Chelatacja – czym jest? Cena, opinie. Chelatacja doustna
Zatrucie szkodliwymi dla organizmu człowieka pierwiastkami wywołuje stan bardzo niebezpieczny dla życia. Mowa zarówno o metalach szkodliwych i niepotrzebnych (np. rtęć), jak i o pierwiastkach niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania (np. żelazo, miedź). Ich zatrzymanie w organizmie ma toksyczny wpływ na tkanki, w których dany pierwiastek jest odkładany. W dobie rozwijającej się medycyny pojawiają się jednak coraz nowsze rozwiązania lecznicze. W kontekście zatrucia pierwiastkami toksycznymi dla organizmu człowieka stosuje się tzw. chelatację.
Chelatacja
Chelatacja jest procesem łatwym w teorii, natomiast bardziej skomplikowanym w rzeczywistości. Wywołuje się ją w organizmie człowieka, podając tzw. środek chelatujący. Mogą to być związki, które mają właściwość tworzenia stabilnych wiązań z metalami (np. żelazem, miedzią, wapniem, kadmem, rtęcią itp.), wskutek czego powstają związki stabilne, trwałe i rozpuszczalne w wodzie, co ułatwia ich wydalanie z moczem lub żółcią. Wymienione cechy są bardzo ważne, ponieważ stanowią istotę terapii chelatującej. Jest ona stosunkowo bezpiecznym sposobem oczyszczania organizmu ze szkodliwego metalu, ale stosowana jest wyłącznie przy bardzo wysokich poziomach stężenia pierwiastka w organizmie.
Aby lepiej zrozumieć proces chelatacji, należy wyobrazić sobie osobę chorą na chorobę Wilsona, czyli genetyczną chorobę wątroby, w której dochodzi do nadmiernego gromadzenia miedzi w komórkach wątroby prowadzącego do upośledzenia jej funkcjonowania. Nieleczona choroba Wilsona prowadzi do śmierci. Celem leczenia jest przywrócenie i utrzymanie homeostazy gospodarki miedziowej, co można osiągnąć poprzez usunięcie z organizmu nadmiaru toksycznego pierwiastka. Nie jest to łatwe u osoby, która stale gromadzi miedź, dostarczając ją z pożywieniem, a ma trudności w jej fizjologicznym wydaleniu. Żeby umożliwić organizmowi pozbycie się tego pierwiastka, podaje się środek chelatujący, który w organizmie pacjenta utworzy wraz z miedzią stabilny, trwały i nierozpuszczalny w wodzie związek kompleksowy, który nie zostanie wchłonięty, a będzie mógł zostać wydalony w bezpieczny sposób z moczem lub żółcią.
Chelatację stosuje się najczęściej w przypadku chorób, w których dochodzi do nadmiernego wchłaniania w przewodzie pokarmowym i zatrzymania w tkankach różnych pierwiastków, które w efekcie prowadzą do zaburzenia funkcjonowania danego narządu. Przeprowadzana jest również u osób, które wymagają częstego przetaczania krwi, które prowadzi do przesycenia organizmu żelazem, gdyż prowadzi ono do niewydolności serca, marskości lub włóknienia wątroby, zaburzeń endokrynologicznych, cukrzycy, zmian w układzie odpornościowym i pogorszenia wyników przeszczepienia allogenicznych krwiotwórczych komórek macierzystych.
Od 1958 r. prowadzonych jest wiele badań na temat stosowania terapii EDTA (środkiem chelatującym) w zapobieganiu progresji miażdżycy. Wykazano obniżenie częstości incydentów sercowo-naczyniowych szczególnie w grupie osób z cukrzycą, ale skuteczność tego leczenia w kontekście chorób sercowo-naczyniowych nadal budzi wątpliwości i liczne kontrowersje.
Chelatacja doustna
Terapia chelatująca jest skomplikowana, gdyż wymaga szczegółowej analizy przypadku. Jeśli jednak zostanie przeprowadzona w sposób kontrolowany i prawidłowy, będzie skuteczna. Istnieje wiele czynników, które należy wziąć pod uwagę, przede wszystkim poziom zatrucia organizmu toksycznym pierwiastkiem i stopień toksyczności pierwiastka. Lekarz powinien określić, czy podawany środek chelatujący będzie odpowiedni. Ważne są również kwestie fizjologiczne, takie jak właściwości fizyczne i biochemiczne pierwiastka oraz stan zdrowia pacjenta. Terapię tę zalecają zatem tylko nieliczni specjaliści. W przeciwieństwie do podawania środka dożylnie chelatacja doustna nie wymaga hospitalizacji, a podanie środka chelatującego jest łatwe.
Chelatacja – cena, opinie
Remiszewski dokonał opisu przypadku dziewczynki chorej na niedokrwistość Diamonda-Blackfana, u której często dokonywano transfuzji krwi. Po roku leczenia niedokrwistości transfuzjami normy ferrytyny zostały przekroczone siedmiokrotnie, co wskazuje na silne przeładowanie żelazem organizmu dziecka. Lekarz stwierdził, że wymagała zastosowania chelatacji i zdecydowano się na formę doustną. Po zabiegach ferrytyna ustabilizowała się, co nie wymagało dalszego leczenia chelatującego. Chelatację należy przeprowadzać pod opieką doświadczonego specjalisty, który będzie badał krew w celu sprawdzenia parametrów morfologicznych. Należy pamiętać, że powinna być ona stosowana jako ostateczność!
Zwrócę również uwagę na problem licznych ofert odwapniania żył u osób z miażdżycą. Opinie na temat tej metody leczenia są pozytywne, lecz warto zastanowić się, czy nie zostały one stworzone wyłącznie na potrzeby promocji oraz, co warto podkreślić, ze względu na wysoki koszt tej metody leczenia. Obecnie badania naukowe wskazują, że budzi ona liczne kontrowersje. Stosowanie wlewów z EDTA dożylnie przez osoby niewykształcone medycznie nie jest bezpieczne dla zdrowia.
Niestety można spotkać osoby niedoświadczone w zakresie medycyny, które oferują zabiegi chelatacji, przynosząc więcej szkody niż pożytku. Wiele źródeł donosi, iż chelatacja w celach odwapnienia żył u osób z miażdżycą zakończyła się zgonem pacjenta.Warto więc zawsze być czujnym.
Literatura:
- Ibad A., Khalid R., Thompson P. D., Chelation therapy in the treatment of cardiovascular diseases. J Clin Lipidol, 2016 Jan-Feb;10(1):58–62,
- Litwin T., Czerska M., Członkowska A., Choroba Wilsona – leczenie, Terapia 2011, 5, 256, s. 67–71,
- Knudtson M. L., Wyse D. G., Galbraith P. D. i in., Program to Assess Alternative Treatment Strategies to Achieve Cardiac Health (PATCH) investigators. Chelation therapy for ischemic heart disease: a randomized controlled trial, JAMA, 287 (4) (2002), s. 481–486,
- Romiszewski M., Gołębiowska-Staroszczyk S., Adamowicz-Salach A., Siwicka A., Matysiak M., Zastosowanie leczenia chelatującego w terapii przeładowania żelazem u dziewczynki z niedokrwistością– opis przypadku. Nowa Pediatria 2011, 4, s. 90–94,
- Smith S.W., The role of chelation in the treatment of other metal poisonings, J Med Toxicol, 2013 Dec;9(4):355–69,
- Zych W., Wybrane choroby metaboliczne wątroby, Terapia 2007, 6, 194, s. 51–58.