bonavita
bonavita

Menu główne

  • Diety
  • BonaVita.pl
  • Artykuły
    • Diety od A do Z
      • Dieta ketogeniczna – kompletny przewodnik
      • Korzyści zdrowotne mniszka lekarskiego w Twojej diecie
      • Jak zacząć odchudzanie: wskazówki dla początkujących?
      • Jak pozbyć się tłuszczu trzewnego?
      • Dieta białkowo-tłuszczowa na redukcji – jadłospis i efekty
    • Odżywianie
      • Napój izotoniczny – czym jest?
      • Talerz zdrowego żywienia
      • Porzeczka – dlaczego warto spożywać porzeczki?
      • Ziołowe herbaty na upały
      • Korzyści zdrowotne ostrego jedzenia
    • Psychologia
      • Jak poprawić pamięć i koncentrację? 7 skutecznych sposobów
      • Miłość zmienną jest – 6 etapów rozwoju związku
      • Proste i niezawodne sposoby na radzenie sobie ze stresem
      • Zaburzenia odżywiania towarzyszące depresji
      • Stres i aspekty żywieniowe u osób pracujących
    • Sport
      • Ćwiczenia na jędrne uda i pośladki – pozbądź się cellulitu
      • Jumping fitness – zasady, efekty i przeciwwskazania
      • Siłownia dla kobiet – szczegółowy plan na początek
      • Co jeść po treningu: 6 doskonałych przepisów
      • Węglowodany przed i po treningu. Podział węglowodanów
    • Zdrowie
      • Ziemia okrzemkowa – właściwości, zastosowanie i korzyści zdrowotne
      • Czosnek może szkodzić – poznajmy skutki uboczne jego spożywania
      • Olej z czarnuszki, jego zastosowanie i cudowne właściwości. Nie uwierzysz, że…
      • Dieta w chorobie Leśniowskiego-Crohna
      • Produkty o działaniu przeciwzapalnym
  • Tabele
    • Produkty spożywcze
    • Dodatki do żwyności
    • Witaminy
  • Przepisy
  • Kontakt
Ulubione
  1. Home
  2. Artykuły
  3. Leczenie niedoczynności tarczycy – leki, dieta, zioła

Leczenie niedoczynności tarczycy – leki, dieta, zioła

niedoczynność tarczycy objawy leczenie przyczyny
🕣 4 min czytania

Aktualizacja: 10 marca, 2025

Zgodnie z definicją, niedoczynność tarczycy jest zespołem objawów klinicznych wywołanym niedoborem tyroksyny (T4) oraz wynikającym z niego niedostatecznym działaniem trijodotyroniny (T3) w komórkach ustroju. Prowadzi on do uogólnionego spowolnienia procesów metabolicznych.

Wyróżniamy następujące odmiany niedoczynności tarczycy:

  • pierwotną – powstaje wskutek uszkodzenia tarczycy. Jej przyczyną jest najczęściej przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, czyli choroba Hashimoto;
  • wtórną – jej przyczyną jest niedobór lub brak wydzielania TSH (czyli hormonu tyreotropowego wydzielanego przez przysadkę mózgową) spowodowany niedoczynnością przysadki;
  • trzeciorzędową – jest wynikiem braku lub niedoboru TRH (czyli tyreoliberyny, która jest hormonem wydzielanym przez podwzgórze) będącego skutkiem uszkodzenia podwzgórza lub przysadki [1].

SPIS TREŚCI

Toggle
  • Leczenie niedoczynności tarczycy
  • Leki na niedoczynność tarczycy
  • Dieta przy niedoczynności tarczycy
  • Zioła na niedoczynność tarczycy

Leczenie niedoczynności tarczycy

Niedoczynność tarczycy jest wskazaniem do leczenia substytucyjnego, które zazwyczaj trwa całe życie. W większości przypadków polega ono na podawaniu pacjentom syntetycznej tyroksyny, która z kolei ulega konwersji do trijodotyroniny w tkance docelowej. Działanie terapeutyczne leku rozpoczyna się po 1–2 tyg. leczenia. Utrzymuje się do 3 tyg. po jego przerwaniu [2].

Objawowa niedoczynność tarczycy przy podwyższonym stężeniu TSH i obniżonym stężeniu FT4 jest bezwzględnym wskazaniem do leczenie substytucyjnego. W praktyce lekarskiej problematyczne jest podjęcie decyzji, kiedy należy włączyć leczenie farmakologiczne u pacjentów z subkliniczną niedoczynnością tarczycy, czyli u pacjentów najczęściej bezobjawowych, u których stężenie FT4 w surowicy jest prawidłowe, przy podwyższonym poziomie TSH [3].

Wartość stężenia TSH, przy której należy rozpocząć terapię nadal pozostaje nierozstrzygnięta. Wytyczne wielu towarzystw endokrynologicznych wskazują na konieczność leczenia przy poziomie TSH ≥ 10 uiu/ml. Podejmując decyzję o rozpoczęciu leczenia należy zwrócić uwagę na czynniki ryzyka występujące u pacjenta, takie jak m.in. patologia tarczycy, wole, nadciśnienie, wysokie miano przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO). Dodatkowo leczenie powinno być rozważone u pacjentek planujących ciążę lub będących w ciąży, w zaburzeniach miesiączkowania jak i przy problemach z niepłodnością [4].

Leki na niedoczynność tarczycy

Najczęściej stosowanym lekiem przy niedoczynności tarczycy jest lewotyroksyna, czyli syntetyczny analog naturalnej tyroksyny (jednego z hormonów produkowanego przez tarczycę). Wśród preparatów wskazać można Euthyrox czy Letrox. Wykazuje ona działanie podobne do hormonów tarczycy, wpływając na zwiększenie podstawowej przemiany materii. Dodatkowo przyspiesza procesy spalania, zwiększa komórkowe zużycie tlenu oraz temperaturę ciała i przyspiesza metabolizm tłuszczów, węglowodanów i białek. W wyniku jej stosowania zmniejsza się stężenie cholesterolu oraz triglicerydów (poprzez przyspieszenie ich przemiany), a natężeniu ulegają podziały komórkowe, wzrost, różnicowanie i dojrzewanie komórek [5].

W Polsce dostępne są preparaty zawierające poza tyroksyną także trijodotyroninę. Trijodotyronina wykazuje większą aktywność biologiczną. Lekiem zawierającym oba hormony (T3 i T4) w proporcji 1:5 jest Novothyral [6].

Dieta przy niedoczynności tarczycy

Farmakologia stanowi bardzo ważny element w leczeniu niedoczynności tarczycy, jednakże właściwa dieta również ma tutaj istotne znaczenie. Dzięki dostarczaniu składników odżywczych niezbędnych dla syntezy hormonów tarczycy, jak i unikaniu produktów, które mogą zaburzać ten proces, możemy poprawić funkcjonowanie tarczycy.

Dieta przy niedoczynności tarczycy powinna być dobrana indywidualnie dla każdego pacjenta. Ważne jest, aby uwzględniała współistniejące zaburzenia takie jak stan zapalny, cukrzycę, nadciśnienie tętnicze czy nieprawidłowy lipidogram.

Tarczyca odpowiedzialna jest za ok. 30% spoczynkowej przemiany materii. Zwolnione tempo metabolizmu i co za tym idzie problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała są wśród osób chorujących na niedoczynność tarczycy bardzo powszechne [7].

Do głównych składników diety, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie tarczycy należą:

  • jod,
  • żelazo,
  • cynk oraz
  • selen.

Jod występuje w stałej ilości w wodzie morskiej, dlatego poza solą, dobrym źródłem tego pierwiastka będą ryby i skorupiaki morskie. Dużą koncentracją jodu charakteryzuje się makrela, dorsz, małże oraz ostrygi.   

Deficyt żelaza w organizmie prowadzi do zmniejszenia syntezy hormonów produkowanych przez tarczycę, zwiększenia wydzielania TSH, powiększenia tarczycy oraz rozwoju niedoczynności. Głównym źródłem tego mikroskładnika w diecie Polaków jest mięso oraz produkty zbożowe. Konsekwencją niedoboru cynku jest obniżenie stężenia T3 i T4, a co za tym idzie, rozwoju objawów niedoczynności tarczycy. Cynk znajdziemy m.in. w nasionach lnu, pestkach dyni, mięsie, produktach pełnoziarnistych czy kaszy gryczanej i jaglanej.

Selen uczestniczy w przemianach T4 do T3. Jego niedobór prowadzi do zmniejszenia stężenia T3. Dodatkowo, selen jako silny przeciwutleniacz chroni przed oksydatywnym uszkodzeniem tkanki tarczycy. Wśród produktów dostarczających znaczną ilość tego składnika wymienia się ryby i skorupiaki, nasiona strączkowe, czosnek oraz grzyby. Dużo selenu znajdziemy również w orzechach brazylijskich [8].

W literaturze zwraca się uwagę na fakt, iż osoby z niedoczynnością tarczycy powinny w swojej diecie dostarczać odpowiednią ilość:

  • pełnowartościowego białka,
  • wielonienasyconych kwasów tłuszczowych,
  • oraz węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym.

Ze względu na immunologiczne podłoże choroby Hashimoto oraz stan zapalny toczący się w organizmie, dieta w tej jednostce chorobowej powinna mieć przeciwzapalny charakter. Istotna jest eliminacja potencjalnych antygenów pokarmowych. Mogą one bowiem wywołać produkcję przeciwciał i wchodzić w reakcję krzyżową z tkanką tarczycy, przyczyniając się jednocześnie do nadwrażliwości i pobudzenia układu immunologicznego [9].

Zioła na niedoczynność tarczycy

Ziołolecznictwo cieszy się obecnie rosnącym zainteresowaniem. Decydując się na preparaty ziołowe przy niedoczynności tarczycy należy pamiętać, iż mogą mieć one wpływ na działanie leków. Dlatego warto zachować ostrożność i w razie wątpliwości zasięgnąć porady lekarza.

Zdania na temat ziół wspierających niedoczynność tarczycy są podzielone. Często zdarza się, że producenci zachwalają swoje preparaty ziołowe, a jednocześnie trudno jest znaleźć naukowe dowody potwierdzające ich korzystne działanie.

W przypadku niedoczynności tarczycy spowodowanej chorobą Hashimoto warto sięgnąć po zioła mające właściwości przeciwzapalne. Dobrze sprawdzić się tutaj może kurkumina. Jej działanie polegające na łagodzeniu objawów stanu zapalnego zostało wykazane w licznych badaniach naukowych [10].

Często wśród ziół na niedoczynność tarczycy wymienia się Ashwagandhę, czyli żeń-szeń indyjski. Zgodnie z niedawno opublikowanym badaniem, może ona poprawić stan zdrowia pacjentów z subkliniczną postacią niedoczynności [11]. Warto zaznaczyć tutaj, że każdy pacjent inaczej reaguje na spożywane zioła, dlatego w razie pogorszenia samopoczucia należy zaprzestać spożywania Ashwagandhy.

Gdy mówimy o niedoczynności tarczycy, warto sobie uświadomić, że poza leczeniem konwencjonalnym polegającym na stosowaniu syntetycznych hormonów istnieje wiele innych metod pomagających usprawnić pracę narządu. Dzięki prawidłowej diecie, stosowaniu naturalnych środków i odpowiedniej aktywności fizycznej możemy korzystnie wpłynąć na stan zdrowia pacjenta. Jeśli jednak zaobserwujemy pojawienie się objawów niedoczynności tarczycy, dobrze jest w pierwszej kolejności zasięgnąć porady lekarza.

 

Literatura:

  1. Choroby wewnętrzne pod redakcją Andrzeja Szczeklika i Piotra Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010, 588
  2. https://bazalekow.mp.pl/leki/doctor_subst.html?id=511
  3. http://www.czytelniamedyczna.pl/3125,leczenie-chorob-tarczycy.html
  4. Subkliniczna dysfunkcja tarczycy – czy i kiedy leczyć?, Justyna Kuliczkowska-Płaksej, Małgorzata Tupikowska, Katarzyna Zatońska, Grażyna Bednarek-Tupikowska, Family Medicine & Primary Care Review 2013; 15, 1: 27–33
  5. https://bazalekow.mp.pl/leki/doctor_subst.html?id=511
  6. Choroby wewnętrzne pod redakcją Andrzeja Szczeklika i Piotra Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2010, 591
  7. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto, Emilia Zakrzewska, Magdalena Zegan, Ewa Michota-Katulska, Bromat. Chem. Toksykol. – XLVIII, 2015, 2, str. 117 – 127 [dostęp on-line http://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2015/nr%202/Bromatologia%202_2015%20s_%20117-127.pdf]
  8. Składniki pokarmowe istotne w niedoczynności tarczycy, Hanna Stolińska, Diana Wolańska,  Żywienie Człowieka i Metabolizm, 2012, XXXIX, nr 3, [dostęp on-line http://www.izz.waw.pl/attachments/article/470/06_H_Stolinska_D_Wolanska_Skladniki_pokarmowe_istotne.pdf]
  9. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy przy współwystępowaniu choroby Hashimoto, Emilia Zakrzewska, Magdalena Zegan, Ewa Michota-Katulska, Bromat. Chem. Toksykol. – XLVIII, 2015, 2, str. 117 – 127 [dostęp on-line http://www.ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2015/nr%202/Bromatologia%202_2015%20s_%20117-127.pdf]
  10. Jurenka JS. Anti-inflammatory properties of curcumin, a major constituent of Curcuma longa: a review of preclinical and clinical research. Alternative Medicine Review 2009 Jun:14(2):141-53 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19594223 [dostęp on-line https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19594223]
  11. Efficacy and Safety of Ashwagandha Root Extract in Subclinical Hypothyroid Patients: A Double-Blind, Randomized Placebo-Controlled Trial., Sharma AK, Basu I, Singh S., J Altern Complement Med. 2017 Aug 22. doi: 10.1089/acm.2017.0183, [dostęp on-line https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28829155]
Opublikowano ponad miesiąc temu
Oceń artykuł
Oceń artykuł
Autor artykułu:
Agnieszka Pankowska
Agnieszka Pankowska , Dyplomowany dietetyk, trener personalny i instruktor form body&mind.
Udostępnij na FB
Wyślij na e-mail
Dodaj do ulubionych
nadczynność tarczycy, objawy przyczyny dieta

