Cholesterol LDL – norma, skutki podwyższonego poziomu. Jak obniżyć cholesterol LDL?

Aktualizacja: 4 czerwca, 2024

Cholesterol LDL jest to frakcja cholesterolu znana każdemu. Ze względu na coraz większą świadomość społeczeństwa oraz stawianie na profilaktykę wielu chorób, coraz więcej z nas zwraca na niego uwagę. Odbierając wyniki często jest jednym z niewielu parametrów, o którym cokolwiek wiemy i najczęściej sprawdzamy. Czym jest i o czym nam mówi ta lipoproteina, dowiesz się czytając poniższy artykuł.

Cholesterol LDL

Cholesterol LDL, a dokładniej lipoproteiny LDL o małej gęstości i wielkości. Składają się w 75–80% z lipidów, w tym ok. 40% estrów cholesterolu. Powstają w osoczu, a ich funkcją jest transport cholesterolu z wątroby do tkanek pozawątrobowych. Właśnie z tego powodu niegdyś uważało się iż odpowiedzialne są za tworzenie blaszki miażdżycowej i występowanie chorób układu krążenia t.j. nadciśnienie, miażdżyca, choroba wieńcowa i inne. Obecnie wiadomo, że ich wpływ na ten twór jest znikomy i wynosi < 1%. Badania jednak onoszą mówią, że ok. 50% Polaków ma problemy z podwyższonym cholesterolem.

Cholesterol LDL – norma

Norma cholesterolu LDL została kilka lat temu zmniejszona, najprawdopodobniej w wyniku coraz poważniejszych problemów z chorobami wynikającymi właśnie ze zbyt dużego stężenia tych związków we krwi. Obecnie poziom cholesterolu poniżej 135 mg/dl, a więc poniżej 3,5 mmol/l jest wynikiem prawidłowym. Podwyższony poziom świadczy o anomalii występującej w organizmie oraz tym samym powinien skłaniać do wizyty u specjalisty.

Podwyższony cholesterol LDL

Do niedawna panowało przekonanie, że zwiększone stężenie cholesterolu frakcji LDL zauważa się najczęściej u osób spożywających w nadmiarze tłuszcze zwierzęce, które bogate są w nasycone kwasy tłuszczowe oraz cholesterol. Z najnowszych doniesień jednak możemy się dowiedzieć, że rodzaj spożywanego pokarmu nie wpływa znacząco na stężenie owej frakcji, a odpowiadają za to najczęściej czynniki osobnicze czy genetyczne. Co ciekawe, jeszcze kilka lat temu stężenie cholesterolu uznawane za prawidłowe, było o wiele wyższe niż w chwili obecnej, a obniżeniu uległo wraz z wprowadzeniem licznych farmaceutyków przeznaczonych właśnie do jego zmniejszenia. Wiąże się to również często ze zmniejszoną aktywnością fizyczną, siedzącym trybem życia i niewłaściwą dietą. Bardzo często występuje wraz z innymi parametrami o podwyższonym stężeniu, wchodząc tym samym w skład zespołu metabolicznego, a więc zespołu dolegliwości pojawiających się w obecnych czasach m.in. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość, hipercholesterolemia.

Jak obniżyć cholesterol?

Najczęściej pierwszym krokiem jest zmniejszenie masy ciała u pacjenta. Skutecznie obniżyć cholesterol LDL można poprzez dietę. Istnieje wiele owoców, warzyw, a nawet przypraw, które skutecznie radzą sobie w walce ze złym cholesterolem, m.in. aronia, czosnek, cebula, ciemne winogrono, żurawina świeża, czerwona i czarna porzeczka. Istotne jest by dieta była ubogoenergetyczna, a więc zakładała ubytek energetyczny oraz uboga w tłuszcze trans, a więc te przetworzone, znajdujące się w produktach typu fast food oraz tłuszcze zwierzęce, w tym nasycone (czyli masło, smalec, słonina, olej palmowy, kokosowy). Obfitować powinna natomiast w tłuszcze wielonienasycone, które powodują obniżenie poziomu frakcji LDL, jednocześnie zwiększając poziom frakcji HDL, a więc te zawarte w awokado, rybach, oleju rzepakowym, oliwie z oliwek czy orzechach.

Niezwykle istotny jest również błonnik, który znajduje się w produktach nisko przetworzonych t.j. grube kasze, pełnoziarniste pieczywo, makarony oraz suche nasiona roślin strączkowych, owoce i warzywa. Ponadto jadłospis powinien składać się głównie z węglowodanów złożonych (owoce, warzywa, grube kasze, pełnoziarniste pieczywo), a nie prostych, gdyż zwiększają w wątrobie syntezę lipoprotein VLDL, które są natomiast źródłem frakcji LDL. Potrawy powinny być sporządzane poprzez gotowanie, pieczenie w piekarniku, smażenie bez dodatku tłuszczu lub też duszenie bez wcześniejszego podsmażania.

Nie zapominajmy o aktywności fizycznej, gdyż jej zwiększenie skutkuje właśnie zmniejszeniem poziomu tegoż cholesterolu. Nie znaczy to, że nagle należy uczęszczać na siłownię kilka razy w tygodniu, jeżeli prowadzimy osiadły tryb życia, wystarczy zrezygnować z samochodu czy komunikacji miejskiej i wybrać nieco szybszy spacer, czy pójść na basen, nordic walking. Zbyt duży wysiłek fizyczny również nie jest korzystny, więc zmiany należy wprowadzać stopniowo.

Podsumowując podwyższony poziom cholesterolu frakcji LDL nie jest tak niebezpieczny, jak uważano do tej pory, a spożycie poszczególnych produktów nie wywiera znaczącego wpływu na jego stężenie. Bardzo często odpowiedzialne są za to czynniki osobnicze oraz genetyczne. Pamiętajmy, że zdrowa i racjonalna dieta oparta o tłuszcze roślinne, węglowodany złożone, dużą ilość owoców i warzyw oraz produktów bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a także umiarkowany wysiłek fizyczny potrafią zmniejszyć, niekiedy nawet o znaczną ilość, poziom cholesterolu.