Tapioka – właściwości, rola w diecie osób z problemami pokarmowymi, przepisy
Aktualizacja: 20 maja, 2024
Perłowe kuleczki tapioki coraz częściej goszczą na półkach naszych sklepów. Zainteresowanie tym produktem jest szczególnie duże wśród osób na diecie bezglutenowej. Jakie ma zastosowanie i czy warto wprowadzić tapiokę do naszej codziennej diety?
Polski rynek spożywczy staje się coraz bardziej otwarty na nowe, egzotyczne produkty spożywcze. Polacy nie boją się eksperymentować, a potrawy z dalekich krajów częściej goszczą na naszych stołach. Tapioka sprzedawana pod postacią charakterystycznych, perłowych kuleczek, ma bardzo szerokie zastosowanie i może urozmaicić niejedną potrawę zarówno na słono, jak i słodko. Jej spożycie zalecane jest też w wielu jednostkach chorobowych, w których stanowi idealne uzupełnienie diety.
Tapioka
Tapioka stanowi przede wszystkim produkt skrobiowy uzyskiwany z bulw Manioku jadalnego (Manihot esculenta Crantz). Korzenie manioku stanowią znaczącą część diety w krajach Ameryki Południowej, Afryki czy Azji. Roślina ta pochodzi z Brazylii i stamtąd też przywędrowała do Europy. Tapiokę produkuje się z masy uzyskanej w wyniku mielenia bulw manioku. Możemy ją znaleźć nie tylko pod postacią pereł, ale też płatków czy mąki. W zależności jaką postać tapioki wybierzemy, znajdzie ona swoje zastosowanie w pieczeniu chleba i ciast, przygotowywaniu puddingów, budyniu, słodkich deserów czy też coraz bardziej popularnych w Polsce – bubble tea.
Właściwości Tapioki
Tapioka, ze względu na swoje właściwości, znalazła zastosowanie w żywieniu osób chorych. Stanowi produkt naturalnie bezglutenowy, dlatego też wykorzystywana jest jako zamiennik mąk zbożowych zawierających gluten w dietach osób, które ten związek muszą wyeliminować z jadłospisu. W składzie tapioki przeważają przede wszystkim węglowodany. Zawiera bardzo mało białka, tłuszczów, sodu oraz błonnika. Jest uboga w składniki mineralne i witaminy, a 100 g produktu dostarcza ok. 358 kcal dlatego też pod względem odżywczym może być traktowana jako „puste kalorie”. Ze względu na dużą zawartość węglowodanów zalecana jest dla osób chcących przybrać na masie ciała. Stanowi produkt lekkostrawny i hipoalergiczny.
Tapioka w diecie osób ze schorzeniami układu pokarmowego
Potrawy tworzone na bazie tapioki, pomimo małej wartości odżywczej tego składnika, znalazły szerokie zastosowanie w jadłospisie osób na diecie bezglutenowej. Wyróżnić możemy tutaj przede wszystkim celiakię, alergię pokarmową na zboża zawierające gluten, zespół złego wchłaniania, chorobę Dühringa czy też nadwrażliwość na gluten. W przypadku tych schorzeń, konieczne jest wprowadzenie restrykcyjnej diety eliminującej zboża takie jak pszenica, żyto, jęczmień, a także owies, który może być zanieczyszczony glutenem. Tapiokę możemy wykorzystać jako zamiennik mąki do pieczenia czy też zagęstnik zup i sosów.
Tapioka stanowi dobre źródło skrobi opornej. Związek ten stanowi pożywienie dla dobroczynnych bakterii naszego układu pokarmowego. Ze skrobi, w wyniku działania bakterii jelitowych, powstają którtkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, których działanie na nasz organizm jest różnorodne. Są one jednym ze źródeł energii dla komórek jelita, obniżają też pH treści okrężnicy, co może przyczyniać się do zmniejszenia stanu zapalnego i redukcji ryzyka rozwoju raka jelita grubego. Skrobia oporna zawarta w tapioce i jej prozdrowotne działanie, znalazło też zastosowanie w tworzeniu jadłospisów dla osób z chorobami zapalnymi jelit w grupie, których wymienić należy wrzodziejące zapalenie jelita grubego, chorobę Leśniowskiego-Crohna. Wykorzystywana może też być u osób z biegunką lub zaparciem.
Wykazany został wpływ skrobi opornej na regulację poziomu cukru we krwi poprzez zwiększenie wrażliwości na insulinę. Jako że insulinooporności w dużym stopniu związana jest z rozwojem otyłości i cukrzycy typu 2, stanowi to kolejny argument do wprowadzenia tapioki do naszej diety, jako źródła skrobi opornej.
