Babka płesznik – właściwości. Czy babka płesznik wspomaga odchudzanie?
Aktualizacja: 7 maja, 2024
Szerząca się epidemia otyłości skutkuje wprowadzaniem na rynek coraz większej ilości rozmaitych preparatów na odchudzanie. Wśród takowych zainteresowanie konsumentów budzą produkty oparte na surowcach roślinnych, których to właściwości wykorzystywano na przestrzeni dziejów w zmaganiach z różnymi schorzeniami.
Babka płesznik
Plantago psyllium L., nazywana też pchlicą, psyllium czy pchlim nasieniem, jest dziko rosnącą rośliną krajów basenu Morza Śródziemnego. Z języka greckiego słowo „psyllium” oznacza pchłę z uwagi na łatwą przyczepność do skóry człowieka, a także kształt i niewielki rozmiar nasion. Ta jednoroczna, dorastająca do 10–40 cm wysokości, roślina jest uprawiana w celach leczniczych m.in. w Japonii, Indiach oraz na Ukrainie. W naszym kraju jednakże jest mniej popularna z uwagi na swoistego konkurenta tj. siemię lniane, które wykazuje podobne właściwości.
Babka płesznik – właściwości
Surowcem zielarskim jak również powszechnie wykorzystywanym produktem leczniczym są nasiona (Psylli semen), aczkolwiek w lecznictwie ludowym stosowano także sok z ziela tej babki, szczególnie w chorobach żołądka, dwunastnicy oraz leczeniu ran [1]. Od najdawniejszych czasów nasienie Plantago wykorzystywano jako środek wykrztuśny i przeciwkaszlowy w zmaganiach z zapaleniem oskrzeli oraz w przypadku czerwonki [2]. Warto wiedzieć, iż Psylli semen wykazują łagodne działanie przeczyszczające, przeciwbiegunkowe, przeciwbakteryjne oraz osłonowe. Jako środek śluzowy i przeciwzapalny nasiona babki płesznik znalazły zastosowanie dla osłony w przebiegu choroby wrzodowej, hemoroidów oraz w zespole jelita drażliwego [2]. Z uwagi na dużą zawartość włókna pokarmowego mogą stać się też „złotym środkiem” w profilaktyce i leczeniu zaparć, co więcej można je bezpiecznie stosować podczas ciąży oraz w okresie karmienia piersią.
Na uwagę zasługuje fakt, iż psylli semen mogą być pomocne w utrzymaniu właściwego poziomu cholesterolu we krwi. Badania bowiem wykazały, iż suplementacja nasionami babki może znacząco obniżyć poziom LDL w osoczu, a równocześnie powodować wzrost stężenia HDL [2].
Babka płesznik a odchudzanie
Przyjmowanie nasion płesznika jest zalecane również w kuracjach odchudzających. Surowiec ten bowiem ogranicza wchłanianie tłuszczów, reguluje apetyt oraz ma wpływ na przemianę materii. Nasiona Plantago jak i całe jego łupiny są cennym źródłem błonnika pokarmowego – substancji niezbędnej dla zdrowych jelit oraz „złotego środka” w walce z nadwagą. W 100 g produktu znajduje się bowiem aż 68 g tego włókna. Dieta obfitująca w błonnik pokarmowy może zapobiegać otyłości, ale też sprzyjać redukcji masy ciała, „poprzez wydłużenie czasu rozdrabniania i żucia pokarmu, co powoduje wcześniejsze osiągnięcie uczucia sytości przy relatywnie mniejszej energetyczności jedzenia bogatego w błonnik”. Zwiększając zawartość błonnika w diecie, należy pamiętać o wypijaniu dużej ilości płynów (przynajmniej 2 litry dziennie), gdyż tylko wtedy będzie on mógł zwiększyć swoją objętość, a tym samym zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaparć [4].
Czytaj także: „Stosowanie i działanie cudownych „nasion zdrowia” babka płesznik.”
Babka płesznik – cena, gdzie kupić?
Nasiona babki płesznik (Psylli semen), jak również preparaty zawierające naturalny błonnik z tej rośliny, dostępne są w aptekach, sklepach zielarsko-medycznych, a także sklepach ze zdrową żywnością. Konsumentów niewątpliwie zachęca stosunkowo przystępna cena tego surowca. Za opakowanie 1 kg zapłacimy bowiem około 14–20 złotych.
Jak przygotować babkę płesznik?
Nasienie płesznika można spożywać samodzielnie bądź w postaci kleiku. W tym celu 1,5 łyżeczki nasion należy zalać 1–2 szklankami wody i wymieszać. Jak pisze Król: W powłoce nasiennej zlokalizowane są związki pęczniejące w wyniku pochłaniania wody. Warto również wiedzieć, iż po spożyciu nasion z dużą ilością wody przechodzą one w postaci niezmienionej do jelita grubego [2].
Choć psylli semen są neutralne w smaku, niektórych pacjentów może zniechęcać ich kleikowa konsystencja, w związku z czym nasiona płesznika można stosować również jako dodatek do przetworów mlecznych, co stanowi doskonałe rozwiązanie z punktu widzenia oceny sensorycznej.
Babka płesznik – skutki uboczne
W początkowym stosowaniu psylli semen, bądź też przy gwałtownym zwiększeniu ilości błonnika w diecie, niektórzy pacjenci mogą odczuwać wzdęcia i dyskomfort w obrębie jamy brzusznej, które zazwyczaj ustępują w trakcie leczenia. Przetworów z babki nie należy jednak stosować u dzieci poniżej 6. roku życia oraz w przypadku niedrożności jelit, bólów żołądka nieznanego pochodzenia jak również zwężeniach w obrębie przewodu pokarmowego.
Babka jajowata a babka płesznik
Rodzina Plantago jest bardzo zróżnicowaną grupą roślin o szerokim zastosowaniu w przemyśle. Zarówno babka płesznik, jak i babka jajowata są składnikami wielu preparatów i suplementów, wśród których prym wiedzie błonnik witalny (80% babki płesznik i 20% babki jajowatej). Pomimo że należą do jednej grupy Psyllium różnią się składem chemicznym. Głównym składnikiem nasion obydwu tych roślin jest śluz obfitujący w rozpuszczalne frakcje polisacharydów. Ponadto nasiona Plantago, poza substancją kleistą, zawierają także białko, nieznaczne ilości oleju tłustego, fitosteroli, triterpenów i aukubiny.
Babka płesznik – przepisy
Nasiona babki płesznik można spożywać w formie tradycyjnego kleiku, aczkolwiek stanowią one także doskonały dodatek do koktajli, musli czy sałatek jako przykład żywności funkcjonalnej o wysokim potencjale sytości. Inspiracje na drugie śniadania bądź podwieczorki zamieszono poniżej.
Składniki:
- 200g jogurtu naturalnego
- ½ szklanki malin
- ½ szklanki leśnych jagód
- 1 łyżeczka miodu leśnego
- 5g nasion płesznika
Przygotowanie:
Owoce opłukać pod bieżącą wodą. Następnie do wysokiego naczynia wlać jogurt naturalny, dodać owoce, miód oraz łyżeczkę nasion płesznika. Całość zblendować.
Składniki:
- 60 g rukoli
- ½ papryki żółtej
- ½ papryki zielonej
- 6 pomidorków koktajlowych
- 125 g mozzarelli
- 10 g nasion słonecznika łuskanego
- 5 g nasion płesznika
- oliwa z oliwek
Przygotowanie:
Rukolę umyć pod bieżącą wodą, osuszyć, po czym ułożyć elegancko w szklanym naczyniu. Dodać pokrojoną w paseczki paprykę, połówki pomidorków koktajlowych oraz kostki mozzarelli. Posypać nasionami płesznika. Słonecznik przyrumienić na patelni i dodać do sałatki. Całość polać oliwą z oliwek lub sosem vinaigrette.
Brązowe nasienie babki płesznik z pewnością może zadomowić się w naszych domach, przynosząc ulgę w wielu nieprzyjemnych dolegliwościach przewodu pokarmowego. Jako cenne źródło błonnika psylli semen może być pomocne także w dietach redukcyjnych. Na koniec jednak należałoby podkreślić, iż sama suplementacja dostępnymi na rynku aptecznym preparatami w postaci babki płesznik czy też błonnika witalnego nie zastąpi odpowiednio zbilansowanej diety ani wysiłku fizycznego.
Literatura:
- Andrzejewska – Golec E. 2013. Cenne nasiona babki. Panacea, 3, 44, 12-13. www.panacea.pl/articles.php?id=4403 [dostęp: 14.08.2018].
- Król D. 2009. Babka płesznik (Plantago psyllium L.) – wartościowa roślina lecznicza. Postępy Fitoterapii, 4, 256-259.
- Skotnicka M., Ocieczek A. 2016. Wpływ dodatku błonnika witalnego na poziom sytości w jogurtach naturalnych. Problemy Higieny i Epidemiologii, 97, 2, 125-128.
- Włodarek D., Lange E., Kozłowska L., Głąbska D. 2014. Dietoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
- Zdrojewicz Z., Idzior A., Kocjan O. 2015. Spirulina i błonnik witalny a leczenie otyłości. Medycyna Rodzinna, 1 (18), 18-22.
- www.doz.pl/ziola/p5632-Babka_plesznik [dostęp: 26.09.2018].