Palenie w ciąży – skutki. Jak rzucić palenie w ciąży?

Aktualizacja: 7 marca, 2025

Palenie tytoniu znane jest w Europie już od XV wieku. Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia, obecnie na świecie pali 1,1 miliarda osób. Oznacza to, że problem dotyczy 1/3 populacji po 15 roku życia [1]. Palenie papierosów jest najczęściej występującym nałogiem wśród kobiet ciężarnych zarówno na świecie, jak i w Polsce. Szacuje się, że ok 20% kobiet w ciąży pali, a aż 60% narażonych jest na bierne wdychanie tytoniowego dymu. Podaje się, iż ta bierna ekspozycja na dym odpowiada wypaleniu jednego papierosa dziennie [2].

Palenie w ciąży

W ostatnim czasie przeprowadzonych zostało wiele badań mających na celu poznanie skutków narażenia kobiet w ciąży na dym tytoniowy. Ekspozycja na działanie tytoniu wywiera negatywny wpływ na organizm kobiety, a tym samym na rozwój płodu. Oddziałuje również na późniejsze zdrowie noworodka i dziecka. W wypalanych papierosach znajdziemy ponad 4 tysiące substancji toksycznych. Około 40 z nich zostało rozpoznanych jako substancje rakotwórcze [1].

Wśród toksycznych substancji dymu tytoniowego najczęściej wymienia się:

• nikotynę,
• tlenek węgla, który prowadzić może do niedotlenienia,
• tlenki azotu, będące trującym gazem, silnie uszkadzającym śluzówkę dróg oddechowych,
• cyjanowodór, który blokuje aktywność wielu enzymów oddechowych,
• substancje smoliste wykazujące działanie kancerogenne [3].

Skutki palenia w ciąży

Palenie tytoniu w czasie ciąży może mieć wpływ na rozwój wewnątrzmaciczny płodu, a także na masę urodzeniową dziecka. Jest to spowodowane obecnością tlenku węgla w dymie tytoniowym. Ponieważ wiąże się on z hemoglobiną, może powodować ograniczenie dostępności tlenu dla płodu. Dodatkowo nikotyna przyczynia się do zwężenia naczyń krwionośnych, ograniczając przepływ krwi przez łożysko. Na niższą masę urodzeniową dzieci wpływa również obecność w dymie papierosowym cyjanku, który upośledza metabolizm oksydacyjny płodu.

Papierosy wpływają również na skrócenie czasu trwania ciąży. Może być to skutkiem związanych z paleniem tytoniu krwawień występujących w czasie ciąży, odklejania się łożyska oraz jego przodowania, a także przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego [4].

Wśród powikłań palenia tytoniu wymienia się także nadciśnienie, które prowadzić może do wielu negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

Co więcej, nikotyna poprzez swoje działanie polegające na zaburzeniach metabolizmu białek oraz obniżeniu stężenia aminokwasów, witaminy B12 oraz witaminy C, prowadzić może do gorszego stanu odżywienia kobiety. Zmniejsza to odporność ciężarnej, a tym samym powoduje zwiększenie podatności na infekcje [5].

Jak rzucić palenie w ciąży?

Części kobiet, które wcześniej regularnie paliły już od samego początku ciąży, papierosy przestają smakować. W ich przypadku rzucanie palenia nie jest trudne. Problemy pojawiają się wówczas, gdy nałóg jest silny, a przyszłej mamy wcale nie odrzuca od zapachu i smaku papierosów.

Skuteczne rzucanie palenia jest dużo łatwiejsze, gdy kobieta ma się silną motywację. Dlatego warto uświadomić sobie, jak dym papierosowy wpływa na zdrowie dziecka.

Dobrym pomysłem będzie skonsultowanie się z lekarzem prowadzącym ciążę. Może on pomóc przyszłej mamie i doradzić, w jaki sposób najlepiej rzucić palenie.

Zrywając z nałogiem, kobieta powinna zastanowić się, w jakich okolicznościach najczęściej sięga po papierosa, i spróbować opracować plan działania w takich sytuacjach. Może palenie uda jej się zastąpić czymś innym – krótkim spacerem, filiżanką herbaty czy kilkoma głębokimi oddechami.

Często pomocne okazują się również grupy wsparcia, a także odpowiednia aktywność fizyczna.

Niektórym osobom łatwiej rzuca się palenie, kiedy nagradzają się za to, że im się udaje. Małe przyjemności podtrzymują motywację.

Warto szukać metody, która najlepiej się sprawdzi i nie poddawać się przy okazji ewentualnych niepowodzeń. Rzucenie palenia na pewno korzystnie wpłynie na zdrowie zarówno mamy, jak i dziecka.

Każdy wypalony w ciąży papieros oddziałuje niekorzystnie nie tylko na zdrowie przyszłej mamy, ale także dziecka. Dym tytoniowy przyczynia się do obniżenia masy urodzeniowej noworodka, skrócenia czasu ciąży, większej podatności na infekcje. Wpływa negatywnie na rozwój wewnątrzmaciczny płodu. Dlatego tak ważne jest, aby kobieta w ciąży rzuciła palenie. Jeśli samodzielne zrywanie z nałogiem jest zbyt trudne, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty.