeroka dostępność nieinwazyjnej ultrasonografii znacznie ułatwiły wykrywanie, jednocześnie zwiększając liczbę osób wyleczonych z kamicy żółciowej. Czytaj dalej...

Kamienie żółciowe – domowe sposoby

Kamienie żółciowe to złogi powstające w pęcherzyku żółciowym. Problem ten spotykany jest zdecydowanie częściej u osób starszych oraz statystycznie częściej u kobiet niż u mężczyzn. Czytaj dalej...

Dieta wątrobowa – zasady, produkty…

Aktualizacja: 20 maja, 2024Dieta wątrobowa to potoczna nazwa diety łatwo... Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?
Kiedy można spać na plecach? Sprawdź!
Monohydrat kreatyny – wsparcie dla ciała i umysłu
Jak wybrać odpowiedni tonik do twarzy?
Jak działają wcierki na porost włosów?
Jak przygotować gardło na świąteczne śpiewanie kolęd i głośne rozmowy w rodzinnym gronie?
Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby
Który kraj na świecie ma najzdrowszą dietę?

Popularne tematy

owoce warzywa dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Układ pokarmowy i trawienie

    wątroba
    Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
    refluks

    Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby

    wątroba

    Co jest dobre na wątrobę? 10 najlepszych pokarmów dla wątroby

    gorzka sól działanie na jelita i wątrobę
    8

    Gorzka sól na oczyszczanie jelit i wątroby. Skutki uboczne stosowania gorzkiej soli

    regeneracja wątroby czym zregenerować wątrobę po alkoholu
    6
    wątroba

    Czym zregenerować wątrobę po alkoholu? Dieta na regenerację wątroby

    niealkoholowe stłuszczenie wątroby

    Niealkoholowe stłuszczenie wątroby – leczenie naturalne, zioła

    motylica wątrobowa objawy leczenie
    pasożyty

    Motylica wątrobowa – objawy, leczenie

    ©Copyright BonaVita – Profesjonalny portal o zdrowiu, odżywianiu, dietach, odchudzaniu 2025
    • Bonavita.pl
    • Regulamin
    • Współpraca
    • Kontakt

    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone i prawnie chronione.
    Serwis Bonavita.pl nie prowadzi działalności leczniczej. Ma jedynie charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie.