Witamina B8 (inozytol) – działanie. Skutki niedoboru
Z jednej strony wyznajemy szczytną ideologię slow, stawiamy na rozwój, samokształcenie, samodoskonalenie. Wyznaczamy sobie cele i konsekwentnie dążymy do ich realizacji. Z drugiej strony często nie umiemy zwolnić nawet na chwilę, natłok narzucanych sobie obowiązków sprawia, że nasz układ nerwowy zostaje przeciążony, co w konsekwencji skutkuje pogorszeniem nastroju, atakami lęku, niekiedy nawet prowadzi do rozwoju depresji. Jakiś czas temu rynek zrewolucjonizował inozytol – często nazywany „witaminą dobrego samopoczucia”. Czym jest ten związek, jaki wywiera wpływ na nasz organizm, czy występują niepożądane skutki wynikające z jego niedoboru w ustroju? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedź w dzisiejszym artykule. Zapraszamy do lektury!
Witamina B8 (inozytol)
Inozytol zaliczany jest do organicznych związków z grupy cukroli i podobnie jak one, charakteryzuje się również słodkim smakiem. Mimo iż pewne źródła przypisują inozytolowi funkcję witaminy, (klasyfikując go jako witaminę B8), stwierdzenie to nie jest do końca poprawne. Organizm ludzki jest bowiem w stanie syntezować ten związek w ograniczonych ilościach, co przeczy definicji witaminy.
Choć pierwsze wzmianki o „witaminie B8” pochodzą z 1848 roku, to jak ważna rolę metaboliczną pełni w organizmie opisano w 1941r.
Dziś wiadomo, że endogenna synteza inozytolu zachodzi głównie w mózgu, wątrobie i nerkach, skąd transportowany jest do pozostałych organów z krwiobiegiem. Pozostałe organy są w niego zaopatrywane poprzez arterie. Związek ten do organizmu może być również dostarczany wraz z pożywieniem, a jego głównym źródłem są m.in. rodzynki, grejpfruty, orzeszki ziemne, fasola, wątroba, kiełki pszenicy czy pełnoziarniste produkty zbożowe. Właściwie zbilansowana dieta jest w stanie dostarczyć blisko 1g tego związku, zaś odpowiednia synteza narządowa dodatkowych 2g. Jest to ilość wystarczająca do pokrycia dziennego zapotrzebowania. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że dobowe zapotrzebowanie może ulec zmianie, a będzie to wynikać z trybu prowadzonego dnia. Dla przykładu większe zapotrzebowanie na inozytol wykazują organizmy osób aktywnych. Związek ten jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, więc przy większej konsumpcji płynów może być usuwany wraz z moczem z organizmu.
Inozytol – działanie
Liczne badania nad inozytolem pozwoliły precyzyjniej określić nie tylko miejsce powstawania tego związku, ale i szereg funkcji, jakie pełni w naszym ustroju. Udowodniono istotny wpływ inozytolu na przekazywanie informacji między neuronami (komórkami mózgu) w ośrodkowym układzie nerwowym, co przekłada się na poprawę komfortu psychicznego i zachowanie stanu zdrowia. „Witamina” jest polecana przez wielu specjalistów jako jeden z najlepszych środków naturalnego pochodzenia, redukujący częstotliwość napadów paniki i ogólny niepokój.
Przeprowadzone badania kliniczne potwierdzają również terapeutyczny wpływ związku na objawy bulimii.
Z uwagi na szerokie spektrum działania inozytol znalazł swoje zastosowanie jako składnik preparatów odchudzających. Istnieją dowody naukowe potwierdzające wpływ związku na metabolizm tłuszczów. Efekt ten zdaje się być potęgowany przez synergistyczne działanie choliny, z którą często bywa parowany. Połączenie obu związków zdaje się usprawniać usuwanie lipidów z wątroby (co skutkuje mniejszym ryzykiem otłuszczenia tego narządu) i poprawia parametry lipidowe krwi (redukuje poziomu trójglicerydów i frakcji LDL cholesterolu o blisko 15% i powoduje wzrost frakcji HDL o około 22%).
Wiele niezależnych badań klinicznych wykazało również pozytywny wpływ inozytolu na funkcjonowanie gospodarki węglowodanowej. Przyjmowanie tego związku poprawia wrażliwość komórek na działanie insuliny, co jest szczególnie istotne w przypadku osób chorych na insulinooporność. Terapia inozytolem przynosi również pozytywny efekt wśród pacjentek z zespołem policystycznych jajników (PCOS), redukując ilość bezowulacyjnych cykli.
Inozytol – skutki niedoboru
Skutki niedoboru pseudowitaminy w naszym ustroju mogą manifestować się różnymi objawami. Do najczęściej wymienianych w literaturze naukowej możemy zaliczyć:
- wpływ na stan skóry – suchość, plamy rumieniowe, wypryski;
- wpływ na płodność – zaburzenie owulacji, zaburzenie procesu spermatogenezy;
- wpływ na pogorszenie funkcji narządów – stłuszczenie wątroby;
- wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego – niepokój, napady paniki, natręctwa.
Inozytol w ciąży
Choć udowodniono pozytywny wpływ inozytolu na utrzymanie prawidłowych parametrów glukozy we krwi matek podczas trwania ciąży to wciąż istnieje niewystarczająca ilość danych pozwalająca potwierdzić bezpieczeństwo stosowania związku zarówno podczas trwania ciąży, jak i w trakcie karmienia piersią. Oczywiście mowa tu o dodatkowej suplementacji, gdyż związek dostarczany wraz z dietą zgodnie z zapotrzebowaniem dobowym, nie stanowi zagrożenia.
Inozytol a depresja
Na podstawie aktualnego stanu wiedzy potwierdzono wzajemną korelację między niskim stężeniem inozytolu w ustroju, a większą liczbą przypadków zapadalności na depresję. Za jedną z najczęstszych przyczyn określa się spadek aktywności serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym. Z racji, że „witamina” B8 reguluje pośrednio funkcjonowanie tego neurotransmitera założono, że może mieć również wpływ na łagodzenie objawów choroby. Wśród pacjentów, którzy poddali się terapii odnotowano wzrost motywacji, spadek wahań nastroju, spadek przewlekłego zmęczenia czy stanów apatii.
Literatura:
- Minozzi M, Nordio M, Pajalich R., The Combined therapy myo-inositol plus D-Chiro-inositol, in a physiological ratio, reduces the cardiovascular risk by improving the lipid profile in PCOS patients. Eur Rev Med Pharmacol Sci., 2013
- Colazingari S, et al., The combined therapy myo-inositol plus D-chiro-inositol, rather than D-chiro-inositol, is able to improve IVF outcomes: results from a randomized controlled trial. Arch Gynecol Obstet., 2013
- Jakimiuk A., Szamatowicz J.: The role of inositol deficiency in the etiology of polycystic ovary syndrome disorders. Ginekol. Pol. 2014, 85, 54-57
- Benjamin J, Levine J, Fux M, et al. Double-blind, placebo-controlled, crossover trial of inositol treatment for panic disorder. Am J Psychiatry 1995;152:1084-6
- Capasso I, Esposito E, Maurea N, et al. Combination of inositol and alpha lipoic acid in metabolic syndrome-affected women: a randomized placebo-controlled trial. Trials 2013;14:273
- D’Anna R, Scilipoti A, Giordano D, et al. myo-Inositol supplementation and onset of gestational diabetes mellitus in pregnant women with a family history of type 2 diabetes: a prospective, randomized, placebo-controlled study. Diabetes Care 2013;36(4):854-7
- Harwood AJ. Lithium and bipolar mood disorder: the inositol-depletion hypothesis revisited. Mol Psychiatry 2005;10:117-26
- Howlett A, Ohlsson A, Plakkal N. Inositol in preterm infants at risk for or having respiratory distress syndrome. Cochrane Database Syst Rev 2015;2:CD000366
- Mukai T, Kishi T, Matsuda Y, Iwata N. A meta-analysis of inositol for depression and anxiety disorders. Hum Psychopharmacol 2014;29(1):55-63.
- Pizzo A, Laganà AS, Barbaro L. Comparison between effects of myo-inositol and D-chiro-inositol on ovarian function and metabolic factors in women with PCOS. Gynecol Endocrinol 2014;30(3):205-8
- Levine J. et.all.: Double-blind, controlled trial of inositol treatment of depression. Am J Psychiatry. 1995 May;152(5):792-4
- Gerli S. et.all.: Randomized, double blind placebo-controlled trial: effects of myo-inositol on ovarian function and metabolic factors in women with PCOS. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2007 Sep-Oct;11(5):347-54.
- Domenico Dell’Edera. Et.all.: The influence of D-chiro-inositol and D-myo-inositol in pregnant women with glucose intolerance. Biomed Rep. 2017 Aug; 7(2): 169–172