Aronia – właściwości, syrop, przepisy. Co zrobić z aronii?
Aktualizacja: 8 kwietnia, 2024
Aronia to często niedoceniana roślina, przez niektórych nazywana „super owocem”. Swoje zastosowanie znajduje w walkę z demencją, czy łagodzi dolegliwości żołądkowo-jelitowe. W ostatnich latach, ze względu na swoje duże właściwości terapeutyczne, poświęca się jej coraz większą uwagę i słusznie, ponieważ spożywana może być nie tylko w postaci owoców, ale także soków, galaretek, puree, dżemów, a nawet win.
Aronia
Aronia jest krzewem należącym do rodziny Różowatych. Wyróżniamy jej 3 gatunki: czarnoowocowa, czerwona oraz śliwolistna. Jej rodzimym kontynentem jest Ameryka Północna, a do Europy została sprowadzona w XVII wieku. Roślina ta rozwijając się osiąga 2–3 m wysokości i tworzy okrągłe, czarne owoce, które zbierają się w grona. Charakteryzuje się wysoką odpornością na szkodniki i choroby, dlatego jej uprawa nie jest wymagająca. Aronia jest bogatym źródłem przeciwutleniaczy, głównie antocyjanów, fenoli, flawonoidów, czy też alkaloidów, a także witaminy E oraz A.
Właściwości aronii
Owoce aronii, dzięki wysokiej aktywności przeciwutleniającej, są skuteczne w leczeniu i zapobieganiu chorób powiązanych z występowaniem stresu oksydacyjnego, m.in. cukrzycy, czy chorób układu krążenia, a nawet nowotworów. Roślina ta stymuluje także układ immunologiczny, poprzez wzmacnianie odporności oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie wątroby. Ponadto charakterystyczne jest działanie antybakteryjne i przeciwwirusowe krzewu, który przeciwdziała występowaniu zapaleń. W licznych badaniach naukowych, można znaleźć informacje o skuteczności związków bioaktywnych w nim zawartych, w zwalczaniu infekcji układu moczowego leczonych antybiotykami, a także grypy. Poza tym jej owoce zmniejszają uszkodzenia błony śluzowej żołądka i dwunastnicy powstałe w chorobie wrzodowej.
Roślina ta efektywnie poprawia metabolizm glukozy, jak też lipidów, w związku z tym zapobiega występowaniu otyłości oraz minimalizuje ryzyko insulinooporności. Udowodniono, że owoce te zmniejszają poziom cholesterolu LDL i triglicerydów, jednocześnie zwiększając stężenie cholesterolu HDL. Ma to związek z korzystnym wpływem na gospodarkę tłuszczową organizmu. Dodatkowo działanie antykoagulacyjne hamuje procesy zapalne w naczyniach krwionośnych, tym samym hamując zlepianie się płytek krwi. Dzięki temu jest ona użytecznym narzędziem w walce z miażdżycą czy chorobą niedokrwienną serca, a nawet nadciśnieniem tętniczym.
Zgodnie z opracowaniami naukowymi, dieta bogata w aktywne składniki aronii zmniejsza ryzyko wystąpienia raka piersi, jelita grubego, a także białaczki, zmniejszając szybkość proliferacji nawet o 25%! Co ważne, dzięki obecnym w tym krzewie antocyjanom, blokowany jest związany z wiekiem spadek funkcji poznawczych, co więcej obniżeniu ulegają wszelkie uszkodzenia DNA, szczególnie w mózgu. Prócz tego przeciwdziałanie stresowi oksydacyjnemu, powoduje zmniejszenie wydzielania wolnych rodników, co jest jednoznaczne z łagodzeniem procesu starzenia, a także przeciwdziałaniem występowaniu depresji oraz ogranicza szkody wywoływane przez metale ciężkie w wątrobie i usprawnia jej funkcjonowanie.
Syrop z aronii
Preparat ten można stosować już u niemowląt powyżej 6 miesiąca życia. Jest zupełnie nieszkodliwy, a jedynie przynosi korzyści. Najlepiej podawać go w ilości 1–2 łyżek (w przypadku małych dzieci 1–2 łyżeczki) rozcieńczonych wodą lub dodanych do herbaty. Jego działanie skutecznie ochroni nas przed chorobami, wspomoże walkę z nadciśnieniem, niekiedy nawet obniżając je tak, że leki stają się niepotrzebne. Ponadto spożywany codziennie syrop wspomoże pamięć i zapewni gładką oraz jędrną skórę na lata! Idealnie posłuży również profilaktycznie na nowotwory. Biorąc pod uwagę porę roku, jaka się zbliża i wiążące się z nią częste przeziębienia warto zaopatrzyć się w taki sok i cieszyć wspaniałym zdrowiem bez względu na pogodę.
Składniki:
- 1 kg owoców aronii
- 0,5 kg cukru
- Sok z połowy cytryny
- Ok. 100 liści wiśni
- 0,5l wody
Przygotowanie: owoce oraz liście opłucz i wysusz. Następnie wsyp do garnka i zalej wodą. Wymieszaj całość i doprowadź do wrzenia. Gotuj na niewielkim ogniu ok. 20 minut. Po tym czasie garnek zestaw z ognia i pozostaw pod przykryciem na min. 3h (najlepiej na całą noc). Syrop odcedź, dodaj sok z cytryny i cukier. Zagotuj ponownie całość. Gorący syrop przelej do butelek i zakręć.