Tapioka – gdzie kupić, cena
W Polsce tapiokę dopiero poznajemy, dlatego nie występuje ona powszechnie na sklepowych półkach. By ją kupić, najlepiej udać się do sklepu z żywnością ekologiczną, orientalną, czy egzotyczną bądź zakupić przez internet. Lepiej unikać jej w hipermarketach, ponieważ może być to produkt niewiadomego pochodzenia lub niskiej jakości. Opakowanie (400 g) nie powinno kosztować więcej niż kilka złotych. Zazwyczaj cena waha się od 5 do 10 złotych.
Jak ugotować tapiokę?
Nie masz pojęcia jak ugotować tapiokę? To jest naprawdę proste! Na początku doprowadzamy wodę do wrzątku (zazwyczaj 1 szklanka na 2–3 łyżki produktu). Po zagotowaniu wody dodajemy tapiokę i zmniejszamy gaz do minimum. Mieszamy i gotujemy na wolnym ogniu przez około 15–20 minut. W sklepach dostępna jest również tapioka instant, która gotowa jest do spożycia po około 5 minutach. Gdyby całość była zbyt gęsta, warto dodać więcej wody. W momencie, gdy kuleczki zrobią się całkowicie przezroczyste, tapiokę uznaje się za gotową. Niektórzy producenci zalecają namoczyć ją przed ugotowaniem.
Tapioka – przepisy
Tapioka może być wykorzystana w różnorodny sposób. Do wyboru mamy mąkę, z której w łatwy sposób możemy przygotować różnorodne ciasta lub bezglutenowe chleby.
Składniki:
- 400 ml mleka kokosowego,
- 50 gramów tapioki,
- kawałek laski wanilii,
- 2 łyżki ksylitolu lub miodu,
- gorzka czekolada,
- truskawki (świeże lub mrożone).
Przygotowanie:
- W garnku zagotować mleko kokosowe. Do gotującego się mleka wsypać tapiokę, ksylitol lub miód i laskę wanilii. Zagotować, przykryć, gotować pod przykryciem przez ok. 30–40 minut. W czasie gotowania pudding należy regularnie mieszać. Gotujemy do momentu uzyskania przezroczystych kuleczek tapioki.
- W czasie gotowania należy co kilka minut pudding energicznie zamieszać, aby nie przywierał do dna i miał kremową konsystencję. Pod koniec dodajemy kostki czekolady, mieszamy do rozpuszczenia i uzyskania jednolitej konsystencji.
- Gotowy pudding przekładamy do miseczki i podajemy na ciepło lub schłodzony z truskawkami.
Składniki:
- tapioka – 4 łyżki,
- kilka kostek lodu,
- limonka,
- truskawki (świeże lub mrożone),
- zielona herbata,
- miód – 1 łyżeczka
Przygotowanie:
- Tapiokę należy gotować w ok. 2 szklankach wody, do uzyskania przezroczystych kuleczek.
- Do szklanki dodajemy kostki lodu, kuleczki tapioki, plasterki limonki, maliny i miód.
- Całość zalewamy schłodzoną zieloną herbatą.
Zastosowanie tapioki jest różnorodne i może stanowić doskonałe urozmaicenie naszej codziennej diety. Proste w przygotowaniu puddingi, desery, zupy z użyciem tapioki przy odpowiednim dobraniu pozostałych składników, stworzą doskonały, zdrowy i zbilansowany posiłek.
Literatura:
- Adebowale, A.A. Sanni, L. O. and Onitilo, M.O. Chemical composition and pasting properties of tapioca grits from different cassava varieties and roasting methods, African Journal of Food Science. Vol (2) pp. 077-082, July, 2008.
- Adelodun Lawrence Kolapo, Morenike Olayinka Sanni, A comparative evaluation of the macronutrient and micronutrient profiles of soybean-fortified gari and tapioca, Food and Nutrition Bulletin, vol. 30, 2009, The United Nations University.
- Simone de Souza Montes, Laís Maciel Rodrigues, Ryzia de Cássia Vieira Cardoso, Tapioca and rice flour cookies: technological, nutritional and sensory properties, Ciênc. Agrotec., Lavras, v. 39, n. 5, p. 514-522, set./out., 2015.
- Diane F. Birt, Terri Boylston, Suzanne Hendrich, Resistant Starch: Promise for Improving Human Healt, American Society for Nutrition. Adv. Nutr. 4: 587–601, 2013.
- http://nutritiondata.self.com/facts/cereal-grains-and-pasta/5733/2