Tłuszcze w diecie dziecka do 3 roku życia
🕣 3 min czytania
Aktualizacja: 31 grudnia, 2024
Właściwe żywienie w okresie wczesnego dzieciństwa odgrywa kluczową rolę i ma wpływ na kształtowanie się metabolizmu małego człowieka.
Tłuszcze w diecie dziecka
Tłuszcze pokarmowe są istotnym składnikiem energetycznym w diecie dziecka (1 g tłuszczu odpowiada 9 kcal). Ponadto stanowią źródło rozpuszczalnych w nich witamin A, D, E, K oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT) z rodziny n-3 (omega-3) i n-6 (omega-6). Kwasy tłuszczowe omega-3 odgrywają ważną rolę w rozwoju mózgu i siatkówki oka podczas życia płodowego, jak również w okresie wczesnego dzieciństwa.
Zapotrzebowanie na tłuszcze w diecie dziecka
W pożywieniu niemowląt jedynym źródłem tłuszczu jest pokarm kobiecy bądź mleko modyfikowane, co stanowi 50 % dziennej porcji energii. Z chwilą wprowadzania pokarmów uzupełniających ilość dostarczanego tłuszczu zmniejsza się do 40 % (6–12 miesiąc życia). Według zaleceń Polskiej Grupy Ekspertów zapotrzebowanie na tłuszcze u zdrowych dzieci w 1–3 roku życia plasuje się na poziomie 30–35 % energii (wartość maksymalna: 40 % energii). Restrykcyjne ograniczanie tłuszczów w okresie wczesnego dzieciństwa może skutkować spowolnieniem wzrostu i rozwoju małego człowieka.
Zakazane i zalecane rodzaje tłuszczów w diecie dziecka
U dzieci w wieku 13–36 miesięcy zaleca się spożywanie 1–2 porcji tłuszczów dziennie w postaci 1 łyżeczki oliwy z oliwek, oleju rzepakowego i/lub 1 łyżeczki masła. Dobrym źródłem tłuszczu w diecie młodego, rozwijającego się organizmu są również mleko i jego przetwory (jogurt naturalny, kefir, sery twarogowe, sery podpuszczkowe), mięso, drób, ryby (łosoś, makrela atlantycka), jaja oraz orzechy. Należy mieć na względzie fakt, iż tłuszcze powinny być jedynie dodatkiem do przygotowywanych potraw, ponieważ znaczna część tego składnika występuje już w spożywanych przez malucha posiłkach [7,1].
Błędem jest podawanie dziecku pieczywa cukierniczego, ciasteczek, batoników, żywności typu fast food. Tego typu produkty zawierają niekorzystne dla zdrowia kwasy tłuszczowe o konfiguracji trans, które zwiększają ryzyko dietozależnych chorób metabolicznych [1].
Masło czy margaryna dla dziecka
Coraz częściej w kręgu rodziców oraz na portalach internetowych trwają dyskusje odnośnie wyboru najlepszego produktu tłuszczowego do smarowania pieczywa. Zazwyczaj pojawiają się zasadnicze pytania, co jest najlepsze dla mojego dziecka: masło czy margaryna?
W codziennym jadłospisie małego dziecka do ukończenia 36 miesiąca życia powinno występować masło i oleje roślinne (oliwa z oliwek, niskoerukowy olej rzepakowy, olej słonecznikowy). Do smarowania pieczywa zaleca się stosowanie masła. Produkt ten zawiera niezbędny do rozwoju ośrodkowego układu nerwowego cholesterol, jak również jest źródłem witamin A i D istotnych w okresie intensywnego wzrastania. Do smażenia, gotowania czy duszenia w głównej mierze polecany jest olej rzepakowy niskoerukowy bądź rafinowana oliwa z oliwek. Pozostałe, bogate w NNKT oleje takie jak: oliwa z oliwek extra virgin, olej słonecznikowy, olej z pestek winogron są doskonałe „na zimno” jako dodatek do surówek i sałatek dla maluchów.
Ważne
ZWRACAJ UWAGĘ NA ETYKIETY:
Nazwa „masło” zastrzeżona jest dla produktów o średniej zawartości tłuszczu mlecznego 82%, bez dodatku olejów roślinnych.
Tłuszcze w diecie małego dziecka stanowią najbardziej skoncentrowane źródło energii, dlatego też podczas 1000 pierwszych dni życia nie należy ich nadmiernie ograniczać. Pomimo wszystko, planując posiłki trzeba zwracać szczególną uwagę na odpowiedni dobór i jakość produktów tłuszczowych.
Prawidłowo skomponowany, zbilansowany pod względem zapotrzebowania na składniki odżywcze jadłospis, ma wpływ na rozwój psychosomatyczny dziecka oraz kształtowanie się zwyczajów żywieniowych.
Literatura:
- Cichosz G., Czeczot H. 2012, Kwasy tłuszczowe izomerii trans w diecie człowieka. Bromatologia i chemia Toksykologiczna, XLV, 2, 181-190.
- Dobrzańska A, Charzewska J., Weker H. i in. 2012. Normy żywienia zdrowych dzieci w 1-3 roku życia – stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów. Część I – Zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze. Standardy Medyczne Pediatria, 3, 313-316.
- Dobrzańska A, Charzewska J., Weker H. i in. 2013. Normy żywienia zdrowych dzieci w 1-3 roku życia – stanowisko Polskiej Grupy Ekspertów. Część II – Omówienie poszczególnych składników odżywczych. Developmental Period Medicine, XVII,1, 94-100.
- Jarosz M.(red) 2012, Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
- Krawczyński M. (red.) 2015, Żywienie dzieci w zdrowiu i w chorobie. Wydawnictwo „Help-Med.” s.c., Kraków.
- Marciniak-Łukasiak K. 2011, Rola i znaczenie kwasów tłuszczowych omega-3. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6(79), 24-35.
- Spodaryk M., Gabrowska E. 2012, Wiem, co je moje dziecko. Wydawnictwo Literackie, Kraków.
- Szajewska H., Albrecht P. 2014, Jak żywić niemowlęta i małe dzieci. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
- Weker H., Barańska M., Riahi A. i in. 2013, Analiza wartości energetycznej i odżywczej diet dzieci w wieku 13-36 miesięcy – badanie ogólnopolskie. Problemy Higieny i Epidemiologii, 94(1), 116-121.
Autor artykułu:
