Morwa biała – na odchudzanie, skutki uboczne. Jak stosować morwę białą?

Aktualizacja: 6 maja, 2024

Morwa biała jest spotykana zarówno w krajach azjatyckich, jak i europejskich, w tym w Polsce. Choć głównie może się kojarzyć ze słodkimi owocami kształtem przypominającymi jeżyny, w lecznictwie wykorzystuje się także jej liście i korzeń. Jakie ma działanie i czy warto stosować jej preparaty?

Morwa biała

Morwa biała (Morus alba L.) jest gatunkiem drzewa pochodzącego pierwotnie z Azji (Chiny, Mandżuria, Korea). Rośnie zarówno w klimacie tropikalnym, jak i umiarkowanym. Choć w Europie morwa jest hodowana od XI–XII wieku, w Polsce znalazła się dopiero na przełomie XVIII i XIX wieku. Drzewo to wymaga ciepłego stanowiska, ale jest odporne na niskie temperatury i zanieczyszczenia powietrza, nie jest więc rośliną wymagającą, przez co może rosnąć również w miastach.

Morwa biała znana była w medycynie ludowej, zwłaszcza chińskiej. Obecnie posiada udowodnione, szerokie działanie lecznicze kory, owoców i liści.

• Kora korzenia morwy: obecny w niej leachianon G wykazuje działanie przeciwwirusowe; moran – przeciwcukrzycowe [1]. Moracyna pełni funkcje przeciwzapalne i przeciwutleniające.
• Liście morwy: wykazują działanie antydiabetyczne. W badaniu na szczurach z cukrzycą karmionych dietą wysokotłuszczową, preparaty zawierające liście morwy redukowały stężenie insuliny i glukozy we krwi [2]. W badaniu na ludziach spożywających 70 ml herbatki z morwy lub herbatę czarną, u osób spożywających herbatę z morwy zaobserwowano o 15% niższe wartości glikemii oraz niższą o 30% glikemię poposiłkową w porównaniu do osób z grupy kontrolnej [3].
• Owoce morwy: wysoka zawartość antocyjanów o właściwościach antyoksydacyjnych. Niektóre badania sugerują  hamujący wpływ antocyjanów pochodzących z owoców morwy na migrację komórek nowotworowych w płucach [4].

Morwa biała na odchudzanie

W literaturze naukowej istnieją dowody sugerujące pozytywny wpływ morwy białej we wspomaganiu leczenia nadwagi i otyłości.

Przeprowadzono badanie na myszach, które były karmione wysokotłuszczową dietą oraz przez 12. tygodni spożywały lub nie sok z morwy. Zaobserwowano, iż u myszy spożywających sok z morwy nastąpił spadek masy ciała o 9.81 %. Ponadto wykazano, iż spożycie soku znacząco zmniejszało stężenie trójglicerydów w wątrobie oraz hamowało wydzielanie leptyny. Dodatkowo sok z morwy oddziaływał na organizm przeciwzapalnie.  Wszystkie te efekty mogą mieć potencjalnie korzystne działanie w prewencji otyłości [5].

Owoce morwy są szczególnie bogate w antocyjany, które mają pozytywne działanie u osób z otyłością i zespołem metabolicznym.

W badaniu Chiung-Huei Peng i wsp. przeprowadzonym na chomikach, podawano im wolny ekstrakt z morwy, który zawierał polifenole, w tym kwas galusowy, kwas chlorogenowy, rutynę i antocyjany. Po 12. tygodniach zaobserwowano, iż u zwierząt, które otrzymywały ekstrakt zmniejszyła się masa ciała i zawartość tkanki tłuszczowej trzewnej, czemu towarzyszył efekt hipolipidemiczny: redukcja stężenia triacylogliceroli w surowicy, cholesterolu, wolnych kwasów tłuszczowych i lipoprotein LDL o niskiej gęstości. Zaobserwowano również zmiany stężenia enzymów regulujących lipolizę i lipogenezę – odpowiedzialnych za metabolizm kwasów tłuszczowych [6] [7].

Jak stosować morwę białą?

Morwa posiada owoce o słodkim smaku i fioletowo-czarnej barwie. Nadają się do spożycia surowe bądź gotowane. W medycynie najczęściej używane są sproszkowane liście morwy.

Morwa jest wykorzystywana do produkcji różnych preparatów, wchodzi w skład suplementów diety. Dostępna jest w postaci herbatek, wyciągów, syropów, suszonych owoców, soków, dżemów i tabletek. Powstają z niej również ekstrakty i susze, które są wykorzystane do dalszych procesów przetwórczych [8].

Diabetykom zaleca się spożywanie naparu z liści morwy. Aby go sporządzić, należy 1 g wysuszonych liści morwy zalać 100 ml wody i parzyć przez około 5 minut [9]. W dyslipidemiach sugerowana ilość to 1 g suszonych liści spożywany 3 razy dziennie przed posiłkiem.

Na rynku dostępne są również tabletki zawierające ekstrakt z morwy białej. Przed zakupem warto przeczytać skład takiego produktu, zwrócić uwagę na ilość zawartego ekstraktu, ponieważ od tego zależy, ile tabletek dziennie można spożyć. Zależnie od producenta, tabletki zawierają od ok. 100 mg morwy do ok. 500 mg. Producenci tabletek zalecają dawkowanie 2 tabletek dziennie o wyższej zawartości morwy, bądź 3 tabletek dziennie o niższej zawartości morwy oraz spożywanie ich przed posiłkiem.

Tabletki z morwy białej – skutki uboczne

Przy spożyciu preparatów z morwy białej mogą zachodzić niepożądane interakcje:

• morwa biała może zmieniać poziom cukru we krwi, należy więc stosować ją ostrożnie z lekami (np. insuliną), które obniżają poziom cukru we krwi w cukrzycy.
• może nasilać działania niepożądane leków obniżających poziom cholesterolu i powinna być również ostrożnie stosowana u pacjentów przyjmujących benzodiazepiny, barbiturany lub leki przeciwdepresyjne. Biała morwa może również wchodzić w interakcje z lekami stosowanymi przy dnie moczanowej.

Pomimo obiecujących wyników badań dotyczących wpływu morwy białej na gospodarkę węglowodanową i lipidową, nie ma badań potwierdzających jej skuteczność; nie są również znane skutki uboczne jej spożywania.

Surowcem pozyskiwanym z morwy białej jest korzeń, liście oraz owoce. Wykazują one szereg właściwości prozdrowotnych, w tym korzystny wpływ na glikemię osób chorujących na cukrzycę oraz poprawę profilu lipidowego, dzięki czemu spożywanie morwy białej może pomóc w redukcji masy ciała u osób odchudzających się. Na rynku morwa biała dostępna jest w postaci świeżych bądź suszonych owoców, tabletek czy sproszkowanych liści. Obecnie działanie i skutki uboczne morwy białej nie są w pełni potwierdzone naukowo.