Poznajmy właściwości zsiadłego mleka. Jak zrobić zsiadłe mleko i z czym je jeść?
Aktualizacja: 10 kwietnia, 2024
Nasze babcie stosowały pewne produkty przez lata. Jedne z nich były zbyt przeceniane, inne natomiast rzetelnie spełniały swoje zadanie. Niestety obecnie nie doceniamy dobrodziejstw, które daje nam natura. Jednym z takich surowców jest zsiadłe mleko, które mimo setek lat tradycji w stosowaniu, w ostatnich latach zostało zapomniane na rzecz zagranicznych superfoods.
Zsiadłe mleko
Zsiadłe mleko jest produktem, który powstaje ze świeżego mleka. Inaczej nazywane jest kwaśnym czy skwaszonym mlekiem, a nawet kiszką. Napój ten jest niezwykle orzeźwiający. Co więcej cechuje się niezwykle niską wartością odżywczą, gdyż 100 g takiego mleka dostarcza jedynie 50 kcal. Dodatkowo wykazuje niską wartość indeksu glikemicznego, zatem idealnie nadaje się dla diabetyków i osób mających problemy z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Dodatkowo jest ono skarbnicą witamin, zwłaszcza B2, określanej mianem witaminy młodości. Oczywiście jest to także bogate źródło witaminy B12, której niedobory występują bardzo często, zwłaszcza wśród wegetarian. Pozostałe składniki warte uwagi to z pewnością witamina A oraz K. Należy wspomnieć o znacznej ilości wapnia, których dostarczyć do organizmu możemy właśnie poprzez spożycie owego produktu. Jest to składnik często niedoborowy, zwłaszcza wśród osób starszych. Stan taki niesie ze sobą ryzyko osłabienia kości i w konsekwencji osteoporozy. Ciekawostką jest fakt, że jest to produkt dobry także dla osób cierpiących na nietolerancję laktozy, gdyż białko to ulega rozkładowi podczas procesu fermentacji.
Właściwości zsiadłego mleka
Właściwości zsiadłego mleka jest wiele. Jedną z nich jest wspomniana wyżej niska kaloryczność, a także niska wartość indeksu glikemicznego. Dodatkowo zawarte w nim bakterie wspomagają funkcjonowanie układu odpornościowego, jednocześnie poprawiając funkcjonowanie jelit. Jest to niezwykle istotne, zwłaszcza w przypadku występowania zaparć. Dzięki temu przywrócona zostaje również równowaga przewodu pokarmowego, a także utrzymane jego właściwe pH. Ponadto stymuluje ono wydzielanie żółci oraz soków trawiennych, co wpływa skutecznie na regulację i przyspieszenie przemiany materii. W konsekwencji nadaje się ono idealnie dla osób będących na diecie redukującej masę ciała. Dzięki obecności witamin, zwłaszcza B12 wzmacnia układ nerwowy i uczestniczy w procesie tworzenia czerwonych krwinek. Odnotowano również aktywność oleju wzmacniającego włosy i paznokcie. Zastosowane zewnętrznie łagodzi oparzenia. Przez wielu z tego względu stosowane jest w formie okładów na oparzenia słoneczne.
Jak zrobić zsiadłe mleko?
W sklepach dostać można w większości mleko pasteryzowane, a do przygotowania tego zsiadłego potrzebne jest świeże. Bez problemu zdobyć można je w tzw. Mlekomatach obecnych w większych miastach czy od lokalnych producentów. Mleko należy odstawić do skwaśnienia. W efekcie znajdujące się w nim bakterie przeprowadzają samoistną fermentację mlekową. Proces ten trwa zwykle ok. 2 dni. Skutkiem staje się rozwarstwienie mleka na 2 części. Jedną stanowi gęsty skrzep kwasowy. Co ciekawe niekiedy jest tak gęsty, że można kroić go nożem. Drugą warstwę stanowi płynna serwatka. Mechanizm zakończony jest po ponownym schłodzeniu mleka i wymieszaniu jego warstw. Produkt końcowy cechuje się gęstą strukturą i lekko kwaśnym smakiem.
Zsiadłe mleko – przepisy
Zsiadłe mleko ze względu na swoje drogocenne właściwości stosowane jest coraz częściej i do coraz większej ilości różnorodnych potraw. Poniżej podam kilka propozycji z jego udziałem.
Składniki:
- 0,5 kg truskawek,
- 3 łyżki stewii,
- 20g żelatyny,
- Szklanka zsiadłego mleka,
- 5 łyżek wody,
- Świeże liście mięty do dekoracji.
Sposób przygotowania: żelatynę rozpuścić w gorącej wodzie, a stewię w zsiadłym mleku. Mleko połączyć z letnią żelatyną. Truskawki oczyścić i ułożyć w salaterkach. Zalać gotową galaretką i całość ozdobić miętą.
Składniki:
- 400 ml zsiadłego mleka,
- Łyżeczka soli,
- Łyżeczka sody,
- Mąka pełnoziarnista (ile zabierze ciasto),
- 250g sera białego,
- Jajko,
- Sól i pieprz do smaku,
- Posiekana natka kopru,
- Olej rzepakowy do smażenia.
Sposób przygotowania: do mleka dodać sodę i wymieszać dokładnie, następnie dodać łyżeczkę soli i mąkę, a następnie zagnieść elastyczne ciasto. Podzielić ciasto na kilkanaście małych kawałków. Przygotować farsz: ser, jajko, przyprawy oraz natkę wymieszać ze sobą. Każdy kawałek ciasta rozwałkować i na jego środek dodać trochę farszu, brzegi złożyć do środka i przycisnąć, po czym lekko rozpłaszczyć placuszek. Smażyć na niewielkiej ilości oleju na złoty kolor.
Składniki:
- 3 szklanki mąki pełnoziarnistej,
- 3 jaja,
- Szklanka zsiadłego mleka,
- 350g twarogu,
- Łyżeczka sody oczyszczonej,
- Sól do smaku,
- ¾ szklanki oleju.
Sposób przygotowania: jajka utrzeć z olejem, dodać pokruszony twaróg, sodę, zsiadłe mleko oraz sól. Ucierać dalej i dodawać stopniowo mąkę. Gotową masę wlać do formy nasmarowanej tłuszczem. Wedle uznania można roztrzepać jajko i posmarować nim ciasto. Piec ok. 45 minut w 170°C.
Podsumowując zsiadłe mleko jest produktem, który warto docenić i wrócić do jego stosowania. Dzięki procesowi fermentacji nie zawiera ono w swym składzie laktozy, zatem idealnie nadaje się dla każdego, nawet osób mających problem z trawieniem tegoż białka. Cechuje się ponadto szeregiem właściwości zdrowotnych, a nawet może wspomagać redukcję masy ciała! Bez wątpienia jest to produkt godny polecenia.
Literatura:
- Krawczyński M, „Probiotyki, prebiotyki żywność funkcjonalna w praktyce pediatry i lekarza rodzinnego”, Przewodnik Lekarza/Guide for GPs 6.2 (2003): 110-115.
- Kudełka W, Łobaza D, „Charakterystyka żywności funkcjonalnej”, 2017.