Mleko owcze – właściwości. Czy mleko owcze zawiera laktozę?
Aktualizacja: 6 maja, 2024
Obecnie na rynku mamy do dyspozycji nie tylko mleko krowie, ale również owcze, kozie, ośle czy też wielbłądzie. Potocznie mlekiem nazywa się również napoje roślinne z soi, owsa, ryżu itp. Mleka pochodzące od ssaków różnią się zawartością poszczególnych składników odżywczych.
Mleko owcze
Mleko owcze jest białym lub lekko żółtawym, jednolitym płynem – im bogatsze jest w tłuszcz, tym bardziej żółte. Ma słodkawo-orzechowy smak i przyjemny zapach. Jest produkowane głównie wokół basenu Morza Śródziemnego. W Polsce pozyskuje się je na terenach górskich – w Bieszczadach, na Podhalu, ale również na Podlasiu i w Wielkopolsce. Większość uzyskanego mleka przerabia się na oscypki.
Nie jest to mleko łatwo dostępne. Można je znaleźć w supermarketach lub sklepach ze zdrową żywnością oraz w internecie. Średnia cena za 1 litr wynosi ok. 20 zł.
W poniższej tabeli porównano mleko owcze z tradycyjnym mlekiem krowim 3,2%. Mleko owcze dostarcza prawie dwa razy więcej energii. Związane jest to z większą zawartością tłuszczu oraz białka (szczególnie kazeinowego). Podobnie jest w stosunku do mleka innych ssaków. W przypadku składników mineralnych mleko owcze ma więcej wapnia, a tym samym fosforu. Odznacza się również zdecydowanie większą zawartością jodu w stosunku do mleka krowiego.
Omawiane mleko ma ponadto 6 razy więcej witaminy D i średnio 2 razy więcej witamin z grupy B – tiaminy, ryboflawiny i niacyny [1–3].
Tabela 1. Zawartość mikro- i makroelementów w mleku owczym i krowim [3, 4].
Składniki [na 100 g produktu] | Mleko owcze | Mleko krowie 3,2% |
Energia [kcal] | 107 | 64 |
Woda [g] | 80,9 | 87,7 |
Tłuszcz [g] | 7 | 3,5 |
Cholesterol [mg] | 11 | 14 |
Białko [g] | 6 | 3,3 |
Białka kazeinowe [g] | 4,4–5,9 | 2,5–2,7 |
Białka serwatkowe [g] | 0,5–0,9 | 0,7–0,8 |
Leucyna [mg] | 569 | 287 |
Laktoza [g] | 5,1 | 4,6 |
Sód [mg] | 44 | 44 |
Potas [mg] | 136 | 138 |
Wapń [mg] | 193 | 118 |
Fosfor [mg] | 158 | 85 |
Magnez [mg] | 18 | 12 |
Żelazo [mg] | 0,1 | 0,1 |
Cynk [mg] | 0,2 | 0,32 |
Jod [ug] | 10 | 2,7 |
Witamina A [ug] | 51 | 40 |
Witamina D [ug] | 0,18 | 0,03 |
Witamina E [mg] | 0,2 | 0,11 |
Witamina B1 [mg] | 0,07 | 0,036 |
Witamina B2 [mg] | 0,36 | 0,17 |
Witamina PP [mg] | 0,4 | 0,1 |
Witamina B6 [mg] | 0,05 | 0,05 |
Foliany [ug] | 5 | 5 |
Witamina B12 [ug] | 0,6 | 0,4 |
Witamina C [mg] | 4 | 1 |
Mleko owcze – właściwości
Tak jak krowie mleko owcze cechuje się dobrą strawnością. Jest także dobrym źródłem białka, wapnia (będącego podstawowym materiałem budulcowym zębów i kości, biorącego udział w przewodnictwie bodźców nerwowych i w procesie krzepnięcia krwi) i witamin z grupy B – tiaminy, ryboflawiny i niacyny (wpływających na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego).
Ze względu na dużą energetyczność produkt ten może być dobrym zamiennikiem klasycznego mleka przy diecie wysokokalorycznej. Należy jednak pamiętać, że ma dwa razy większą zawartość tłuszczu.
Mleko owcze ma większy udział leucyny. Powinny zwrócić na to uwagę osoby, którym zależy na zachowaniu progu leucynowego.
Można spotkać się z informacją, że mleko owcze będzie dobrą alternatywą dla osób z alergią na białka mleka krowiego. Analizując jednak poszczególne białka, można stwierdzić, że mleko owcze w ok. 90% (tak jak kozie) wykazuje dużą homologię do mleka klasycznego. Przyczynić się to może do reakcji krzyżowej. Osobom, a szczególnie dzieciom, z dużym ryzykiem wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego nie należy go podawać [1–4].
Czy mleko owcze zawiera laktozę?
Tak jak każde mleko ssaków również to pozyskiwane z owiec zawiera laktozę – ok. 5,1 g. Wartości są zbliżone do mleka krowiego (Tabela 1). Dlatego osoby z nietolerancją cukru mlecznego (w zależności od indywidualnej tolerancji) powinny go unikać. Podobnie jak w przypadku mleka krowiego jego wyroby, jak sery czy jogurty, mogą być lepiej tolerowane przez organizm [3].
Mleko owcze jest bogatsze w białko i tłuszcz, co wpływa na jego większą energetyczność. Jest dobrym źródłem białka, wapnia oraz witamin z grupy B. Z tego względu można je wprowadzić jako urozmaicenie codziennej diety. Nie sprawdzi się jednak u osób z alergią na białka mleka krowiego oraz zmagających się z nietolerancją laktozy.
Literatura:
- Danków R., Pikul J., Przydatność technologiczna mleka owczego do przetwórstwa, Nauka Przyroda Technologia, 2011, 5, 1–20,
- http://www.zywienieczlowieka.pl/index.php?p=1_26_Mleko-owcze [data dostępu: 9.06.2018r.],
- Kunachowicz H., Przygoda B., Nadolna I., Iwanow K., Tabele składu wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017,
- Pastuszka R., Barłowska J., Litwińczuk Z., Alergenność mleka różnych gatunków zwierząt w porównaniu do kobiecego, Postepy Hig Med Dosw, 2016, 70, 1451–1459.