Witamina B8 (inozytol) – działanie. Skutki niedoboru

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Z jednej strony wyznajemy szczytną ideologię slow, stawiamy na rozwój, samokształcenie, samodoskonalenie. Wyznaczamy sobie cele i konsekwentnie dążymy do ich realizacji. Z drugiej strony często nie umiemy zwolnić nawet na chwilę, natłok narzucanych sobie obowiązków sprawia, że nasz układ nerwowy zostaje przeciążony, co w konsekwencji skutkuje pogorszeniem nastroju, atakami lęku, niekiedy nawet prowadzi do rozwoju depresji. Jakiś czas temu rynek zrewolucjonizował inozytol – często nazywany „witaminą dobrego samopoczucia”. Czym jest ten związek, jaki wywiera wpływ na nasz organizm, czy występują niepożądane skutki wynikające z jego niedoboru w ustroju? Na te i inne pytania znajdziecie Państwo odpowiedź w dzisiejszym artykule. Zapraszamy do lektury!

Witamina B8 (inozytol)

Inozytol zaliczany jest do organicznych związków z grupy cukroli i podobnie jak one, charakteryzuje się również słodkim smakiem. Mimo iż pewne źródła przypisują inozytolowi funkcję witaminy, (klasyfikując go jako witaminę B8), stwierdzenie to nie jest do końca poprawne. Organizm ludzki jest bowiem w stanie syntezować ten związek w ograniczonych ilościach, co przeczy definicji witaminy.

Choć pierwsze wzmianki o „witaminie B8” pochodzą z 1848 roku, to jak ważna rolę metaboliczną pełni w organizmie opisano w 1941r.

Dziś wiadomo, że endogenna synteza inozytolu zachodzi głównie w mózgu, wątrobie i nerkach, skąd transportowany jest do pozostałych organów z krwiobiegiem. Pozostałe organy są w niego zaopatrywane poprzez arterie. Związek ten do organizmu może być również dostarczany wraz z pożywieniem, a jego głównym źródłem są m.in. rodzynki, grejpfruty, orzeszki ziemne, fasola, wątroba, kiełki pszenicy czy pełnoziarniste produkty zbożowe. Właściwie zbilansowana dieta jest w stanie dostarczyć blisko 1g tego związku, zaś odpowiednia synteza narządowa dodatkowych 2g. Jest to ilość wystarczająca do pokrycia dziennego zapotrzebowania. Nie mniej jednak należy mieć na uwadze, że dobowe zapotrzebowanie może ulec zmianie, a będzie to wynikać z trybu prowadzonego dnia. Dla przykładu większe zapotrzebowanie na inozytol wykazują organizmy osób aktywnych. Związek ten jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, więc przy większej konsumpcji płynów może być usuwany wraz z moczem z organizmu.

Inozytol – działanie

Liczne badania nad inozytolem pozwoliły precyzyjniej określić nie tylko miejsce powstawania tego związku, ale i szereg funkcji, jakie pełni w naszym ustroju. Udowodniono  istotny wpływ inozytolu na przekazywanie informacji między neuronami (komórkami mózgu) w ośrodkowym układzie nerwowym, co przekłada się na poprawę komfortu psychicznego i zachowanie stanu zdrowia. „Witamina” jest polecana przez wielu specjalistów jako jeden z najlepszych środków naturalnego pochodzenia, redukujący częstotliwość napadów paniki i ogólny niepokój.

Przeprowadzone badania kliniczne potwierdzają również terapeutyczny wpływ związku na objawy bulimii.

Z uwagi na szerokie spektrum działania inozytol znalazł swoje zastosowanie jako składnik preparatów odchudzających. Istnieją dowody naukowe potwierdzające wpływ związku na metabolizm tłuszczów. Efekt ten zdaje się być potęgowany przez synergistyczne działanie choliny, z którą często bywa parowany. Połączenie obu związków zdaje się usprawniać usuwanie lipidów z wątroby (co skutkuje mniejszym ryzykiem otłuszczenia tego narządu) i poprawia parametry lipidowe krwi (redukuje poziomu trójglicerydów i frakcji LDL cholesterolu o blisko 15% i powoduje wzrost frakcji HDL o około 22%).

Wiele niezależnych badań klinicznych wykazało również pozytywny wpływ inozytolu na funkcjonowanie gospodarki węglowodanowej. Przyjmowanie tego związku poprawia wrażliwość komórek na działanie insuliny, co jest szczególnie istotne w przypadku osób chorych na insulinooporność. Terapia inozytolem przynosi również pozytywny efekt wśród pacjentek z zespołem policystycznych jajników (PCOS), redukując ilość bezowulacyjnych cykli.

Inozytol – skutki niedoboru

Skutki niedoboru pseudowitaminy w naszym ustroju mogą manifestować się różnymi objawami. Do najczęściej wymienianych w literaturze naukowej możemy zaliczyć:

• wpływ na stan skóry – suchość, plamy rumieniowe, wypryski;
• wpływ na płodność – zaburzenie owulacji, zaburzenie procesu spermatogenezy;
• wpływ na pogorszenie funkcji narządów – stłuszczenie wątroby;
• wpływ na funkcjonowanie układu nerwowego – niepokój, napady paniki, natręctwa.

Inozytol w ciąży

Choć udowodniono pozytywny wpływ inozytolu na utrzymanie prawidłowych parametrów glukozy we krwi matek podczas trwania ciąży to wciąż istnieje niewystarczająca ilość danych pozwalająca potwierdzić bezpieczeństwo stosowania związku zarówno podczas trwania ciąży, jak i w trakcie karmienia piersią. Oczywiście mowa tu o dodatkowej suplementacji, gdyż związek dostarczany wraz z dietą zgodnie z zapotrzebowaniem dobowym, nie stanowi zagrożenia.

Inozytol a depresja

Na podstawie aktualnego stanu wiedzy potwierdzono wzajemną korelację między niskim stężeniem inozytolu w ustroju, a większą liczbą przypadków zapadalności na depresję. Za jedną z najczęstszych przyczyn określa się spadek aktywności serotoniny w ośrodkowym układzie nerwowym. Z racji, że „witamina” B8 reguluje pośrednio funkcjonowanie tego neurotransmitera założono, że może mieć również wpływ na łagodzenie objawów choroby. Wśród pacjentów, którzy poddali się terapii odnotowano wzrost motywacji, spadek wahań nastroju, spadek przewlekłego zmęczenia czy stanów apatii.