Nektarynka – odmiany, właściwości, witaminy
Aktualizacja: 20 maja, 2024
Nektarynka to słodko-kwaskowaty owoc. W zależności od odmiany dojrzewa w sierpniu lub we wrześniu. Można spożywać go na surowo, jak również w postaci przetworów. Jest znakomitym dodatkiem do deserów.
W Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej u podstawy, zaraz za aktywnością fizyczną, są warzywa i owoce. Powinny one stanowić co najmniej połowę tego, co spożywamy w ciągu dnia [1]. Owoce mogą być dobrą alternatywą dla słodyczy. Dodatkowo są źródłem błonnika pokarmowego oraz witamin. Na rynku mamy zarówno krajowe, jak i zagraniczne owoce. Wystarczy kierować się ich sezonowością oraz preferencjami smakowymi. Jednym z owoców o słodko-kwaskowatym smaku jest nektarynka.
Nektarynka
Jest to owoc z drzewa Prunus persica var. Nucipersica, które osiąga wysokość do 6 m. Należy do rodziny różowatych – Rosaceae, razem z morelą oraz brzoskwinią, której jest odmianą. Jest drzewem krótkowiecznym – 30 lat. Pochodzi z północnej i środkowej części Chin. Hoduje się ją również w Polsce.
Nektarynka to pestkowiec. Ma kulisty kształt o średnicy do 8 cm. Średnia masa owocu wynosi 100–160 g. Skórka jest żółta i pokryta czerwonym rumieńcem. Miąższ jest słodko-kwaśny i soczysty. W porównaniu z brzoskwinią nektarynka nie ma omszenia na skórce, a pestka łatwiej odchodzi od miąższu.
Sezon na nektarynki rozpoczyna się w drugiej połowie lata i może trwać do początku jesieni. Wszystko zależy od odmiany.
Nektarynki można spożywać na wiele sposobów. Jako przekąska na surowo – oczywiście po wcześniejszym umyciu. Owoce mogą być również składnikiem koktajlu lub ciasta. Można przyrządzić z nich mus do placków owsianych czy potraw mącznych np. naleśników. Dobrze komponuje się również z serem twarogowym. Z nektarynek można przygotować przetwory – kompot czy konfiturę. Owoc te nadają się również do mrożenia [2].
Nektarynka – odmiany
Wyróżnia się kilka odmian nektarynek. Różnią się wielkością, kształtem i odcieniem. Owoce dojrzewają w sierpniu lub we wrześniu.
- Nektarynka płaskoowocowa – skórka jest czerwona, natomiast miąższ biały lub żółty i do tego soczysty. Masa jednej sztuki waha się między 50 a 100 g. W porównaniu z innymi odmianami pestka jest mniejsza i kulistospłaszczona. Zbiory owoców rozpoczynają się w połowie sierpnia.
- Nektaryna Harblaze – owoce są duże i owalne. Skórka jest żółta, w większości pokryta karminowo-czerwonym rumieńcem. Miąższ natomiast jest żółty, soczysty i słodko-kwaskowaty. Nektarynki zbiera się w drugiej połowie sierpnia
- Nektarynka Harco – nektarynki o średniej wielkości – ok. 130 g. Również mają żółtą skórkę pokrytą w większości czerwono-fioletowym rumieńcem o intensywnej barwie. Owoce dojrzewają w połowie sierpnia. Odmiana ta szczególnie nadaje się do mrożenia.
- Nektarynka Hardired – owoce kuliste o średniej wielkości ok. 70–80 g. Skórka jest zielonożółta i prawie w całości pokrywa ją karminowo-fioletowy rumieniec. Miąższ jest włóknisty, jasnożółty. Zbiory rozpoczynają się w drugiej połowie sierpnia.
- Nektarynka Red Gold – nektaryna o owalnych i dużych owocach ok. 100–160 g. Skórka w większości pokryta buraczkowym rumieńcem. Miąższ jest zbity i żółty. Owoce dojrzewają na początku września. Ze względu na swój miąższ doskonale nadają się na przetwory – konfitury, kompoty.
- Nektarynka Fantasia – owoce są owalne i osiągają ok. 120–160 g. Skórka jest żółta albo jasnopomarańczowa. Ciemnoczerwony rumieniec pokrywa ponad połowę nektarynki. Miąższ jest żółty i słodko-kwaskowaty. Zbiory owoców są dokonywane pod koniec września [3].
Nektarynki w ciąży
Kobiety w ciąży to szczególna grupa, która musi jeść dla dwojga. Dieta powinna być urozmaicona, aby dostarczyć wszystkich składników odżywczych, a nektarynki stanowią świetne źródło witamin. Jeżeli nie ma przeciwwskazań ze strony przewodu pokarmowego, to powinny być spożywane na surowo ze skórką. Nie traci się w ten sposób błonnika, a witaminy nie ulegają utlenieniu. Owoc zawiera pewną ilość przeciwutleniaczy, które korzystnie wpływają na przebieg ciąży i prawidłowy rozwój płodu. Należy jednak pamiętać, że nektarynka jak i większość owoców zawiera w sobie węglowodany proste, które w nadmiarze są magazynowane w postaci tkanki tłuszczowej. Wystarczy zadbać, aby warzywa miały większy udział w diecie, co pozytywnie wpłynie na prawidłowy przyrost masy ciała w ciąży.
Nektarynki – właściwości, witaminy
Nektarynki dzięki swoim walorom smakowym mogą być dobrą alternatywą dla słodyczy. Jednak ze względu na duży udział węglowodanów prostych najlepiej spożywać je razem z posiłkiem albo jako składnik potrawy – koktajl, mus do naleśników. Owoce i warzywa są źródłem błonnika, który korzystnie wpływa m.in. na przewód pokarmowy poprawiając perystaltykę jelit. Nektarynka w porównaniu z innymi owocami nie zawiera dużo błonnika, jednak spożywana ze skórką może dostarczyć pewną ilość tego składnika. Zawiera ona prawie 87% wody, dzięki czemu jest soczysta. Razem z wodą i innymi owocami czy warzywami może pomóc w pokryciu dziennego zapotrzebowania na wodę.
Jak każdy owoc nektarynka jest cennym źródłem witamin, które zawsze są lepiej przyswajalne w formie naturalnej z żywnością niż w postaci preparatów witaminowych. Zawiera witaminę A oraz jej prowitaminę – ß-karoten. Jest on antyutleniaczem, który chroni przed reaktywnymi formami tlenu. Nektarynka ma wielokrotnie mniej witaminy A w porównaniu z brzoskwinią czy też morelą. Posiada za to więcej witaminy C, która również jest przeciwutleniaczem. Nektarynka jest także źródłem potasu, który zapewnia prawidłową gospodarkę wodno-elektrolitową i reguluje ciśnienie krwi [4].
Wartość odżywcza nektarynki w przeliczeniu na 100 g | |
Energia | 51 kcal |
Białko | 0,9 g |
Tłuszcz | 0,2 g |
Węglowodany | 11,8 g |
Sacharoza | 6,3 g |
Błonnik | 1,2 g |
Woda | 86,6 g |
Potas | 214 mg |
Witamina A | 17 µg |
ß-karoten | 103 µg |
Witamina C | 13,7 mg |
Nektarynka to słodko-kwaskowaty owoc, który pojawia się w okresie letnio-jesiennym. Nie jest znaczącym źródłem witamin, jednak może mieć udział w całodziennym zapotrzebowaniu na nie. Należy spożywać różne owoce jak i warzywa, aby dieta była urozmaicona i dostarczała organizmowi wszystkich potrzebnych składników odżywczych.
Literatura:
[1] Jarosz M., Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu. Instytut Żywności i Żywienia. Warszawa 2017.
[2] Halarewicz A. Atlas drzew i krzewów. Wydawnictwo SBM. Warszawa 2015.
[3] http://www.e-katalogroslin.pl/search/basic, dostęp online: 27.02.2018.
[4] Kunachowicz H. i wsp., Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw, Wydawnictwo Lekarskie PWZL, Warszawa 2012.