Co zrobić z aronii?
Oprócz syropu można także przygotować wiele innych produktów z jej dodatkiem, m.in. sok, nalewkę, dżemy, przeciery i konfitury.
Składniki:
- 1 kg owoców aronii
- 0,5 kg cukru.
Przygotowanie: owoce opłucz i wysusz. Następnie wsyp do słoika i zasyp cukrem. Wymieszaj całość i odstaw na ok. 5 dni w suche i zacienione miejsce. Po tym czasie zlej powstały sok i przelej do butelek.
Składniki:
- 1 kg owoców z aronii
- 3/4 l wódki
- pół kilo cukru trzcinowego gruboziarnistego lub miodu
- kawałek korzenia imbiru (2-3 cm)
- laska wanilii
Przygotowanie: owoce aronii opłucz, wsyp do słoja i zasyp cukrem (możesz także zalać miodem). Dodaj obrany i pokrojony drobno imbir, a także naciętą wzdłuż laskę wanilii. Zalej całość alkoholem. Odstaw słój w nasłonecznione miejsce na ok. miesiąc. Warto od czasu do czasu przemieszać zawartość nalewki wykonując koliste ruchy (ułatwisz tym samym rozpuszczenie cukru).
Składniki:
- 1 kg owoców aronii
- 0,5 kg cukru
Przygotowanie: oczyszczone owoce zasyp cukrem i krótko podgrzej. Następnie zalej połową szklanki wody i gotuj, aż całość zgęstnieje. Gotowy dżem przełóż do słoiczków i szczelnie zamknij.
Składniki:
- 1 ok. owoców aronii
- 20 dag cukru
Przygotowanie: owoce umyj, następnie podgrzej krótko na niewielkim ogniu (uważaj, żeby owoce nie przywarły do dna garnka). Przestudź lekko, przetrzyj przez sito oraz dodaj cukier i ponownie podgrzewaj, nie dopuszczając do wrzenia. Gotowy przecier przełóż do słoiczków, zakręć i pasteryzuj w gorącej wodzie ok. 15 minut.
Podsumowując aronia to krzew o szerokich właściwościach zdrowotnych. Jej korzystne działanie odnotowuje się zarówno w przypadku obniżania ciśnienia tętniczego krwi, zmniejszania ryzyka wystąpienia cukrzycy, otyłości, hipercholesterolemii, a także nowotworów. Przeglądając publikacje, wysuwa się również wniosek, iż jest naturalną alternatywą leczenia demencji starczej i szansą na zachowanie prawidłowego procesu myślenia, a także znakomitej pamięci na lata. Uprawa tej rośliny nie jest wymagająca, zatem warto zadbać, by znalazła swoje miejsce w naszych przydomowych ogrodach.
Literatura:
- T. Jurikova, J. Mlcek, S. Skrovankova, D. Sumczyńska, J. Sochor, I. Hlavacova, L. Snopek, J. Orsavova: „Fruits of Black Chokeberry Aronia melanocarpa in the Prevention of Chronic Diseases.”, Molecules 2017, 22(6), 944.
- M. Bhaswant, S. R. Shafie, M. L. Mathai, P. Mouatt, L. Brown: „Anthocyanins in chokeberry and purple maize attenuate diet-induced metabolic syndrome in rats.”, Nutrition, September 2017Volume 41, Pages 24–31.
- J. Wei, G. Zhang, X. Zhang, D. Xu, J. Gao, J. Fan, Z. Zhou: „Anthocyanins from Black Chokeberry (Aroniamelanocarpa Elliot) Delayed Aging-Related Degenerative Changes of Brain.”, J. Agric. Food Chem., 2017, 65 (29), pp 5973–5984.
- J. Heesoo, L. Yanan, K. Hyun-Sook: „Dried plum and chokeberry ameliorate d-galactose-induced aging in mice by regulation of Pl3k/Akt-mediated Nrf2 and Nf-kB pathways.”, Experimental Gerontology, Volume 95, September 2017, Pages 16-25.
- B. M. Looab, I.Erlundc, R. Kolicd, P. Puukkaa, J. Hellströme, K. Wähäläf, P. Mattilae, A. Jula: „Consumption of chokeberry (Aronia mitschurinii) products modestly lowered blood pressure and reduced low-grade inflammation in patients with mildly elevated blood pressure.”, Nutrition Research, Volume 36, Issue 11, November 2016, Pages 1222-1230.
- S. E. Kulling, H. M. Rawel: „Chokeberry (Aronia melanocarpa) – A Review on the Characteristic Components and Potential Health Effects.”, Planta Med 2008; 74(13): 1625-1634.
- M. Białek, J. Rutkowska, E. Hallmann: „Aronia czarnoowocowa (aronia melanocarpa) jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej.”, ŻYWNOŚĆ. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 6 (85), 21 – 30