Sok z aronii – właściwości, w ciąży. Jak zrobić sok z aronii?
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
W dobie zainteresowania egzotycznymi owocami, modą na nasiona chia czy jagody goji, zapominamy o tym, iż w Polsce mamy swoje własne skarby, a jednym z nich jest aronia. Ta niepozorna roślina nie wymaga specjalnych warunków uprawy, a z jednego krzaka można zebrać nawet 10 kg owoców. Wykonany z nich sok kryje w sobie wiele potencjalnie prozdrowotnych substancji.
Sok z aronii
Aronia melanocarpa pochodzi z Ameryki Północnej. W Polsce zaczęto ją wykorzystywać w latach 80. Obecnie nasz kraj słynie z jej uprawy – rocznie polskie plantacje produkują 25000–50000 ton owoców, z czego 90% przeznaczona jest na eksport. Jej uprawa nie należy do trudnych, gdyż roślina ta nie wymaga środków ochrony, rośnie na słabych glebach, jest odporna na mróz i każdego roku daje dobre plony.
Ze względu na fakt, iż surowe owoce aronii mają cierpki smak, jest ona wykorzystywana głównie do produkcji soków, ale też dżemów, konfitur czy powideł. Sok powinien być wyciskany z całych owoców, tłoczony na zimno, nieklarowany, nie powinien zawierać żadnych dodatków. Sok tłoczony ze świeżych owoców zawiera ok. 7–9 % cukrów, 0,8–1,1 % kwasów, około 400 mg% polifenoli, podczas produkcji nie traci żadnych witamin ani mikroelementów. Wydajność tłoczenia soku z owoców aronii wynosi ok. 75% [1].
Sok z aronii – właściwości
Skład chemiczny owoców z aronii pozwala zaliczyć ją do roślin leczniczych. Świeże owoce zawierają ok. 80% wody, 6–10 % cukrów, kwasy organiczne, pektyny, witaminy takie jak: witamina C, B2, B3, kwas foliowy, witamina E oraz karoten [2].
Sok z aronii zawiera bardzo dużą ilość polifenoli (2080 mg/100 g owoców – porównywalnie: czarna porzeczka: 560 mg, truskawki: 225 mg, jabłka: 252–357 mg) [2],w tym najwyższą ilość antocyjanów i katechin ze wszystkich znanych owoców, a także procyjanidyny, flawonole, fenolokwasy i garbniki o właściwościach antyoksydacyjnych. Procyjanidyny oprócz nadawania smaku oraz różowej barwy przetworom aronii, mają działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, zapobiegające miażdżycy naczyń krwionośnych; fenolokwasy mają właściwości przeciwnowotworowe oraz przeciwzapalne [3][4].
Sugeruje się, iż owoce aronii i powstały z niej sok mogą pomóc w prewencji raka jelita grubego oraz chorób sercowo-naczyniowych [5].
W badaniu, w którym mężczyźni przez 6 tygodni spożywali dziennie szklankę soku z aronii, zaobserwowano u nich spadek stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i triacylogliceroli oraz wzrost cholesterolu HDL [6].
Sok z aronii badano także w kontekście wpływu na cukrzycę. Badanie na szczurach z cukrzycą wykazało, iż podawany im sok obniżał stężenie hiperglikemii o 40%, powodował także łagodzenie objawów towarzyszących cukrzycy w tym normalizację masy ciała, zmniejszenie pragnienia i zmniejszenie ilości wydalanego moczu [7]. Natomiast w badaniu na ludziach, w którym pacjenci z insulinozależną cukrzycą przez 3 miesiące spożywali sok z aronii, zaobserwowano spadek stężenia glukozy we krwi na czczo [8]. Wykazano też, iż sok z aronii obniża indeks glikemiczny (IG) roztworów cukru prostego [9]. Więcej o tym na co pomaga sok z aronii przeczytasz w tym artykule.
W Polsce na bazie soku z aronii produkowane są niektóre leki geriatryczne.