Nadczynność tarczycy – objawy, leczenie,…

Nadczynność tarczycy powoduje ustrojowy chaos. Organizm działa na pełnych obrotach, szczególnie należy wtedy pamiętać o właściwej diecie. Czytaj dalej...
tarczyca

Nadczynność i niedoczynność tarczycy –…

Tarczyca, to bardzo ważny organ, odpowiadający za kontrolowanie naszych przemian metabolicznych. Lekceważony, może poważnie zaszkodzić naszemu zdrowiu. Czytaj dalej...

Inne artykuły z tej kategorii

Catering dietetyczny w Łodzi – dlaczego warto spróbować?
Czy naprawdę ich potrzebujesz? Fakty i mity o suplementach
Uzależnienia behawioralne – jak rozpoznać problem i gdzie szukać wsparcia?
Kiedy można spać na plecach? Sprawdź!
Monohydrat kreatyny – wsparcie dla ciała i umysłu
Jak wybrać odpowiedni tonik do twarzy?
Jak działają wcierki na porost włosów?
Jak przygotować gardło na świąteczne śpiewanie kolęd i głośne rozmowy w rodzinnym gronie?
Kobieta z bólem brzucha na żółtym tle
Refluks żółciowy – objawy, leczenie, domowe sposoby
Który kraj na świecie ma najzdrowszą dietę?

Popularne tematy

owoce warzywa dzieci trening
Formularz kontaktowy


    Czy wiesz, że..

    7 faktów, które powinieneś wiedzieć o Matchy
    żywność ekologiczna wady i zalety
    Ekologiczna żywność i kosmetyki. Wady i zalety produktów ekologicznych
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa na włosy
    Kozieradka, siemię lniane, pokrzywa – naturalna pielęgnacja włosów
    Sok z brzozy – naturalna aspiryna i izotonik!
    Szybka kawa z saszetki – sprawdź co pijesz!
    Inspiracje współczesnej dietetyki żywieniem człowieka pierwotnego
    Zespół Menkesa – objawy, przyczyny, leczenie i dieta

    Artykuły >Układ hormonalny

    tarczyca

    Niski poziom testosteronu. Jak zwiększyć poziom testosteronu?

    dieta dr dąbrowskiej a hashimoto
    12

    Dieta dr Dąbrowskiej – efekty uboczne, opinie lekarzy. Dieta Dąbrowskiej a Hashimoto

    niedoczynność tarczycy czego nie jeść

    Dieta przy niedoczynności tarczycy. Czego nie jeść przy niedoczynności tarczycy?

    warzywa krzyżowe rodzaje wpływ na zdrowie
    warzywa

    Warzywa krzyżowe – rodzaje. Warzywa krzyżowe a niedoczynność tarczycy

    choroba gravesa basedowa
    tarczyca

    Choroba Gravesa-Basedowa – objawy, rokowania. Dieta przy chorobie Gravesa-Basedowa

    kelp właściwości przeciwwskazania

    Właściwości kelpu – przeciwwskazania i działanie uboczne

    ©Copyright BonaVita – Profesjonalny portal o zdrowiu, odżywianiu, dietach, odchudzaniu 2025
    • Bonavita.pl
    • Regulamin
    • Współpraca
    • Kontakt

    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone i prawnie chronione.
    Serwis Bonavita.pl nie prowadzi działalności leczniczej. Ma jedynie charakter edukacyjny, nie stanowi i nie zastępuje porady lekarskiej. Redakcja i wydawca serwisu nie ponoszą odpowiedzialności wynikającej z zastosowania informacji zamieszczonych w serwisie.