Babka jajowata – cena, gdzie kupić, przeciwwskazania
Aktualizacja: 29 kwietnia, 2024
Babka jajowata jest rośliną bogatą w błonnik pokarmowy, który odgrywa znaczącą rolę w walce z zaparciami i otyłością. Nasiona i łupiny są składnikiem wielu preparatów i suplementów diety. Przeczytaj i poznaj właściwości babki jajowatej oraz przeciwwskazania do jej stosowania.
Babka jajowata
Babka jajowata (łac. Plantago ovata) hodowana jest naturalnie w południowo-wschodniej Azji (w Indiach i Pakistanie na największą skalę), północnej Afryce oraz Hiszpanii. W Polsce często jest spotykana na łąkach i polach. Liście tej rośliny mają lancetowaty kształt, a kwiaty są drobne o żółtej barwie. W owocach babki obecne są ziarna, które dzięki nasionom i łupinom mają dobroczynny wpływ na nasze zdrowie.
Głównym składnikiem babki jajowatej, a dokładnie jej nasion, jest śluz, który kształtuje się na poziomie 20–30% [1,2]. Śluzy budowane są głównie z rozpuszczalnej frakcji polisacharydów, a ich głównym składnikiem jest ksyloza, arabinoza, galaktoza oraz ramnoza. Roślina ta, poza substancją kleistą zawiera białko (15–17%), a także niewielką ilość oleju tłustego, który obfituje w kwas linolowy, kwas oleinowy i palmitynowy [2].
Babka jajowata jako źródło błonnika spełnia wiele funkcje w organizmie człowieka:
- reguluje perystaltykę jelit, zwiększa objętość i masę stolca, skraca czas pasażu jelitowego,
- zwiększa uczucie sytości,
- reguluje glikemię poposiłkową,
- obniża poziom cholesterolu i LDL,
- reguluje gospodarkę kwasów żółciowych i zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych,
- działa prebiotycznie,
- obniża ciśnienie tętnicze,
- usuwa toksyny i metale ciężkie z organizmu [4].
Babka jajowata ze względu na swoje właściwości, ma największe znaczenie w leczeniu ostrych zaparć oraz innych dolegliwości ze strony układu pokarmowego m.in. biegunki, choroby wrzodowej, a także hiperglikemii, hiperlipidemii oraz w chorób układu oddechowego [4]. Może być również cennym składnikiem diety osób odchudzających się. Zawarty w babce błonnik pokarmowy korzystnie wpływa na uczucie sytości. Dzięki zdolności wiązania wody, błonnik pęcznieje, przez co zwiększa swoją objętość i spowalnia tempo opróżniania żołądka, co skutkuje długo utrzymującym się uczuciem sytości. Nasiona babki jajowatej mają zdolności do tworzenia gęstego żelu, utrudniającego wchłanianie tłuszczu i jego wykorzystanie przez organizm [5,6].
Najlepiej jest łączyć nasiona tej rośliny z nasionami babki płesznik, która wykazuje podobne właściwości. Taką mieszankę można dodawać do jogurtów, wypieków oraz do gotujących się kasz. W badaniach udowodniono silniejsze właściwości sycące przy zastosowaniu obu roślin. Po spożyciu jogurtu z mieszaniną nasion w różnych proporcjach, poziom sytości wynosił każdorazowo ponad 180% [2].
Śluzy zawarte w nasionach babki jajowatej mają właściwości lecznicze, ponieważ utrudniają wiązanie toksyn bakteryjnych do przewodu pokarmowego. Wykazują działanie przeciwzapalne, osłaniające ściany żołądka [1].
Produkty, które zawierają znaczną ilość błonnika pokarmowego wymagają zwiększenia przyjmowania płynów w ciągu dnia. Dzieje się tak, ponieważ do wyzwolenia funkcji błonnika pokarmowego niezbędna jest woda. Dlatego też, podczas stosowania nasion babki jajowej należy wypijać co najmniej 2 l wody dziennie.
Babka jajowata – cena, gdzie kupić
Babka jajowata jest powszechnie dostępna w sklepach internetowych, aptekach, sklepach ze zdrową żywnością oraz sklepach zielarskich, a także w wybranych marketach. Ceny za 150 g łusek babki jajowatej rozpoczynają się od 9 zł.
Łupiny babki jajowatej można dodawać do posiłków (zupy, sosy) lub przekąsek (koktajl, jogurt, kefir, mleko) bądź spożywać w formie napoju. Wówczas należy namoczyć je w wodzie lub soku, uzyskując śluzowaty napar. Taką mieszankę powinno się pić 2 razy dziennie, popijając dodatkową szklanką wody.
Dzienna, bezpieczna dawka dla osoby dorosłej wynosi 12–40 g nasion babki jajowatej [1].
Babka jajowata – przeciwwskazania
Łupin babki jajowatej nie należy stosować doustnie bez uprzedniego zmnieszania ich z jedzeniem bądź wodą, ponieważ mogłoby to skutkować zablokowaniem jelit.
Przeciwwskazaniami do stosowania babki jajowatej są niedrożności jelit i przewodu pokarmowego, patologiczne zwężenia przewodu pokarmowego, problemy z przełykiem, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, niediagnozowane krwawienia z odbytu. Nie należy przyjmować jej po operacjach jelit, nie wolno również podawać niemowlętom i małym dzieciom.
Babka jajowata jest rośliną, która ze względu na wysoką zawartość błonnika i zdolność wytwarzania śluzu, polecana jest osobom otyłym, zmagającym się z problemami trawiennymi, zaparciami, biegunką, hiperglikemią oraz hiperlipidemii. Wprowadzenie tej rośliny do codziennej diety zgodnie z zaleceniami, pozwoli na dłużej cieszyć się dobrym samopoczuciem.
Literatura:
- Kropka B., Co mi dolega? Poradnik skutecznego leczenia dietą. Wydawnictwo Znak, Kraków 2016,
- Skotnicka M., Ocieczek A., Wpływ dodatku błonnika witalnego na poziom sytości w jogurtach naturalnych. Problemy Higieny i Epidemiologii, 2016, 97(2): 125-128,
- Andrzejewska-Golec E., Babkowate (Plantaginaceae) rośliny lecznicze. Farmacja Polska, 1994, 19: 899-905,
- Zdrojewicz Z., Idzior A., Kocjan O., Spirulina i błonnik witalny a leczenie otyłości. Medycyna Rodzinna, 2015, 1(18): 18-22,
- Lattimer JM, Haub DM. Effects of dietary fiber and its components on metabolic health. Nutrients 2010, 2(12): 1266-1289,
- Górecka D. Błonnik pokarmowy korzyści zdrowotne i technologiczne. Przemysł Spożywczy 2009, 63: 16-20.