Sok z aronii w ciąży
Na chwilę obecną nie istnieją badania naukowe informujące o jakimkolwiek toksycznym efekcie, który mógłby być wywołany przez aronię i jej przetwory – w tym sok, u kobiet w ciąży i kobiet karmiących. Ze względów ostrożności nie jest więc ona zalecana pomimo braku przeciwwskazań jej stosowania.
Jak zrobić sok z aronii?
Sok z aronii jest niezwykle prosty w przygotowaniu. Warto zatem przygotowywać go samodzielnie w domu, aby mieć pewność co do jego składu.
Składniki:
- 1 kg aronii
- 0,5 kg cukru
- 1,5 l wody
- garść liści porzeczki lub wiśni
- cytryna
Przygotowanie: owoce aronii należy starannie umyć, włożyć do garnka i rozgnieść tłuczkiem. Następnie zalać wodą, dodać cukier, sok z cytryny i liście porzeczki lub wiśni. Gotować przez około 30 minut, potem odcedzić i przelać przez sito do przygotowanych słoików. Pasteryzować przez ok. 15 minut, odstawić do ostygnięcia.
Choć sok z aronii nie jest tak popularny jak soki wytwarzane z innych owoców, nie powinien być pomijany w urozmaiconej diecie. Jest najbogatszym źródłem antocyjanów, zawiera też dużą ilość flawonoidów, składników mineralnych i witamin. Można wykonać go samodzielnie w domu z pomocą wyłącznie kilku składników, a potem cieszyć się nim cały rok.
Literatura:
[1] P. Eggert, Aronia. Od szadzonki do zbioru owoców. Wydawnictwo Wektor 2011.
[2] E. N. Grażyna Budryn, “FENOLOKWASY – ICH WŁAŚCIWOĆCI, WYSTĘPOWANIE W SUROWCACH ROŚLINNYCH, WCHŁANIANIE I PRZEMIANY METABOLICZNE,” BROMAT. CHEM. TOKSYKOL, vol. XXXIX, no. 2, pp. 103–110, 2006.
[3] A. Banaś, A. Korus, K. Technologii Owoców, W. Grzybów, W. Technologii Żywności, and U. Rolniczy im Hugona Kołłątaja, “Prozdrowotne właściwości owoców i przetworów z aronii,” Med Rodz, vol. 4, no. 18, pp. 179–181, 2015.
[4] H. M. R. Sabine E. Kulling, “Chokeberry (Aronia melanocarpa) – A Review of the Potential Health Effects,” Dep. Food Chem. Inst. Nutr. Sci. Univ. Potsdam,Germany.
[5] M. Białek, J. Rutkowska, and Hallman Ewelina, “ARONIA CZARNOOWOCOWA (ARONIA MELANOCARPA) JAKO POTENCJALNY SKŁADNIK ŻYWNOŚCI FUNKCJONALNEJ,” ŻYWNOŚĆ. Nauk. Technol. Jakość, vol. 6, no. 85, pp. 21–30, 2012.
[6] “Influence of chokeberry juice on arterial blood pressure and lipid parameters in men with mild hypercholesterolemia,” Int. J. Food Stud., vol. 5, no. 2, pp. 224–231, Oct. 2007.
[7] S. Valcheva-Kuzmanova, K. Kuzmanov, S. Tancheva, and A. Belcheva, “Hypoglycemic effects of Aronia melanocarpa fruit juice in streptozotocin-induced diabetic rats,” Methods Find. Exp. Clin. Pharmacol., vol. 29, no. 2, p. 101, 2007.
[8] S. B. Simeonov, N. P. Botushanov, E. B. Karahanian, M. B. Pavlova, H. K. Husianitis, and D. M. Troev, “Effects of Aronia melanocarpa juice as part of the dietary regimen in patients with diabetes mellitus.,” Folia Med. (Plovdiv)., vol. 44, no. 3, pp. 20–3, 2002.
[9] R. P. Oszmiański J., Nowicka P., Aronia – niedoceniany w Polsce owoc prozdrowotny w profilaktyce otyłości, vol. 55, no. 07–08. [Wydawn. SIGMA, etc.], 2011.